واتر پمپ خودرو یکی از قطعات اصلی پیشرانه است که وظیفه پمپاژ مدام آب و خنک کننده در در داخل موتور برای جلوگیری از جوش آوردن است. در صورت خرابی پمپ آب ماشین با مشکلات جدی مختلفی مواجه می شوید. در ادامه با کارکرد واتر پمپ خودرو و نشانه های خرابی واتر پمپ معیوب آشنا خواهید شد!
واتر پمپ چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟
واتر پمپ یکی از قطعات حاضر در پیشرانه خودرو است که مخلوط آب و ضدیخ را در موتور به گردش درمی‌آورد. این عمل به منظور خنک سازی موتور صورت گرفته و در صورت قطع آن، ریسک داغ شدن بیش از حد موتور، جوش آوردن و مصائب پس از آن وجود دارد.
چون وظیفه واتر پمپ برقراری گردش دائمی آب در موتور است تا زمانی که موتور خودرو روشن است باید کار کند، معمولاً کارخانه‌های سازنده، آنها را با طول عمر بالا می‌سازند.
موتور خودرو به هنگام کارکردن، دمای بسیار بالایی در حدود 2500 درجه سانتی‌گراد از خود تولید میکند. جهت کارکرد بهینه، دمای موتور باید در محدوده 90 تا 95 درجه سانتی‌گراد نگه داشته شود. بنابراین باید نسبت به خراب شدن واتر پمپ و علائم آن، هشیار بوده و به موقع عکس العمل نشان دهید.
طرز کار واتر پمپ خودرو
این قطعه با پمپاژ آب در اطراف موتور و سیلندرها باعث خنک شدن موتور خودرو می شود و این آب پس از گردش توسط واترپمپ دوباره به رادیاتور باز می گردد. این عمل توسط پره های داخل واتر پمپ انجام می شود. و مکان قرارگیری واترپمپ بر روی سیلندر و کنار تسمه تایم می باشد و بعضا مستقیما به آن متصل می باشد.
در واقع واترپمپ اساسی ترین نقش را در سیستم خنک کننده موتور ایفا می کند.
اجزای واتر پمپ خودرو
قطعات اصلی تشکیل دهنده واتر پمپ عبارتند از : پوسته، فنج، میل شفت، آب پخش کن.
پمپ آب خودرو در کجاست؟
برای آن که بتوانید تشخیص دهید واترپمپ در کدام قسمت از خودرو قرار گرفته است، نیاز بوده تا کاپوت خودروی خود را بالا زده و بر روی سیلندر و همچنین در کنار تسمه تایم نگاهی دقیق بیاندازید! قطعا واترپمپ را خواهید دید.
نشانه های خرابی واتر پمپ خودرو
اصلی‌ترین علائم خرابی واتر پمپ ماشین شامل موارد زیر می‌شوند:
- بالا رفتن آمپر آب از حد وسط
- جوش آوردن موتور ماشین
- کم شدن غیرمنطقی آب رادیاتور
- رویت قطرات سبز رنگ ضدیخ زیر ماشین
- افت پمپاژ باد از کولر ماشین
- روشن شدن چراغ ضدیخ در بین چراغ‌های پشت آمپر ماشین
- شنیده شدن صدای برخورد و ساییدن دو قطعه فلزی به یکدیگر از سمت موتور
نشتی مایع خنک کننده
علائم مهمی که ناشی از وجود پمپ آب فرسوده در ماشین است، نشت مایع خنک کننده از آن است که ناشی از فرسودگی واشر های آن است و در صورت نادیده گرفتن این علائم نشت مایع خنک کننده می تواند باعث ایجاد مشکلاتی جدی در ماشین شود.
مایع خنک کننده معمولا به رنگ قرمز و یا سبز است و بنابراین اگر در نزدیکی جایی که پمپ آب قرار دارد، مایعی به این رنگ دیدید، اتوموبیل خود را سریعا به مکانیک نشان دهید تا در صورت لزوم به تعمیر آن بپردازد و برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی بهتر است به طور مرتب پمپ آب اتوموبیل خود را بررسی کنید.
زنگ زدگی، خوردگی پمپ آب
نشت تدریجی در طول زمان باعث ایجاد مواد معدنی مختلف در اطراف پمپ آب می شود. چک کردن زیر هود الزامی است و همچنین پمپ آب ممکن است زنگ زده باشد و در سطح پمپ,مخلوطی از آلودگی با خنک کننده باشد علاوه بر این علائم همچنین ممکن است سوراخ های کوچک از خوردگی در فلز باشد که این علائم باید بلافاصله بررسی شود.
صدای غیر عادی از ناحیه موتور
یکی دیگر از علائمی که به راحتی قابل شناسایی است و نشان دهنده پمپ آب فرسوده در ماشین است، قرقره شل پمپ آب است که باعث ایجاد صدای ناله در هنگام رانندگی با سرعت بالا می شود که در چنین شرایطی اگر نسبت به تعمیر و یا تعویض پمپ آب اتوموبیل خود اقدامات لازم را انجام ندهید ممکن است باعث آسیب رسیدن به قطعات دیگر ماشین از جمله موتور آن شود.
