هر موتوری که به صورت صفر از نمایندگی تهیه می کنید نیاز به انجام مراحلی دارد تا به عمر وسیله اضافه شود. از جمله این مراحل میتوان به آب بندی و آچارکشی موتورسیکلت اشاره کرد. که در این مقاله از کیان باتری به چگونگی و نکات آب بندی موتورسیکلت می پردازیم.
بسیاری از افراد فکر می کنند که به علت افزایش دقت در ساخت موتور خودروهای جدید دیگر نیازی به آب بندی وجود ندارد و فقط خودروهای قدیمی به آب بندی نیاز داشته اند اما باید توجه داشت که آب بندی صحیح موتور موجب دوام آن در دراز مدت می شود و در هزار کیلومتر اول بسیار حیاتی است.
آب‌بندی موتورسیکلت چیست؟
اصطلاح آب‌بندی در واقع به قرار گیری صحیح قطعات موتورسیکلت و عملکرد درست آنها اشاره دارد. بعد از اینکه قطعات موتورسیکلت مونتاژ شدند، در اثر کارکرد در محلی که قرار گرفته‌اند عمل سایش ایجاد میشود, که باعث میشود جای قطعات در محل درست ثابت شود؛ اما اگر قطعات در محل درست قرار نگرفته باشند به جای عمل سایش با شکستگی و ترک مواجه میشویم که به موجب از بین رفتن قطعه و آسیب به موتور میشود.
در شرکت‌های بزرگ موتور مثل هوندا و یاماها و … این عمل قبل از فروش موتور انجام تا از سالم بودن موتور و قطعات و عملکرد صحیح موتورسیکلت اطمینان کامل حاصل کنند.
اگر یک موتور به طور صحیح آب‌بندی شود عمر موتور بیشتر خواهد بود, اما روش صحیح آب‌بندی موتور به چه صورت است؟
بیشتر بدانید: آموزش نکات آب بندی و نگهداری ماشین صفر
آب‌بندی موتورسیکلت شامل چه قطعاتی میشود؟
در موتور سیکلت یا خودرو آب‌بندی منظور از آب‌بندی بیشتر انجین است، اما باید توجه کرد تقریبا هر قطعه‌ای که اصطحکاک در عملکرد آن نقش دارد شامل آب‌بندی میشود. برای مثال لاستیک نیز در ابتدا باید آب‌بندی شود تا در آینده بصورت صحیح در محور خود قرار گیرد. پس در ابتدا تقریباً باید حواسمان به همه قطعات باشد. اما از آنجا که ایرادات اولیه و آب بندی هیچ یک از قطعات به پیچیدگی انجین نیست، در مورد آب بندی انجین موتور سیکلت صحبت می‌کنیم.
در تصویر پایین میتوانید تمام قطعاتی که باید در هنگام آب‌بندی موتور سیکلت بررسی شوند همراه با موارد بررسی آورده شده‌است. در صورت نقص در هر یک از موارد فوراً به تعمیرگاه مراجعه کنید.
آچار کشی موتور سیکلت به چه معناست
به فرآیندی که طی آن پیچ های موتورسیکلت را سفت کرده تا از ایجاد صدا, خرابی و صدمه به موتورسیکلت جلوگیری کنیم تا موتور به بهترین شکل ممکن کار کند را آچار کشی موتورسیکلت میگویند.
چرا باید آچار کشی موتور سیکلت را انجام دهیم؟
وقتی موتورسیکلت از کارخانه بیرون می آید، فقط یکبار پیچ ها و قطعات آن سفت شده و تست دیگری در ارتباط با استحکام قطعات و مقاومت پیچ ها انجام نمی شود. در نتیجه در طی فرآیند آب بندی موتور سیکلت که با لرزش قطعات و استفاده از آنها همره می باشد ممکن است این پیچ ها شل یا حتی باز شوند.
بعد از طی 1000 کیلومتر اولیه و اتمام مرحله آب بندی اگر مشکلی وجود نداشته باشد سراغ مرحله آچار کشی موتور سیکلت می رویم تا موتور سیکلت به بهترین نحو ممکن کار کند و عمر آن افزایش یابد.
اگر این کار را نکنیم موتورسیکلت مدام صدا میدهد و ممکن است قطعات آن زودتر از موعد خراب شود و اگر این موضوع مورد بی توجهی قرار بگیرد ممکن است باعث آسیب به موتور سوار بشود.
