روغن ریزی از خودرو موضوعی است که حتما هر راننده‌ای پس از چند وقت با آن آشنا میشود. هر گونه روغن ریزی ماشین غیر عادی است و باید پیش از بروز مشکلات جدی تر رفع شود.این مشکل برای خودروهایی همچون پراید، سمند و پژو به عنوان امری غیرطبیعی شناخته می شود. در صورت بروز این مشکل برای خودرو شما بررسی دلیل آن و اقدام جهت رفع آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
لک یا هر نشانه ظاهری از رطوبت در کف گاراژ ، نشان دهنده نشت روغن از زیر خودرو می باشد. هر راننده میداند که نشتی روغن علامت خوبی نیست. ولی اگر آماتور هستید این مقاله جامع از کیان باتری میتواند به شما در تشخیص نوع روغن ریزی و روش های برطرف کردن آن کمک کند.
مقاله پیشنهادی: تشخیص علت روغن سوزی ماشین
علل روغن ریزی خودرو
از رایج ترین علت روغن ریزی ماشین می توان به بالا رفتن عمر خودرو اشاره کرد. این امر باعث می شود قطعات خودرو پوسیده شده و یا دچار ترک خوردگی شده و در نهایت منجر به روغن ریزی خودرو شوند.
با روشن شدن موتور به منظور روانکاری قطعات ، روغن توسط اویل پمپ با فشار زیادی در کانال‌های رفت روغن تزریق میشود و در برگشت نیز توسط کانال‌های برگشت با فشار کمتری به کارتل باز می‌گردد.
وجود سرعت بالا در عمل تزریق و همچنین تزریق پرفشار روغن به فضای بین یاتاقانها همگی موجب می‌شوند تا روغن همواره به دنبال یک حفره برای نشت بگردد.
کوچکترین سوراخ و یا عدم آب بندی میتواند نشت روغن را ایجاد کند و با کاهش حجم روغن موتور فاجعه رخ بدهد. روغن ریزی خودرو میتواند از قسمت‌های متفاوت مانند لوله‌های منتقل کننده روغن، واشرها و مخازن روغن باشد.
اولین گام با مشاهده کردن آثار نشت روغن و تشکیل لکه‌های چرب در زیر موتور تشخیص نوع روغن می‌باشد. تشخیص نوع روغن به یافتن منشاء و سیستم نشت کننده بسیار کمک میکند.
انواع روغن‌ریزی خودرو
نشتی روغن یا روغن ریزی دلایل زیادی دارد و در اکثر اوقات تشخیص و رفع مشکل باید به سرعت صورت پذیرد. چراکه به طور مثال نشتی روغن هیدرولیک میتواند باعث آتش سوزی موتور خودروی شما شود. در این مقاله کوتاه چند روش ساده برای کشف روغن‌ریزی خودرو بیان میشود تا بیشتر با این مسئله آشنا شوید:
انواع روغن در سیستم خودرو
- روغن موتور: معمولا تیره بوده و بوی بنزین سوخته می‌دهد.
- روغن ترمز: دارای نوعی خورندگی است و وقتی با رنگ بدنه تماس پیدا کند، سبب از بین رفتن آن میشود.
- روغن هیدرولیک (فرمان): اکثرا روشن‌تر بوده و بوی احتراق یا بنزین ندارد.
- روغن گیربکس: میزان غلظت آن به مراتب بیشتر از روغن موتور است.
نکته: ابتدا باید نوع روغن نشتی را پیدا کرده و سپس جهت تعمیر و تعویض قطعه اقدام کنید.
1- روغن ریزی موتور ماشین
روغن موتور قهوه ای رنگ است البته می توان گفت رنگ آن تا حد زیادی به سیاه شباهت دارد. لکه های این نوع روغن خودرو اغلب چرب هستند و اثر آن در محل پارک خودرو باقی مانده و هرگز پاک نخواهد شد.
گام دوم بعد از شناسایی روغن موتور، پیدا کردن منبع روغن ریزی خودرو است. مسیر چرب شدگی حاصل از نشت را بر روی یدنه موتور دنبال می‌کنیم . هرچه به سمت بالاتر حرکت می‌کنیم به معنی این است که قطعات پایین تر سالم هستند.
از پایین موتور معروف‌ترین روغن ریزی‌ها مربوط به پیچ کارتل، واشر کارتل ، کاسه نمد طرفین میل‌لنگ ، لاستیک‌های چکمه‌ای ، سنسور فشار روغن (شمع روغن) ، فیلتر روغن ، واشر سر سیلندر ، پمپ بنزین مکانیکی ، کاسه نمد میل سوپاپ ، کاسه نمد دلکو ، واشر درب سوپاپ و درب محفظه روغن است.
