جعبه فرمان خودروی شما لق شده است؟ احساس می کنید صداهای غیرعادی و اضافی از آن می شنوید؟ اینها علائم خرابی جعبه فرمان ماشین را نشان می دهند، که جعبه فرمان پراید شما باید تعویض گردد.
در این مقاله از فروش اینترنتی باتری ماشین کیان باتری به بررسی علائم خرابی جعبه فرمان و راه های برطرف کردن خرابی آن بپردازم. پیشنهاد می کنیم قبل از مطالعه این مطلب مقاله “انواع سیستم فرمان خودرو چیست؟” را جهت آشنایی با سیستم فرمان خودرو مطالعه نمایید.
علائم خرابی جعبه فرمان خودرو
صدای غیر عادی فرمان هنگام چرخاندن
معمولا صدای غیر عادی از جعبه فرمان هنگام چرخش فرمان در حالت درجا یا چرخش حین حرکت خودرو به گوش می رسد که ممکن است به دلایل زیر این مشکل پیش آید:
- بین پینیون و دنده شانه ای لقی وجود دارد.
- فتر بوش تنظیم که میزان لقی فرمان را تنظیم می کند معیوب شده است.
- طول فنر بوش تنظیم و عمق بوش دنده شانه ای با یکدیگر مطابقت ندارند.
- جعبه فرمان هیدرولیک به صورت کاملا صحیح و دقیق تنظیم نشده است.
- میل فرمان افقی که به دنده شانه ای و سیبک فرمان متصل است لقی دارد.
برای تعمیر جعبه فرمان هیدرولیک هنگام بروز این مشکل، باید موارد بالا را بررسی کنیم تا مشکل را بیابیم.
لقی جعبه فرمان
لقی جعبه فرمان که حالت آن در دست اندازها به صورت تقه زدن و هنگام گردش به صورت درجا لق بودن می باشد می تواند در اثر عوامل زیر باشد:
- فاصله بین پینیون و دنده شانه ای به صورت صحیح تنظیم نشده است.
- دنده هایی که حین حرکت درگیر شده اند ممکن است دچار خوردگی و آسیب شده باشند.
- بلبرینگ پینیون که این وظیفه را بر عهده دارد تا گردش پینیون را آسان تر کند، معیوب شده است.
همچنین از مهمترین عواملی که منجر به لق شدن جعبه فرمان پراید می شود، آسیب دیدن بلبرینگ پینیون، ایجاد خوردگی در دنده های درگیر شده و عدم تنظیم درست فاصله بین پینیون و دنده شانه ای است.
سفت شدن غربیلک فرمان
سفتی غربیلک فرمان ممکن است به دلایل زیر باشد:
- جعبه فرمان به شیوه درست تنظیم نشده است.
- کلاهک کمک فنر و چهار شاخ فنر بیش از حد سفت شده اند.
- سیبک های جعبه فرمان که هنگام انتقال نیرو مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است سفت شده باشند.
- ممکن است باد لاستیک ها کم شده باشد یا در اثر اصطکاک بیش از حد عاج لاستیک ها با سطح جاده، دیگر لاستیک ها کیفیت خود را از دست داده باشند.
حرکت دشوار سیبک های طبق، سیبک های جعبه فرمان، کلاهک کمک فنر و چهار شاخ فرمان، تنظیم نبودن جعبه فرمان، میزان باد لاستیک ها و اصطکاک عاج لاستیک ها با سطح جاده، از جمله عواملی هستند که موجب سفت شدن غربیلک فرمان و در نهایت تعویض جعبه فرمان پراید می شوند.
شاید تعجب کنید؛ اما وقتی غربیلک فرمان سفت می شود، حتی اگر چرخ های خودرو روی زمین نباشد هم، فرمان به سختی حرکت می کند.
علایم خرابی جعبه فرمان هیدرولیک
1- روغن ریزی قسمت های سیستم هیدرولیک
اگر سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن به مرور زمان کم شود، یکی از قطعات زیر نشتی دارند که بسادگی با مشاهده روغن در اطراف آن قابل تشخیص خواهد بود:
- مخزن یا شیلنکهای هیدرولیک
- سوئیچ الکتریکی لوله فشار قوی
- پمپ هیدرولیک
- شیر هیدرولیک یا جک دو طرفه
مقاله پیشنهادی: علائم خرابی پمپ هیدرولیک فرمان ماشین
2- ایجاد صدا در هنگام کار کردن درجا، یا چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست
شنیدن صدای غیر عادی از سیستم هیدرولیک شامل موارد زیر است:
- اگر پمپ هیدرولیک در هنگام کارکردن درجای موتور صدای اضافه تولید کند، به احتمال زیاد پمپ دچار مشکل شده است.