انواع آچارکشی موتور سیکلت
آچارکشی سطحی
آچار کشی سطحی مربوط به چک کردن و سفت کردن پیچ های بدنه موتور سیکلت می باشد.
به این صورت که فقط قسمت های بیرونی موتور سیکلت و به اصطلاح ظاهر موتور سیکلت را بررسی کرده و پیچ های بدنه را سفت کرده تا از ایجاد صدای موتور سیکلت و نهایتا خرابی جلو گیری شود.
در بعضی از موارد در این مدل از آچار کشی پیچ های قسمت موتور هم بررسی و سفت می شود تا به خود موتور هم آسیب نرسد و صدا ندهد.
آچارکشی کلی
در این مدل از آچار کشی تمام پیچ ها باز, موتور سیکلت با دقت بررسی و تمیز می شود و سپس پیچ ها دوباره بسته می شوند.
حتی برای خود موتور موتور سیکلت هم این کار را انجام می دهند. یعنی پیچ های موتور هم باز شده و موتور چک می شود و بعد از تمیز کردن موتور، پیچ های این قسمت دوباره بسته و سفت می شوند.
این نوع از آچار کشی بهترین نوع می باشد چون موتور سیکلت به طور کامل و جامع و از نظر تمامی قطعات بررسی میشود.
این عمر باعث میشود تا موتور دیرتر دچار مشکل شود و در نتیجه عمر بالاتری داشته باشد که نهایتا باعث هزینه‌ی کمتر موتور سوار میشود.
آچار کشی به طور کلی برای موتور سیکلت لازم است و باید هر چند وقت یک بار انجام شود.
اصول آچارکشی موتورسیکلت
بصورت کلی رعایت روش‌های آب بندی در 300 کیلومتر اول حیاتی و تا 1000 کیلومتر خوب است که رعایت شود پس تمام مطالب را تا 300 کیلومتر با دقت کامل رعایت کنید و از یاد نبرید.
شش اصل اساسی در آب بندی موتور وجود دارد که همه افراد باید از این اصول پیروی کنند تا دچار مشکل نشوند:
- استفاده از مرغوب و مناسب‌ترین روغن بازار متناسب با موتورسیکلت خود و تعویض آن در مدت و مسافت کمتر نسبت به آینده
- آچار کشی موتور در بازه‌های زمانی مرتب
- درجا کار کردن موتور تا 1 تا 2 دقیقه
- جلوگیری از دو ترک سواری
- پایین بودن دور موتور (حرکت انجین در 500 کیلومتر اول نباید از 2000 دور در دقیقه فراتر رود)
- تغییر مدام سرعت (دور موتور باید پایین باشد و سرعت مدام در حال کم و زیاد شدن باشد)
روش صحیح آب بندی موتورسیکلت
در اولین روشن شدن انجین نیاز میباشد تا موتور سیکلت حدود ۱ دقیقه به صورت خلاص کار کند تا قطعات درون انجین به خوبی روغن کاری شوند.
در مرحله بعدی باید به آرامی دور موتور را افزایش داد به نحوی که از ۱۰۰۰ دور در دقیقه به حدود ۲۵۰۰ دور در دقیقه برسد.
در این حالت تراشه های ریزی که در اثر سایش قطعات انجین به یکدیگر بوجود آمده اند در سطح روغن شناور میشوند. شما باید در این مرحله اجازه دهید تا انجین حدود ۳ دقیقه درجا کار کند. توجه داشته باشید که نباید دور موتور را بیش از حد زیاد کنید.
شما در مرحله اول نباید دمای انجین موتور سیکلت را بیش از حد بالا ببرید.
حدود ۳۰۰ کیلومتر باید با موتور سیکلت خود کار کنید تا از آب بندی آن اطمینان حاصل نمایید.
البته ناگفته نماند که در بعضی از موتور سیکلت ها، عمل آب بندی تا ۱۶۰۰ کیلومتر هم طول میکشد که به آن مرحله ریسک گفته میشود. در مرحله ریسک ایرادات انجین مشخص خواهد شد. بعد از ۱۶۰۰ کیلومتر کارکرد شما اطمینان حاصل میکنید که موتور سیکلتتان آب بندی شده و مشکلی برای آن بوجود نمی آید و میتوانید قدرت و سرعت آن را تست نمایید.