علت روغن ریزی موتور میتواند به سادگی شل بودن یک پیچ تا پیچیدگی ترک خوردن بدنه موتور باشد. در برخی خودروها نوع خاصی از نشت روغن گاها شایع میشود ، مثلا در خودروی پژو ۲۰۶ نشت روغن از پایه‌ی نصب فیلتر روغن بسیار شایع است ، در موتور ۱۸۰۰ پژو ۴۰۵ که در سمند و پژو پارس نیز استفاده شده با کوچکترین بی دقتی در نصب ، درب سوپاپ دچار نشت روغن میشود و در موتور پراید نیز کاسه نمد میل‌لنگ دارای ضعف طراحی بوده و به راحتی نشت را شروع میکند.
2- روغن ریزی خودرو از بخش هیدرولیک
رنگ روغن هیدرولیک فرمان قهوه ای و قرمز می باشد. این نوع روغن خودرو رقیق است. در صورت بو کردن این روغن متوجه بوی تند و تیز آن خواهید شد. خواص تمیزکنندگی دارد و با صابون دست واکنش شیمیایی ایجاد میکند.
در مقایسه با انواع روغن ریزی خودرو، این نوع کمترین میزان نشتی را به خود اختصاص داده است. با این وجود شناخت دلیل این نوع از اهمیت وسژه ای برخوردار است. با انجام سرویس به موقع خودرو می توانید تا حد زیادی از این نوع پیشگیری کنید.
در صورت خرابی و وجود عیب در هر یک از قطعات زیر این مشکل را برای هیدرولیک مشاهده خواهید کرد:
- خرابی فشنگی هیدرولیک
- وجود مشکل در مخزن هیدرولیک
- وجود نشت در شلنگ هیدرولیک
- وجود مشکل در پینیون فرمان خودرو
تمام مسیر روغن هیدرولیک پر از اتصالات فلزی و لاستیکی است که مستعد نشت هستند اما شایع ترین نشتی هیدرولیک از فشنگی کنترل فشار روغن در این سیستم است . در نظر داشته باشید که خود پمپ نیز دارای یک مغذی چرخان است که توسط یک کاسه نمد آب‌بند میشود که احتمال خرابی و نشتی دارد.
متد نشتی یابی در این قسمت نیز مانند موتور بررسی سیستم از پایین به بالاست . در این سیستم نشتی شایع را می‌توان به فشنگی فشار ، لوله‌های تزریق پرفشار روغن و کاسه نمدهای سر جک هیدرولیکی نسبت داد.
3- روغن ریزی خودرو از بخش ترمز
روغن ترمز در مقایسه با دیگر روغن های خودرو غلظت کمتری داشته و رنگ آن نیز کاملا شفاف است. وجود مشکل در هر یک از قطعاتی که در این بخش به آن ها اشاره می کنیم باعث روغن ریزی خودرو مرتبط با ترمز خواهد شد:
- ایراد در پمپ ترمز
- وجود مشکل در مخزن سیلندر ترمز چرخ های عقب خودرو
- هرز رفتن واشر موجود در بین اتصالات سیستم ترمز
این نوع روغن ریزی خودرو در مقایسه با دیگر انواع روغن ریزی ها دارای ریسک بیشتری می باشد، که بهتر است به سرعت تشخیص داده شود و جهت رفع آن اقدام شود. وجود هر نوع مشکل در سیستم ترمز خودرو (قطعات و روغن ترمز) ممکن است ترمز به موقع عمل نکرده و مشکلات بزرگ تری پیش آید.
تشخیص روغن ریزی بخش ترمز
متد تشخیص روغن ریزی در سیستم ترمز شبیه به موتور خودرو نیست. با پایین رفتن سطح روغن و یا ایجاد رد خیسی در داخل رینگ لاستیک خودرو وجود نشتی قابل تشخیص است و برای تشخیص دقیق علت باید چرخ مذکور باز شده و توسط تکنسین فنی مورد بررسی قرار گیرد .
اگر سطح روغن بدون خیس شدن چرخها پایین رفت یعنی نشتی روغن در دیگر اجزای سیستم ترمز است که باید خودرو به تعمیرگاه منتقل شده و تمام مسیر عبور روغن ترمز بازرسی شود تا محل نشتی پیدا شود.