- ولی اگر فقط در هنگام چرخاندن فرمان به طرفین صدای غیرعادی شنیده شود، احتمالا سطح روغن هیدرولیک در مخزن کافی نیست و موارد مربوط به نشت روغن باید بررسی شود. (همچنین احتمال پایین بودن کیفیت روغن هیدرولیک نیز وجود دارد.)
- اگر در زمان چرخاندن فرمان، صدایی شبیه به سوت یا جیغ از تسمه هیدرولیک شنیده شود، دو موضوع باید بررسی شود:
1- فولی تسمه روی میل لنگ معیوب است.و 2- سایز تسمه هیدرولیک مناسب نیست و یا اینکه باید ریگلاژ شود.
3- سفت شدن فرمان خودرو
در صورت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور، باید به ترتیب زیر عمل کرد:
- ابتدا باید از سالم بودن تسمه هیدرولیک اطمینان حاصل شود.
- از کافی بودن سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن و رسیدن روغن هیدرولیک به پمپ هیدرولیک اطمینان حاصل شود.
- از کیفیت روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود. (اینکه روغنِ مناسب وجود داشته باشد و کارکرد آن بیش از حد نباشد.)
در صورت درست بودن موارد 1، 2 و 3، علت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو، یکی از موارد زیر است که توسط تکنیسین خودرو باید بررسی شود:
- پمپ هیدرولیک
- شیر هیدرلیک فرمان
- جک دو طرفه هیدرولیک
- در برخی موارد خرابی جعبه فرمان یا یکی از قطعات سیستم تعلیق
خطر خرابی جعبه فرمان
زمانی که به هنگام رانندگی نمی‌توانید به راحتی فرمان را هدایت کنید، امکان تصادف و حادثه برای شما بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، از آنجا که علت خرابی جعبه فرمان مشخص نیست، اهمال و فراموش کردن تعمیر می‌تواند آسیب‌های جدی‌تر به سایر قسمت‌های سیستم فرمان وارد کند.
عیب یابی جعبه فرمان و رفع عیب آن
1- خلاصی زیاد فرمان هیدرولیک
علت 1: لقی در دنده فرمان
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 2: لقی در اهرم بندی
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 3: خوردگی قطعات سگدست
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 4: لقی یاتاقان چرخ
راه حل: تعویض قطعه معیوب
2- سفتی فرمان ماشین
علت 1: کم بودن یا نامساوی بودن باد تایرها
راه حل: تنظیم باد تایرها
علت 2: اصطکاک در جعبه فرمان
راه حل: روغن کاری – تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 3: اصطکاک در اهرم بندی
راه حل: روغن کاری – تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 4: اصطکاک در کینگ پین
راه حل: روغن کاری – تعویض قطعات خورد شده
علت 5: میزان نبودن فرمان
راه حل: کستر-کمبر-توایندر صورت لزوم دوباره تنظیم گردد.
علت 6: دفرمه شدن شاسی
راه حل: شاسی را میزان کنید.
علت 7: ضعیف شدن فنرهای جلو
راه حل: تعویض فنرها
3- گیج بودن فرمان خودرو
علت 1: کم بودن یا نامیزان بودن باد تایرها
راه حل: تایرها را تا میزان صحیح باد کنید
علت 2: لقی اهرمها
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده – روغن کاری
علت 3: لقی دنده فرمان
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده – روغن کاری
علت 4: میزان نبودن چرخهای جلو
راه حل: کستر-کمبرزوایای چرخ را میزان کنید
علت 5: شل بودن اهرمها
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات
علت 6: لقی در دنده فرمان
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات
علت 7: لقی زیاد در کینگ پین
راه حل: تعویض قطعات خورد شده
علت 8: لق بودن فنرهای عقب
راه حل: محکم کردن
علت 9: ناقص بودن میله های تعادل دهنده
راه حل: محکم کردن قطعات و اتصالات- و یا تعویض در صورت خرابی
4- کشیده شدن خودرو به یک سمت حین رانندگی
علت 1: نامیزان بودن فشار باد تایرها
راه حل: باد تایرها تنظیم شود
علت 2: نامساوی بودن کمبر و یا کستر
راه حل: تنظیم زوایا
علت 3: افت نامساوی، شکستگی ویا لق بودن اتصالات بین فنرها
راه حل: محکم بستن دوباره آن ها و یا تعویض قطعات خراب در صورت نیاز
علت 4: سفت بودن یاتاقان چرخ
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات
علت 5: مسیر چرخ ها به یک سمت نیست
راه حل: مسیر چرخ ها باید ازمایش شود – شاسی را تنظیم کنید – سفت تر کردن قطعات – تعویض قطعات ناقص در صورت نیاز
5- منحرف شدن خودرو هنگام ترمز
علت 1: گیر کردن ترمز
راه حل: بازدید ترمزها – تنظیم مجدد
علت 2: میزان نبودن باد تایرها
راه حل: تنظیم فشار باد تایرها
علت 3: غلط یا نا مساوی بودن کستر
راه حل: تنظیم مجدد
6- لرزش چرخ جلو در سرعت کم
علت 1: نامساوی بودن یا کم بودن فشار باد تایرها
راه حل: تنظیم فشار باد تایرها
علت 2: لقی اهرم بندی
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 3: لقی کینگ پین
راه حل: تعویض قطعات خورد شده
علت 4: لقی دو دنده فرمان
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 5: قابلیت ارتجاع زیاد فنرهای جلو
راه حل: تعویض – محکم کردن اتصالات
علت 6: درست نبودن کمبر یا نامساوی بودن ان
راه حل: تنظیم مجدد
علت 7: نامنظم بودن شیار تایر
راه حل: تعویض تایر فرسوده
مقاله پیشنهادی: علت لرزش خودرو هنگام حرکت و ترمز
7- لرزش فرمان در سرعت زیاد
علت 1: چرخها نامتعادل است
راه حل: چرخها را بالانس کنید
علت 2: چرخها به مفدار زیاد از حالت دایره ای خارج شده
راه حل: در صورت اشکال تعویض شود
علت 3: معیوب بودن کمک فنر
راه حل: تعمیر و یا تعویض کنید
8- پس زدن فرمان
علت 1: میزان فشار باد تایرها کم یا نامساوی است
راه حل: تایرها را تا فشار باد درست تنظیم کنید
علت 2: افت کردن فنرها
راه حل: محکم کردن اتصالات – تعویض – تعمیر
علت 3: معیوب بودن کمک فنرها
راه حل: تعمیر و یا تعویض
علت 4: لقی اهرم بندی
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
علت 5: لقی در دنده فرمان
راه حل: تنظیم مجدد – تعویض قطعات خورد شده
9-صدا دادن تایر و فرمان هنگام چرخاندن
علت 1: زیاد بودن سرعت
راه حل: پیچها را با سرعت کمتری دور بزنید.
علت 2: کم یا نامساوی بودن فشار باد درون تایرها
راه حل: تایرها را تا فشار درست باد کنید.
علت 3: زوایای چرخ میزان نیست.
راه حل: ازمایش و تنظیم کنید.
10- تعادل نداشتن خودرو زمان چرخاندن
علت 1: لق بودن میله تعادل دهنده
راه حل: محکم کنید.
علت 2: افت فنر یا ضعیف بودن فنر
راه حل: تعمیر و یا تعویض کنید.
علت 3: صحیح نبودن کستر
راه حل: تنظیم کنید.
دلایل خرابی جعبه فرمان هیدرولیک ماشین
استفاده از قطعات نامرغوب در سیستم هیدرولیک فرمان
در صورتی که از قطعات نامرغوب در سیستم هیدرولیک فرمان خودرو استفاده کنید، این سیستم دچار مشکل خواهد شد.
با نصب یک قطعه که از کیفیت خوبی برخوردار نیست، سایر قطعات هم تحت‌الشعاع قرار خواهند گرفت.
استفاده از رینگ و لاستیک غیراستاندارد
عده‌ای علاقه شدیدی به استفاده از رینگ و لاستیک‌هایی دارند که زیبا هستند، اما از استاندارد لازم برخوردار نیستند. برخی هم به‌دلیل هزینه‌های بالا، از رینگ و لاستیک ارزان قیمت استفاده می‌کنند و با این کار زوایای ۵ گانه جلوبندی را برهم می‌زنند.
در نتیجه برای چرخاندن فرمان، فشار زیادی به سیستم هیدرولیک وارد می‌شود و از پمپ هیدرولیک صداهای غیرطبیعی به گوش می‌رسد.
مقاله پیشنهادی: راهنمای جامع خرید انواع لاستیک ماشین
خراب شدن روغن هیدرولیک فرمان
روغن هیدرولیک هم مدت زمان کارکرد استانداردی دارد. در صورت استفاده بیش از حد استانداردی که برای روغن درنظر گرفته شده، باید آن را تعویض کنید. روی بسته‌بندی هر روغن، میزان کیلومتر مسافتی که در دوره استفاده از آن باید طی شود، قید شده است.
استفاده از روغن هیدرولیک نامرغوب هم یکی از دلایل آسیب به پمپ هیدرولیک، شیر هیدرولیک و سایر قطعات است.
علل خرابی جعبه فرمان پراید
اجزای جعبه فرمان پراید شانه ای، متشکل از پینیون، مهره قفل کننده پیچ تنظیم، فنر بوش، بوش، کاسه نمد، خارفنری، ضامن خار، بلبرینگ، نیدل، بوش تنظیم جعبه فرمان، لاستیک های ضربه گیر، کرپی ها، پوسته جعبه فرمان، شافت شانه ای میل فرمان افقی، گردگیر میل فرمان، سیبک فرمان، بست های فلزی و پلاستیکی و مهره تنظیم سیبک فرمان است.
