آشنایی با جعبه فیوز اچ سی کراس یکی از واجبات دارندگان این خودرو است. چرا که گاهی یکی از سیستم های الکتریکی خودرو کار نمی کند مانند بوق، برف پاکن، چراغ های ماشین، برق پشت صفحه آمپر، ضبط ماشین و گاهی هم برق کلی ماشین قطع می شود؛ به عنوان یک راننده حرفه ای بد نیست که بدانید دلیل این اتفاقات چیست و چگونه می توانید آن را بدون صرف هزینه های زیاد درست کنید.
برای همین در این مقاله کیان باتری قصد داریم درباره این جعبه فیوز، به وظیفه هر فیوز و نحوه عملکرد آن بپردازیم تا بتوانید با تمامی مشخصات این بخش آشنا شوید و مشکل پیش آمده را خودتان به خوبی حل کنید. اگر مالک اچ سی کراس هستید یا تصمیم به خرید اچ سی کراس را دارید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید و اگر در این زمینه سوالی دارید از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.
فیوز چیست؟
در ابتدا باید بدانیم فیوز چیست؟ فیوز قطعه‌ای الکتریکی است که برای محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر افزایش غیرمجاز جریان الکتریکی به کار می‌رود. زمانی‌که مدار تحت جریان بار بالا و غیرطبیعی (اضافه‌جریان بیش از مقدار نوشته شده روی فیوز) قرار بگیرد، فیوز با قطع جریان برق، مانع از آسیب به قطعات مدار یا اشخاصی که با مدار در تماس هستند، می‌شود.
در خودرو نیز بسته به مدل و سازنده آن، سیستم‌های الکتریکی زیادی وجود دارد و باید در مقابل جریان‌های بیشتر از مقادیر نام‌برده محافظت شوند که این حفاظت نیز برعهده فیوز است. برای پیدا کردن فیوز مورد نظرتان می‌توانید از نقشه فیوز که در دفترچه راهنما وجود دارد، استفاده کنید.
درصورتی که هر کدام از تجهیزات برقی خودرو از کار افتاده باشد، این امکان وجود دارد که فیوز مربوطه سوخته باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تعداد فیوزها در خودروها متفاوت هستند و در هر خودرو 10 تا 100 فیوز وجود دارد؛ این تعداد در خودروهای سبک بین 10 تا 30 عدد و در خودروهای سنگین بیشتر است. در ادامه مقاله جعبه فیوز اچ سی کراس به علت سوختن فیوزها خواهیم پرداخت.
جعبه فیوز چیست؟
هر خودرو با توجه به عوامل مختلفی همچون کارایی، سال ساخت، تجهیزات و… از تعداد فیوزهای مختلفی برخوردار است. این فیوزها در مکانی تحت عنوان جعبه فیوز قرار داده می‌شوند که معمولا در داخل کابین خودرو و زیر جعبه فرمان قرار دارد. تمامی فیوزها در جعبه فیوز نصب شده‌اند و به نوعی تمامی تجهیزات الکتریکی خودرو از آن تغذیه می‌شوند.
چنانچه خطایی در یکی از مدارهای خودرو رخ دهد؛ صرفا فیوز مربوط به آن مدار عمل کرده و همانطور که در بندهای فوق ذکر شد، خودرو اچ سی کراس دارای تجهیزات الکتریکی متنوعی بوده و هر کدام از آن‌ها نیز دارای جریان مخصوص خود هستند. تصویر زیر نمایی از جعبه فیوز اچ سی کراس را نشان میدهد.
همه فیوزهای اچ سی کراس در فرآیند شکستن مدار، به‌اصطلاح خود را نابود می‌کنند. این کار، از طریق یک قطعه فلز انجام می‌شود که در یک نقطه خاص در دمای مشخص ذوب می‌شود. نوع فیوزها در داخل‌جعبه، بسته به نوع رنگ و مقدار آمپراژ (شدت جریان عبوری) که روی آن‌ها نوشته شده است، تعیین می‌شوند.
این فیوزها همچنین دارای بدنه پلاستیکی و دو پایه فلزی (تیغه) برای قرارگرفتن در داخل سوکت موردنظر هستند. جعبه فیوز اچ سی کراس در سمت راننده و در زیر داشبورد قرار دارد و برای بازکردن آن، باید در جعبه را به سمت خود بکشید.