شایع‌ترین نشتی‌ها در سیستم ترمز نشتی از لوازم لاستیکی موجود در هر چرخ و پیچ‌های متصل کننده‌ی لوله‌های منتقل کننده روغن به سیلندر اصلی روغن است اما گاهی خرابی به پیچیدگی پوسیدگی لوله‌های انتقال روغن است.
4- روغن ریزی از گیربکس
رنگ روغن گیربکس سالم قرمز است. اما در صورت به پایان رسیدن عمر آن، رنگ آن به قهوه ای و مایل به سوخته تبدیل می شود. روغن گیربکس دارای بویی همانند نفت می باشد، به همین دلیل می توان به راحتی آن را از ضد یخ تشخیص داد.
در صورت مشاهده روغن ریزی خودرو در بخش میانی یا جلویی می توانید آن را به روغن ریزی گیربکس نسبت دهید. مهمترین دلیل روغن ریزی گیربکس موارد زیر هستند:
- خرابی فشنگی دنده عقب
- ایراد در نقطه اتصال پوسته گیربکس و پوسته کلاچ
- مشاهده ترک خوردگی یا سوراخ در پوسته گیربکس
- ایراد در میله تعویض دنده و یا کاسه نمد دیفرانسیل
تخلیه روغن گیربکس دستی موجب افزایش حرارت و اصطکاک و کاهش روانکاری و در نهایت آسیب جبران ناپذیر به گیربکس اشاره کرد و در گیربکس اتوماتیک ، کاهش قدرت گیربکس در مراحل اولیه و سپس از کار افتادن گیربکس و همچنین خرابی قطعات الکترونیکی از نتایج نشت روغن است.
چگونه محل روغن ریزی خودرو را پیدا کنیم؟
برای تشخیص اینکه نشتی کدام یک از موارد اشاره شده در بالا می باشد اولاً باید به محل نشت دقت کرد چون هرکدام از این سیال ها در قسمت خاصی از موتور خودرو قرار دارند و در مرحله دوم باید تا حدی با سیال های مختلف خودرو آشنایی داشته باشید و حداقل چند بار قبلاً آن ها را مشاهد کرده باشد.
برای تشخیص محل روغن ریزی می توان کارتن یا کاغذ سفیدی را زیر خودرو قرار داد و ضمن تشخیص محل روغن ریزی می توان با مشاهده روغن یا مایع نشت کرده بر روی کارتن نوع آن را هم راحت تر تشخیص داد.
مراحل تشخیص روغن ریزی خودرو
1- ساده‌ترین راه یعنی دیدن زیر خودرو پس از چند ساعت توقف آن
اگر ماشین را در پارکینگ می‌گذارید کف پارکینگ یا محل پارک ماشین را تمیز کرده و پس از چند ساعت بازدید کنید. اگر خودروی خود را در خیابان پارک می‌کنید، می‌توانید از یک قطعه کارتن برای زیر سینی خودرو استفاده کنید.
2- ماشین را کارواش برده و بعد با توضیح کامل به کارواش (که در هنگام موتور شویی لوله آب را داخل دینام و یا شمع ماشین نکنند) اقدام به شستشوی موتور کنید. پس از این عمل، با خودروی خود ۱۰۰ الی ۲۰۰ کیلومتر که به صورت میانگین ۲ الی ۳ روز است رانندگی کنید. در بیشتر مواقع بعد از شستشوی موتور خودرو محل روغن‌ریزی مشهود است.
3- اگر خودروی شما بالای ۸۰ هزار کیلومتر کارکرده است، منبع ذخیره روغن هیدرولیک خودرو را چک کنید. به احتمال ۶۰ الی ۷۰ درصد روغن ریزی دارد. این نشتی میتواند از مخزن، از پینیون فرمان ماشین، از فشنگی هیدرولیک و یا شیلنگ فشار قوی هیدرولیک (به دلیل پوسیدگی) اتفاق افتاده باشد.
4- دقت کنید روغن‌ریزی از کدام طرف خودرو است. چپ یا راست کاملا شرایطش فرق میکند. در بیشتر مواقع که نیاز به تعمیر زیادی نیست کاسه نمدهای پلوس یا پشت میل‌لنگ خراب شده است.
5- در بعضی مواقع که بیشتر برای همه ماشین‌ها اتفاق می‌افتد، واشر درب سوپاپ خودرو به علت گرما و فشار بالا بعد از ۴۰ هزار کیلومتر خراب شده و روغن از بالای موتور به پایین سرازیر میشود.
6- در مواقع نادر شاید واشر درب کارتل ماشین نیز خراب شده باشد.