توجه کنید که سعی کنید در روزهای اولی که موتور سیکلتتان را آب بندی میکنید نباید دمای انجین را بالا ببرید اما میتوانید با موتور سیکلت خود تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برانید؛
البته این در حالیست که دور موتور سیکلت بر روی ۵۰۰۰ دور در دقیقه باشد. ولی در مراحل بعدی دور موتور اهمیت زیادی ندارد.
پس به یاد داشته باشید در زمان آب بندی هیجگونه فشاری به موتور سیکلت خود نباید وارد کنید.
سعی کنید تا ۱۶۰۰ کیلومتر حد اقل سه بار روغن موتور سیکلتتان را تعویض کنید. به یاد داشته باشید که عمر انجین شما به روغن موتور سیکلتتان بستی دارد و در روز های اول باید کمی زودتر اقدام به تعویض آن بکنید.
بیشتر بدانید: راهنمای نگهداری صحیح از موتورسیکلت
روغن موتور مناسب در زمان آب بندی موتور
روغن موتور مناسب اصولاً با توجه به هر موتور تفاوت دارد و نمی‌توان برای همه مدل موتورها تنها یک نسخه ثابت در نظر گرفت. در پایین با توجه به توضیحات میتوانید بهترین روغن موتور در زمان آب بندی موتورسیکلت را پیدا کنید.
توجه: در این دوران از خرید روغن موتورهایی که تاریخ تولید آنها بیش از یک و نیم سال می باشد خوداردی کنید.
موتورهای دارای فیلتر روغن فلزی
در این موتور سیکلت‌ها که دارای حجم موتور 50cc تا 180cc می باشند می‌بایستی از روغن‌هایی با درجه حداقل کیفیت SF و گرانروی 50-20 استفاده نمایند و حتما می بایستی دقت شود که تا قبل از طی 50 کیلومتر اول دور موتور نبایستی بیش از 3500rpm برسد. توجه کنید خانواده طرح هوندا جزء این گروه هستند.
- نکته: ابتدا به دفترچه راهنما و روغن پیشنهادی شرکت سازنده موتور سیکلت خود توجه کنید. 100% روغن پیشنهادی شرکت سازنده نسبت به توصیه ما اولویت دارد.
موتورهای دارای فیلتر روغن کاغذی
در این موتور سیکلت‌ها که دارای حجم موتور 200cc تا 2000cc می باشند می‌بایستی نسبت به تکنولوژی ساخت انجین از روغن‌هایی با درجه کیفیت حداقل SG و بالا ترین کیفیت تا به امروز SM و گرانروی 50-20 استفاده نمایند و حتما می بایستی دقت شود که تا قبل از طی 100 کیلومتر اول دور موتور نبایستی بیش از 4000rpm برسد.
نکته: ابتدا به دفترچه راهنما و روغن پیشنهادی شرکت سازنده موتور سیکلت خود توجه کنید. 100% روغن پیشنهادی شرکت سازنده نسبت به توصیه ما اولویت دارد.
دقت شود در مورد روغن حتماً از تعمیرکار هم نظر بخواهید و تاکید بر نو بودن موتورسیکلت خود بکنید زیرا علاوه انتخاب روغن موتور مناسب باید تعمیرکار کمی بیشتر از حد معمول روغن درون انجین بریزد.
نکات مهم درباره آب بندی موتورسیکلت
آب‌بندی موتورسیکلت‌های هوندا و طرح آن اغلب در مسافت صفر تا 300 کیلومتر انجام میشود و با توجه به فناوری که در ساخت پیشرانه به کار رفته، ممکن است این رقم تا 600 کیلومتر نیز افزایش پیدا کند.
در این مرحله و اغلب بعد از 300 کیلومتر هرگونه عیب و ایراد احتمالی در قطعات پیشرانه و عدم آب‌بندی صحیح به خوبی خود را نشان میدهد و گفته میشود که بعد از طی 1200 کیلومتر نیز در صورت آشکار نشدن عیبی، سلامت پیشرانه تضمین شده است و راننده قادر است تا از حداکثر توان موتورسیکلت استفاده کند.
قبل از طی مسافت زیادی توصیه میشود به هیچ عنوان با دنده مرده حرکت نکنید و یا به پیشرانه با افزایش سرنشین و یا بالا بردن دور موتور فشار وارد نکنید. همچنین بهتر است در یک سرعت ثابت مسافت طولانی را طی نکنید و در صورت احساس افزایش بیش از اندازه دمای پیشرانه، سریعا موتورسیکلت را متوقف کرده و به آن اجازه دهید تا دمای آن به حالت عادی برگردد. شایان ذکر است دمای پیشرانه نباید از حد مشخصی که منجر به سرخ شدن ابتدای لوله اگزوز و گرم شدن پاهای راننده شود، بالاتر برود.