جعبه فیوز H30 در کجا قرار دارد؟
خودروها با توجه به طراحی تجهیزات الکترونیکی تعبیه شده در آن‌ها دارای یک یا دو جعبه‌فیوز هستند و محل قرارگیری آن‌ها نیز متفاوت است. محل قرارگیری خودروهایی که دارای یک جعبه‌فیوز هستند در زیر داشبورد، نزدیک به زانوی راننده می‌باشد. اما خودروهای جدید از دو جعبه‌فیوز پشتیبانی می‌کنند. محل قرارگیری جعبه فیوزها، یکی در داشبورد و دیگری در کنار موتور خودرو است. معمولا فیوز های قرار داده شده در این جعبه، وظیفه کنترل ورودی برق قطعات زیر را به عهده دارند:
- چراغ های جلو و عقب و چراغ نمره, چراغ های سقفی، چراغ صندوق عقب
- جلو آمپر، کنترلر یا صفحه نمایش دنده اتومات، سیستم ضد سرقت، صفحه نمایش، کلید فلاشر، رادیو پخش
- کیسه هوا یا ایربگ h30
- فندک
- کنترل سانروف
- تنظیم آیینه برقی
- بازکردن درب ها و درب صندوق عقب
- برف پاکن جلو و شیشه شوی
- پمپ بنزین
- شیشه بالابر برقی جلو و عقب ,شیشه گرمکن عقب، گرمکن آینه، چراغ نشانگر DEF
همچنین جعبه‌فیوز موتور در H30 کراس معمولاً از موارد ذیل پشتیبانی می‌کند:
- فن رادیاتور
- پمپ بنزین
- کامپیوتر خودرو یا ECU
- سیستم ترمز
- سنسورهای الکتریکی
راهنمای رنگ فیوزهای اچ سی کراس
علاوه بر اینکه عدد ثبت شده روی فیوزها مقدار جریان قابل تحمل فیوزها را نشان میدهد رنگ فیوزها طبق جدولی که در ادامه خواهد آمد نشان دهنده نرخ جریان و قابل تحمل فیوزها نیز است.
همینطور که در جدول رنگ بندی با آمپرهای فوق مشاهده میکنید رنگ فیوزها نشان دهنده جریان قابل تحمل این فیوزها می باشد.
جعبه فیوز زیر فرمان اچ سی کراس
جعبه فیوز دانگ فنگ اچ سی کراس در قسمت کابین راننده و زیر داشبورد قرار دارد، این جعبه فیوز دارای ۱۶ عدد فیوز می باشد که هر فیوز ممکن است یک یا چند وظیفه را داشته باشند.
| شماره | ظرفیت | وظیفه |
| F1 | 5 A | چراغ جلو سمت راست، چراغ عقب سمت چپ، چراغ نمره |
| F2 | 5 A | نور پس زمینه کابین |
| F3 | 5 A | چراغ جلو سمت چپ، چراغ عقب سمت راست |
| F4 | 20 A | جلو آمپر، کنترلر دنده اتومات، سیستم ضد سرقت، صفحه نمایش، کلید فلاشر، رادیو پخش |
| F5 | 15 A | چراغ دنده عقب، چراغ انتخاب گر دنده، ترمز ضد قفل، صفحه نمایش، دیاگ، انتخاب گر حالت، جلو آمپر، سوئیچ چراغ ترمز، سیستم ضد سرقت، ایموبلایزر |
| F6 | 10 A | کیسه هوا |
| F7 | 10 A | مه شکن عقب |
| F8 | 30 A | فندک |
| F9 | 30 A | شیشه گرمکن عقب، گرمکن آینه، چراغ نشانگر DEF |
| F10 | 30 A | شیشه بالابر برقی عقب سمت چپ، رله شیشه بالابر برقی جلو، کنترلر سانروف، تنظیم آیینه برقی |
| F11 | 5 A | چراغ های سقفی، چراغ صندوق عقب |
| F12 | 20 A | برف پاکن جلو، بازکردن درب ها، بازکردن درب صندوق عقب |
| F13 | 5 A | جلو آمپر، رادیو پخش، کنترلر سانروف |
| F14 | 20 A | برف پاکن جلو، شیشه شوی |
| F15 | 15 A | پمپ بنزین |
| F16 | 30 A | شیشه بالابر برقی عقب سمت راست |
جعبه فیوز اچ سی کراس دانگ فنگ داخل موتور
بقیه فیوز های H30 Cross در قسمت موتور تعبیه شده اند و برای دسترسی به آن ها باید کاپوت را باز کرده و درب محفظه فیوزهای داخل را باز کنید. پس از آن طبق نقشه ارائه شده در زیر و جدول مشروح فیوزها، می توانید فیوزهای آسیب دیده را بررسی و در صورت نیاز تعویض نمایید.