7- لازم به ذکر است که این مطالب در خصوص دارندگان خودرو زانتیا، صادق نیست. چرا که این خودرو با سیستم هیدرولیک کار می کند و نمی‌توان جای خاصی را دلیل روغن ریزی دانست!
توجه: کم کردن روغن خودرو، همیشه به دلیل روغن ریزی نبوده و دلایل دیگری نظیر روغن‌سوزی و کیفیت نامطلوب روغن انتخاب شده برای خودرو نیز میتواند باعث کاهش روغن خودرو شود.
روغن ریزی ماشین چه عوارضی دارد؟
اگر متوجه شدید که روغن خودروی شما نشتی دارد و در حال ریختن از موتور است باید فورا به مکانیکی ها مراجعه کنید در غیر این صورت موتور شما در صورت کمبود روغن دچار مشکل هایی از قبیل :
- سوختن موتور
- چسبیدن پیستون ها به سیلندر ها
- خرابی یاتاقان ها و خرابی میل لنگ
- خرابی سوپاپ ها و فنر سوپاپ ها
همین 4 مورد به تنهایی می توانند برای نابودی موتور کافی باشند و شما رو به دردسر و هزینه های میلیونی بی اندازند .
نشتی مایعات دیگر خودرو
نشتی مایع خنک کننده
اگر لکه روغن کف گاراژ مایل به سبز و در حوالی رادیاتور خودرو باشد، روغن ریزی از ضدیخ یا مایع خنک کننده می باشد. معمولا اغلب مایعات خودرو سبز رنگ هستند، ولی اگر شما از مایع خنک کننده قرمز، نارنجی، آبی یا زرد استفاده می کنید، پس باید انتظار لکه ای با همان رنگ را داشته باشید.
اگر از روی رنگ نتوانستید نوع آن را تعیین کنید، از حس بویایی خود استفاده کنید. در واقع این مایعات رادیاتور به خاطر دارا بودن اتلین گلیکول، بوی شیرینی می دهند. به خاطر همین شیرینی برای سگ ها و گربه ها وسوسه انگیز و خطرناک است!
از آنجایی که هسیستم خنک کننده خودرو از رادیاتور تا موتور امتداد دارد، احتمالا نشتی را بین رادیاتور تا مخزن ضد یخ، بین رادیاتور و موتور، بین موتور و لوله اگزوز خواهید دید. مایع خنک کننده از روغن رقیق تر و از آب غلیظ تر می باشد.
نشت بنزین
اگر بوی بنزین در خودرو پیچید، احتمالا نشت از همان بخش می باشد. بنزین معمولا قهوه ای رنگ است و مثل آب است! اگر لکه حوالی عقب خودرو می باشد، احتمالا مشکل از مخزن بنزین است. اگر نشتی در بخش جلویی باشد، مشکل از پمپ سوخت است. این نوع روغن ریزی بسیار خطرناک است و ممکن است باعث انفجار ماشین شود.
نشت آب
اگر دیدید مقداری آب زیر ماشین چکه کرده است و شما قبل از آن سیستم تهویه استفاده کرده بودید جای نگرانی وجود ندارد چون این مورد به خاطر استفاده از کولر است.
نحوه تشخیص سریع نشتی مایعات خودرو
| ناحیه نشت | میزان غلظت/بو | رنگ | نوع مایع |
| پوشش تسمه تایم، فیلتر روغن موتور، مخزن روغن موتور، واشر سرسیلندر | بوی کاملا مشخص ( بهتر است گیج روغن را استشمام کنید) | قهوه ای روشن/سیاه | روغن موتور |
| واشر اکسل، کاسه نمد شفت خروجی گیربگس | چسبناک/روغنی؛ بوی کم یا بدون بو | صورتی، قرمز یا قهوه ای | روغن گیربگس |
| کاسه نمد های رک وپینیون | رقیق؛ بوی سوختن شیرینی | قهوه ای مایل به قرمز | روغن هیدرولیک فرمان |
| سیلندر ترمز، اتصالات، اورینگ های کالیپر لنت ترمز | شبیه روغن نباتی | کهربائی کم رنگ | روغن ترمز |
| واتر پمپ، اتصالات، رادیاتور، سر سیلندر، گرم کن، | رقیق؛ عطر و بوی شیرین | سبز روشن یا زرد | ضدیخ/خنک کننده |
| سیستم تهویه مطبوع | رقیق؛ بی بو | شفاف | آب |
رفع روغن ریزی خودرو
- گفتیم گام نخست در بررسی روغن ریزی ماشین تشخیص محل روغن ریزی است ولی همین کار هم به آسانی انجام نمی شود به منظور یک بررسی روغن ریزی به صورت حرفه ای مراحل زیر را باید طی کرد:
- با تشکیل لکه های چربی در زیر خودرو محدوده ی تقریبی روغن ریزی ماشین را مشخص کنید. (محفظه موتور، نیمه ی میانی خودرو، چرخ های عقب و….)