در زمان آب‌بندی تا 300 کیلومتر اول به ازای هر یک لیتر روغن به میزان 20 تا 40سی‌سی اضافه در درون پیشرانه روغن موتور بریزید. این میزان اضافه برای این منظور است که میزان غلظت روغن به دلیل جذب ذرات کاهش پیدا کرده و از روان‌کنندگی کمتری برخوردار خواهد شد و در نتیجه با افزایش روغن میزان غلظت آن یکسان باقی خواهد ماند.
در صورت روشن نشدن پیشرانه موتورسیکلت با 2 یا 3 بار هندل زدن متوالی، از هندل زدن‌های بیش از اندازه به جد خودداری کرده و عامل روشن نشدن پیشرانه را در موارد دیگر مانند نرسیدن برق یا اتمام سوخت بررسی کنید. ضمنا حتما سعی کنید در زمان هندل زدن‌های اولیه، هیچ‌گاه بعد از پایین آوردن هندل آن را رها نکنید تا خود به جای اولیه‌اش بازگردد و حتما پای خود را با فشار کم روی آن نگاه دارید تا از برگشتن هندل با سرعت زیاد بر جای خود جلوگیری شود.
آب بندی طرح هوندا ایرانی
از آنجا که روز به روز به تولیدکنندگان cg اضافه میشود ممکن است برخی تولیدکنندگان برای کاهش هزینه‌ها روغن موتور اولیه مرغوب درون موتور نریزند پس عقلانی است که اگر موتور طرح هوندایی خریداری کردید که برند آ« نام آشنا نبود حتماً تا 50 کیلومتر اول اقدام به تعویض روغن آن با توجه به مطالب بالا کنید.(فیلتر طرح هوندا فلزی است)
آب بندی موتور برقی
آب بندی موتور برقی نو نسبت به موتور بنزنی نسبتاً آسان‌تر است. روغن این موتورها به دلیل استفاده از نیروی الکتریکی باید از سطح ماندگاری و مقاومت بالایی برخوردار باشد که به آن SN گفته میشود. بصورت کلی در دفترچه موتور سیکلت‌های برقی زمان تعویض روغن کمی بیشتر از موتورهای بنزنی است که جای تعجب ندارد.
خلاصه مطلب
اب بندی موتور سیکلت همانطور که متوجه شدید کار ساده‌ای نیست اما تا حدی مهم است که شما باید روش‌های آب بندی را بصورت دقیق رعایت کنید. شاید شوق کات آف زدن یا دو ترک سوار شدن روی موتور را داشته باشید اما توجه کنید به اصلول اصلی و پایه آب بندی تا 300 کیلومتر اول بصورت جد پایبند باشید. مطمئن باشید با کمی سختی و پیگیری در اوایل، موتورسیکلتی سالم‌تر در آینده خواهید داشت که خرج تعمیرات آن نمی‌کنید.
سوالات متداول
- آیا در اوایل به موتور گاهی گاز زیاد بدهیم خوب است؟ به هیچ عنوان؛ برخی به اشتباه باور دارند با گاهی گاز شدید دادن به موتور می‌توانند موتوری گاز خور در آینده داشته باشند که کاملاً غلط است و این کار باعث آسیب به موتور سیکلت میشود.
- موتورهای سنگین هم نیاز به آب بندی دارن؟ موتورهای سنگین وارداتی معمولاً توسط شرکت سازنده عیب‌یابی و آب بندی شده‌اند اما تا 300 کیلومتر حتماً روغن مرغوب مناسب برای آنها تهیه کنید و چند باری تعویض روغن رو انجام بدین.
- موتوری که انجین آن تعمیر میشود نیاز به آب بندی دارد؟ بله؛ حتی باید با ملایمت بیشتری نسبت به موتور 0 کیلومتر با آن رفتار کرد.
- بعد از طی چند کیلومتر میتوان دو ترک سوار شد؟ بعد از 300 کیلومتر مجاز به سواری دو ترک هستید اما تا 1000 کیلومتر توصیه میشه سواری دو ترک انجام نشه.