مشخصات فیوزهایی که در جعبه فیوز محفظه موتور (در سمت راست موتور) قرار دارند به‌صورت زیر است:
| F1 | 10 A | نور بالا جلو چپ |
| F2 | 10 A | نور بالا جلو راست |
| F3 | 10 A | نور پایین جلو چپ |
| F4 | 10 A | نور پایین جلو راست |
| F5 | 15 A | واحد کنترل موتور ECU |
| F6 | 15 A | برف پاکن عقب |
| F7 | 15 A | موتور |
| F8 | 10 A | بوق/سوئیچ |
| F9 | 10 A | واحد کنترل موتور ECU |
| F10 | 15 A | پمپ بنزین |
| F11 | 30 A | موتور |
| F12 | 15 A | سوپاپ سیستم ترمز ضد قفل |
| F13 | 20 A | پمپ سیستم ترمز ضد قفل |
| F14 | 20 A | چراغ مه شکن جلو |
| F15 | 10 A | چراغ ترمز |
| F16 | 10 A | کمپرسور کولر |
| F17 | 60 A | فن خنک کننده موتور |
| F18 | 40 A | سوئیچ خودرو |
| F19 | 50 A | برق اتاق |
| F20 | 50 A | برق اتاق |
| F21 | 40 A | فن بخاری |
| F22 | 30 A | شیشه بالا بر درب جلو |
انواع فیوز در H30 کراس
پس از آشنایی کلی با وظیفه ذاتی فیوز و انواع آن نوبت به بررسی انواع فیوز در اچ سی کراس می‌رسد. در خودرو اچ سی کراس که به عنوان اولین خودرو ملی شناخته می‌شود، ۴ نوع فیوز به کاررفته است.
این فیوزها بر اساس رنگ و ظرفیت به کاررفته در جعبه فیوز اچ سی کراس تقسیم‌بندی می‌شوند. مهم‌ترین فیوزهای به کاررفته در خودرو اچ سی کراس عبارتنداز:
- فیوز MAXI
همانطور که از نام این فیوز می‌توان حدس‌زد، این فیوزها از نظر اندازه حجیم‌ترین محسوب‌شده و تحت شرایط با آمپراژ بالا استفاده می‌شوند. تعداد آن در خودروهای مختلف متفاوت است و ممکن است در یک خودرو از دو فیوز MAXI نیز استفاده‌شود.
- فیوز ATC / ATO
برای اولین بار و در دهه ۷۰ میلادی بود که دنیای خودروسازی شاهد به ثبت رسیدن اختراع فیوز مذکور توسط شرکت آمریکایی Littelfuse بود. با این وجود اما حدودا یک دهه بعد یعنی از ۱۹۸۰ میلادی بود که استفاده از این فیوزها در خودروها رایج گشت.
- فیوز MINI
این فیوزها از نظر اندازه پس از دو فیوز قبل قرارمی‌گیرند. زمانی که جعبه فیوز خودرو با محدودیت روبرو می‌شود، باید روی به استفاده از فیوز Mini آورد. از نظر عمکلرد اما قضیه فرق می‌کند و این فیوز برای کنترل و پوشش آمپراژ مشابه فیوز ATC به کارمی‌رود.
- فیوز MICRO
این نوع فیوزها از نظر اندازه رده آخر را به خود اختصاص‌داده و همچنین برای پوشش کمترین آمپراژ استفاده می‌شود.
آموزش تعویض فیوز اچ سی کراس
در این بخش از مقاله جعبه فیوز اچ سی کراس، به نحوه تعویض فیوز سوخته می‌پردازیم. لازم نیست یک فیوز را از جای خود بیرون بکشید تا ببینید وضعیت آن به چه صورت است. خاموش‌شدن بخش‌های مختلف خودرو، می‌تواند نشان‌دهنده خرابی فیوز باشد، اما برای داشتن اطمینان بیشتر، می‌توان از مولتی‌متر یا چراغ آزمایش استفاده کرد.
فیوزها که در جعبه فیوز اچ سی کراس تعبیه شده‌اند، در اثر اضافه جریان عمل کرده و در اصطلاح می‌سوزند؛ لذا باید تعویض شوند. اولین راهکار برای تشخیص فیوز سوخته یا سالم بازرسی چشمی است. چنانچه فیوز شیشه‌ای و مستطیلی شفاف باشد، این موضوع با چشم قابل رویت است؛ در غیر این صورت باید به سراغ آوومتر یا مالتی‌متر رفت.
برای این کار می‌توانید از تست بوق مالتی‌متر یا چراغ تست استفاده کنید. جهت تست، دو سر مالتی‌متر را به دو سر فیوز وصل کنید. اگر چراغ تست روشن شد یا صدای بوق شنیدید، یعنی اتصال برقرار و فیوز سالم است؛ در غیر این صورت فیوز دچار مشکل شده‌است و باید تعویض شود. اما باید احتیاط کنید. ابتدا مطمئن شوید که خودرو را خاموش کرده‌اید؛ سپس با دست، اقدام به درآوردن فیوز معیوب و جایگزینی فیوز سالم کنید.