مقاله پیشنهادی: عیب یابی صدا های غیر عادی خودرو
موتور بیش از حد گرم شده است
هنگامی که پمپ آب به طور کامل از کار می افتد، قادر به انتقال خنک کننده از طریق بلوک موتور نخواهد بود. این نتیجه در شرایط گرمای بیش از حد است و اگر به سرعت تعمیر نشده یا جایگزین نگردد، می تواند سبب آسیب بیشتر موتور شود مثل سر سیلندرهای ترک خورده، واشر های سر و یا پیستون های سوخته گردد.
اگر متوجه شوید دما سنج موتور به طور مکرر داغ می شود برای بررسی این مشکل باید با مکانیک تماس بگیرید و در صورت لزوم پمپ آب دیگری را جایگزین آن کنید.
بخار از رادیاتور شما می آید.
اگر متوجه شوید بخار از جلوی موتور خودرو به هنگام رانندگی یا زمان توقف خودرو ایجاد میشود این یک نشانه فوری می باشد که موتور بیش از حد داغ شده است. همانطور که در بالا توضیح داده شد، زمانی که پمپ آب به درستی کار کند موتور دمای پایدار را حفظ می کند.
اگر بخار را از جلوی موتور خودروی خود مشاهده کردید، باید به محدوده ایمن برسید و در اسرع وقت با مکانیک تماس بگیرید. هرگز یک موتور نباید بیش از حد حرارتی باشد.
هنگام جوش آوردن خودرو چه کار کنیم؟
به یاد داشته باشید که وقتی خودرو جوش می‌آورد آن را خاموش نکنید، چرا که سبب سوختن واشر سرسیلندر و یا آسیب به آن میشود. خودرو را به کنار خیابان هدایت کنید سپس با آب، حرارت رادیاتور را پایین بیاورید.
همچنین باز بودن کاپوت خودرو سبب جریان هوا و خنک شدن موتور میشود. این نکته را به خاطر داشته باشید تا وقتی که آمپر پایین نیامده رانندگی نکنید.
خوب کار نکردن کولر خودرو
اگر کولر خودروی شما خوب خنک نمی‌کند و کارکرد آن با مشکل روبروست بهتر است واتر پمپ خودروی خود را بررسی نمایید.
هر گاه شما هر یک از این علائم هشدار را مشاهده کنید، با مکانیک تماس بگیرید تا آنها بتوانند پمپ آب را تعمیر یا جایگزین کنند.
زمان تعویض پمپ آب ماشین
پمپ آب نیاز به تعویض در مسافت خاصی را ندارد، و باید در هر بار رفتن به تعمیرگاه، واترپمپ نیز بررسی شود و در صورت مشاهده هر گونه علایم خرابی تعویض شود.
همچنین پمپ آب را در صورت شکستگی باید عوض کرد. در بعضی مواقع بنابر احتیاط آن را تعویض می کنند. برای مثال، هنگام تعویض تسمه تایم و یا وقتی که مشکل داغ کردگی ناشی از پمپ آب وجود داشته باشد.
نحوه تشخیص واتر پمپ خراب
برای آن که بتوانید تشخصی دهید واترپمپ شما سالم یا خراب است به این شیوه عمل کنید! پولی واتر پمپ را چک کنید. آن را به سمت عقب و جلو ببرید و چنانچه احساس شلی کردید، آن را تعویض کنید.
همچنین می توانید به صدای اولیه موتور پس از روشن نمودن خودرو توجه کنید، معمولا صدای واترپمپ خراب صدایی به صورت ساییدگی است که در صورت شنیدن آن باید حتما در اولین فرصت اقدام به تعویض و تهیه یک واترپمپ نو کنید.
حتما در اطراف واتر پمپ و واشر ها را خوب نگاه کنید و اگر قطرات آب دیدید به وجود نشتی پی ببرید. همچنین چراغ هشدار مایع خنک کننده را حتما چک کنید. که می تواند دلیلی بر نشت مخزن مایع خنک کننده باشد. همچنین توجه کنید که اگر کولر خودرو به خوبی کار نکند احتمال خراب بودن واترپمپ وجود دارد.
تعمیر واتر پمپ ماشین
واتر پمپ بخشی ضروری از سیستم خنک کننده ی خودروی شما است. فرایند تعمیر واتر پمپ یکی از کارهایی است که از حداقل پیچیدگی برخوردار است که تقریبا هرکسی قادر به انجام آن خواهد بود.
- با تکان دادن و چرخاندن تیغه های فن خودرو استقامت و عملکرد آنها را بسنجید تا مطمئن شوید که واتر پمپ خراب است. این کار بخاطر بررسی استقامت و درستی کارکرد سیستم خنک کننده خودرو است. در صورتی که واتر پمپ نیاز به تعمیر نداشته باشد، استقامت فن و بلبرینگ درون آن باید بالا باشد.
- در فن های موتور دار، چرخ دنده ای را که پمپاژ را اعمال می کند به آهستگی تکان دهید. اگر درست کار کند، محور بایستی تنگ باقی بماند.