- اگر به هر دلیلی، اجزای جعبه فرمان مناسب تنظیم نشده باشند، اجزا در اتصال دچار لقی باشند و یا فنرهای به کار رفته معیوب نصب شوند، فرمان پراید صدای غیر عادی خواهد داشت؛ این صدا ممکن است در حال حرکت یا در حالت سکون شنیده شود. افزون بر این، لق شدن قرقری و ایجاد اختلاف میان پینیون و دنده شانه ای نیز از دیگر دلایل صداهای غیر عادی در جعبه فرمان خواهند بود.
- در صورتی که بلبرینگ به دلیل استهلاک یا عوامل محیطی معیوب شود، شما در مجموعه ی جعبه فرمان لقی احساس خواهید کرد؛همچنین خوردگی در دنده های درگیر شده و تنظیم نادرست پینیون و دنده شانه ای هم می تواند از دیگر دلایل لق بودن جعبه فرمان خودرو باشد.
- و در آخر اگر سیبک ها روان کار نکنند و یا لاستیک ها تنظیم باد نشوند یا بدون عاج باشند و یا به دلیل عدم تنظیم جبعه فرمان و حرکت دشوار چهار شاخ فرمان، جعبه فرمان پراید شما سفت عمل خواهد کرد.
تعمیر جعبه فرمان خودرو
به طور کلی برای کشف مشکل اول باد لاستیک، سپس میزان روغن هیدرولیک و در نهایت تسمه پمپ هیدرولیک بررسی می‌شود. که اگر مشکل از این موارد بود می‌توان به راحتی آن را رفع کرد.
اما در صورتی که مشکل از مارپیچ باشد، مارپیچ باید باز و در صورت خرابی جدی تعویض گردد. سپس روغن هیدرولیک تخلیه و روغن جدید ریخته می‌شود تا از نبود براده فلز در روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود.
گاهی حتی یک براده در داخل روغن می‌تواند علت ایجاد آسیب در مارپیچ باشد. پس از انجام تعمیر فرمان خودرو، اتومبیل در یک جای کم خطر و باز از لحاظ سیستم فرمان چک می‌شود. تا اطمینان حاصل شود که مشکل رفع شده و چیزی از قلم نیفتاده است.
خرابی های رایج در سیستم هیدرولیک خودروهای سواری
برای پژو 405، پارس و سمند، خرابی و لق شدن بوش های جک هیدرولیک
علائم خرابی:
وقتی خودرو روشن باشد، اگر فرمان را بسرعت به سمت چپ یا راست بچرخانیم، صدای تق تق شنیده می شود، ولی اگر خودرو خاموش باشد این صدا وجود ندارد.
برای خرید بهترین باطری پژو 405 کلیک کنید
برای کلیه خودروهای پژو، سمند و پراید، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، و شیلنکهای مخزن هیدرولیک
علائم خرابی:
- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک
- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان
- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی
خرابی “جک هیدرولیک” در خودروهای پژو 405، پارس و سمند نیز علائم فوق را بهمراه دارد.
برای پژو 206، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، سوئیچ الکتریکی فشار روغن هیدرولیک فشنگی هیدرولیک، مخزن و پمپ هیدرولیک
علائم خرابی:
- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک
- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان
- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی
نکته مهم:
روغن هیدرولیک قابل اشتعال است و در انواع 206، مخصوصا مدل های قبل از 86، شیلنک فشار قوی هیدرولیک به دلیل پوسیدگی و مجاورت با حرارت بالای مانیفولد اگزوز، نشت می کنند و این نوع نشت روغن، ممکن است باعث آتشسوزی موتور شود.
برای پراید، نشت روغن هیدرولیک از شیر هیدرولیک، شیلنکهای مخزن هیدرولیک
علائم خرابی:
- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک
- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان
- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی
راه های جلوگیری از خرابی جعبه فرمان
از آن جا که همه معتقدیم پیشگیری بهتر از درمان است، باید بکوشیم تا جایی که امکان دارد، عمر قطعات خودروی خود را زیاد کرده و استهلاک آن ها بکاهیم.
پیشنهادهایی که برای سلامتی جعبه فرمان مطرح می شوند جنبه ی عمومی داشته و بسیار ساده اند؛
- تنظیم باد لاستیک ها را جدی بگیرید؛
- لاستیک ها را بررسی کرده و اگر از نظر عاج ضعیف هستند آن ها را تعویض کنید؛
- چرخ ها را در حالت بالانس نگاه داریم؛
- تنظیم و گریسکاری مداوم را در دستور کار داشته باشیم.