نکته: ممکن است در برخی از مدل‌های اچ سی کراس، بعضی از فیوزها استفاده‌ای نداشته باشند. این به‌معنای وجود نقص در سیستم الکتریکی جعبه فیوز نیست.
نکته: در زمان جایگزین‌کردن فیوز، حتماً باید آمپر فیوز جدید با آمپر فیوز معیوب یکی باشد. بیشتربودن آمپر، ممکن است باعث داغ شدن مدار الکتریکی و درنتیجه، آتش‌سوزی شود.
بیشتر بدانید: تست و علت سوختن فیوز ماشین چیست؟
نکات مهم در تعویض فیوز ها
ویدئوی زیر نحوه چک کردن فیوز اچ سی کراس را نشان می دهد! آن را تماشا کنید
به هنگام تعویض فیوزهای معیوب به نکات زیر توجه نمایید:
- خودرو و تمامی تجهیزات الکتریکی را خاموش نمایید.
- جهت بیرون کشیدن فیوز از انبرک مخصوص که در جعبه فیوز تعبیه شده است استفاده نمایید.
- فیوزهای با کیفیت پایین شاید ارزان باشند ولی در دراز مدت چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ اقتصادی قابل توجیه نیستند.
- جریان نامی فیوزها بر روی آن نوشته شده است لذا به هیچ وجه به هنگام تعویض از فیوز با جریان بالاتر استفاده ننمایید.
- همواره فیوز یدک به همراه داشته باشید.
- پیش از تعویض فیوز حتما منشا خرابی یا سوختگی فیوز را پیدا کرده و برطرف نمایید چرا که در غیر اینصورت فیوز دوباره خواهد سوخت.
- از سفت بودن اتصالات فیوزها اطمینان حاصل نمایید.
آیا می‌توان به جای فیوز از سیم استفاده نمود؟
در این بخش از مقاله راهنمای جعبه فیوز اچ سی کراس، به یکی از پرتکرارترین سوالات شما عزیزان پرداخته‌ایم. استفاده از سیم به جای فیوز که گاهی توسط برخی مکانیک‌ها یا خود رانندگان انجام می‌گیرد، به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود؛ چراکه شما عملاً عنصر حفاظتی مدار را حذف کرده‌اید و با بروز هرگونه ایراد در مدار مربوطه، احتمال آسیب‌دیدگی تجهیز اصلی وجود دارد.
به‌عنوان مثال، فرض کنید فیوز مربوط به سیستم صوتی سوخته است و شما آن را با سیم جایگزین کرده‌اید. اگر اتصالی در مدار رخ دهد و سیستم صوتی خراب شود، هزینه تعویض یا تعمیر سیستم صوتی قابل قیاس با هزینه تعویض فیوز نخواهد بود.
آشنایی با تجهیزات الکتریکی در اچ سی کراس
تا این قسمت جعبه فیوز اچ سی کراس مورد بررسی کامل قرار گرفت. تجهیزات الکتریکی این خودرو شامل موارد ذیل است:
- برف پاک‌کن‌ها
- فن رادیاتور
- پمپ بنزین
- کیلومترشمار
- فندک
- قفل مرکزی
- واحد کنترل خودرو(ECU)
- فلاشر
- ترمز
- چراغ‌ها
- سیستم صوتی
- بالابر شیشه
- و…
چنانچه به هر دلیلی خطایی در مدارات الکتریکی این قطعات رخ دهد و باعث عبور جریان از مقدار اسمی شود، فیوزهای مربوطه عمل می‌کنند و سلامت مدار تضمین می‌شود.
حرف آخر
تعویض فیوز H30 کراس معمولاً ضروری نیست. مگر اینکه خودرو دچار آسیب شدید یا مشکلات الکتریکی شده باشد. به هر حال شما باید به خوبی مکان جعبه‌فیوز و عملکرد این بخش از خودروی خود را بشناسید. مهم است بدانید که فیوزها اصولاً چه کارهایی را انجام می‌دهند و هر کدام مربوط به چه بخشی از سیستم الکترونیکی خودرو هستند.
اگر در وقت و هزینه خود قصد صرفه‌جویی دارید، بهترین راه برای شناخت نوع دقیق فیوز باز کردن جعبه‌فیوز و مشاهده آن است. به این نکته دقت کنید که در صورت بروز مشکل اتصالات، فیوزها را دستکاری و قطع و وصل نکنید و برای رفع ایراد در این قسمت‌ها از افراد متخصص کمک بگیرید.