- بررسی بدنه ی پمپ برای یافتن لکه هایی که بخاطر نشت مایع اضافی ایجاد شده است (که نشان از مهر و موم ناقص پمپ دارد). احتمال مشاهده ی چند قطره آب در طی پندین دوره بخاطر تعرق وجود دارد امّا مهر و موم خراب و ناقص باعث نشتی بیش از اندازه خواهد شد.
قطب منفی باتری ماشین را در صورت اطمینان از خرابی واترپمپ از باتری جدا کنید!
- درپوش رادیاتور را جدا کنید و از طریق باز کردن سوپاپ یا دریچه ای که زیر قسمت سرنشین جلو قرار دارد، رادیاتور را خالی نمائید.
- تسمه ی پروانه (فن) را در صورت وجو جدا کنید.
- شلنگ رادیاتور را جدا کنید.
- باز کردن پوشش فن روی واتر پمپ قرار دارد.
- جدا کردن پوشش فن.
- جدا کردن پیچ و مهره های فن و بیرون آوردن آنها.
- باز کردن پیچ و مهره ها از قرقره و حذف آن.
- باز کردن پیچ و مهره ها از پمپ خراب و حذف آن
- تمیز کردن اطراف واشر از هرگونه آلودگی و کثیفی های چسبیده به آن.
- استفاده از پاک کننده های صنعتی و تمیز کردن محل به طور کامل.
- دنبال کردن دستورالعمل های شرکت سازنده واتر پمپ در مورد درزگیری و نصب واشر.
- در صورت وجود دستور، درزگیری واشر را حتماً انجام دهید.
- واشر جایگزین را نصب کنید.
- پمپ آب جایگزین را در محل قرار داده و پیچ و مهره ها را محکم کنید.
- قرقره محرک را دوباره نصب کنید.
- فن و پوشش فن را در محل قرار داده و پیج و مهره های آن ها را محکم کنید.
- شلنگ رادیاتور را دوباره نصب کنید.
- با توجه به توضیحات و دستورالعمل های کارخانه، تسمه ی پروانه (فن) را در جای خود نصب کنید.
- با اطمینان از اینکه شیر رادیاتور بسته باشد، آن را دوباره پر کنید.
- درب را رادیاتور را محکم ببندید.
- قطب منفی باتری را دوباره وصل کنید.
- ماشین را روشن کنید و بررسی کنید تا هیچگونه سر و صدای نامنظمی وجود نداشته باشد.
نکاتی برای جلوگیری از خرابی واتر پمپ ماشین
با این نکات از خراب شدن واتر پمپ خودرو جلوگیری کنید!
- حتما از ضدیخ‌های معتبر و مناسب استفاده کنید، زیرا استفاده از ضدیخ‌های غیراستاندارد، خود موجب خرابی واتر پمپ خواهد شد.
- هرگز خودروی خود را بدون ضدیخ نگذارید.
- بازدیدهای دوره‌ای واتر پمپ و اتصالات آن را فراموش نکنید. در این بازدیدها به صدای واتر پمپ دقت کرده و روان بودن آن را بررسی نمایید.
- به درجه آمپر آب در صفحه پشت آمپر خودرو، همیشه دقت داشته و در صورت بالا رفتن آن، حتما عکس العمل‌های لازم را به خرج دهید.
- از آب تصفیه شده یا آب جوشیده داخل رادیاتور خودرو بریزید. رسوبات آب می‌تواند در واتر پمپ ته نشین شده و به فرسودگی زودتر از موعد آن منجر شوند.
- مشکل داغی بیش از حد موتور را سریعا رفع کنید. زیرا به پروانه داخل واترپمپ و آببندی موتور آسیب جدی وارد میکند.
- هنگامی که واترپمپی که با تسمه تایم کار میکند را تعویض میکنید، تسمه تایم را هم همزمان تعویض کنید، مخصوصا زمانی که واترپمپ نشتی داشته باشد. تسمه تایم فرسوده به واترپمپ آسیب میزند. در بیشتر موارد، واترپمپ و تسمه تایم عمر مفید یکسانی دارند و شما میتوانید با تعویض همزمان آنها در پول و وقت خود صرفه جویی کنید.
سخن پایانی نگهداری از واتر پمپ خودرو
واتر پمپ از مهم‌ترین قطعات پیشرانه خودرو است که وظیفه آن به حرکت درآوردن مداوم آب و ضد یخ در داخل موتور برای جلوگیری از جوش آوردن است. وجود نشتی یا نقص در واتر پمپ باعث آسیب‌های جدی به پیشرانه میشود.
یک مالک خودرو باید در نظر داشته باشد که واتر پمپ به مراقبت احتیاج دارد و تشخیص دهد که این قطعه چه زمانی به تعمیر یا تعویض نیاز دارد. وجود لک ضد یخ یا آب در زیر خودرو یا بالا رفتن آمپر آب می‌تواند نشانه‌هایی از زمان تعویض واتر پمپ باشد.
بنابراین اگر به وسیله نقلیه خود توجه داشته باشید و نشانه های نارسایی واترپمپ را به موقع ببینید، میتوانید از صدمات جدی به خودروی خود جلوگیری کنید.