- خودرو را به کارواش برده تا از زیر تمام قطعات موجود در محدوده ی روغن ریزی ماشین را به خوبی شست شو دهند. در خصوص محفظه موتور، خودرو باید موتورشویی شود.
- برای رفع مشکل روغن ریزی ماشین، آن را به بازه زمانی دو الی سه روز (حدود ۳۰۰ کیلومتر مسافت) به صورت عادی سوار شوید.
- حال مسیر عبور روغن به خوبی بر روی بدنه ظاهر شده و با گرفتن رد روغن مستقیما به قطعه خراب دست پیدا می کنید.
رفع کردن روغن ریزی ماشین بسته به نوع آن مختلف است، کاسه نمد ها تعویض و سنسورها توسط نوار تفلون آب بند می شوند. شکستگی بدنه توسط چسب و جوش ترمیم و خرابی پیچ ها تعمیر می شود.
علت روغن ریزی ماشین بعد از تعویض روغن چیست؟
در بیشتر مواقع علت اصلی روغن ریزی اتومبیل بعد از تعویض روغن کثیف شدن سینی موتور ماشین با روغن قبلی می‌باشد کـه عده اي از تعویض روغنی ها به دلیل عدم تمیز کردن موجب روغن ریزی برای مدت چند روز در اتومبیل شـما خواهد شد. دلیل دیگر کـه می‌توان گفت رخ می دهد هرز شدن و گشاد شدن پیچ کارتل روغن اسـت یا شل بستن ان کـه این مورد هم زیاد پیش می اید.
در بعضی از خودروها پیچ کارتر روغن موتور در جایی مثل زیر سینی موتور قرار داده شده اسـت و امکان باز و بست ان وجود ندارد و برای همین از ساکشن برای تعویض روغن استفاده می کنند پس از برداشتن گیج روغن لوله دستگاه ساکشن را وارد کارتر میکنند و دستگاه اقدام بـه مکش روغن موتور از داخل کارتر میکند.
هنگام درآوردن لوله ساکشن میکند کـه ممکن اسـت مقداری از روغن داخل لوله ساکشن، روی سینی موتور ماشین بریزد. و این مقدار بـه مرور زمان پس از 24 تا 72 ساعت بـه تدریج از روی سینی بـه زیر ماشین می ریزد و این یکی از عمده ترین دلایل روغن ریزی از کف ماشین بعد از تعویض روغن اسـت کـه پس از مدتی سینی خالی از روغن میشود و مشکل هم حل خواهد شد.
اما اگر خودروی شـما پراید، پیکان و یا یکیدیگر از خودروهایی اسـت کـه برای تعویض روغن پیچ کارتر را باز میکنند، باید بگوییم کـه دومین علت نشت روغن بعد از تعویض روغن از زیر ماشین، هرز شدن یا بد بستن پیچ کارتر اسـت کـه اکیدا توصیه میشود برای پیش گیری از خالی شدن روغن موتور داخل کارتر در اسرع وقت بـه تعویض روغنی مراجعه کرده و تقاضای چک و بررسی مجدد را بدهید.
همچنین در صورتی کـه فیلتر روغن جدید بد بسته شده باشد و یا معیوب باشد احتمال نشت روغن موتور پس از تعویض روغن بسیار زیاد اسـت. توصیه میشود هرچه سریع تر نسبت بـه کشف علت روغن ریزی ماشین بعد از تعویض روغن را بیابید و بـه حل مشکل بپردازید تا از ضررهای بیشتر بـه ماشین بـه دلیل کاهش سطح روغن موتور پیشگیری شود.
نکات پایانی روغن ریزی خودرو
در روغن ریزی از مسائل بسیار مهم شناخت نوع روغن است و همچنین شناسایی محلی که از آن روغن خارج میشود و پس از شناسایی باید توسط تعمیر کار رفع نقص شود. روغن ریزی میتواند یک مسئله‌ی قابل چشم پوشی باشد اما مواری نیز از آتش گرفتن خودرو بر اثر نشت روغن بر روی اگزوز گزارش شده است.
روغن ریزی خودرو را جدی بگیرید و برای تشخیص و برای رفع آن اگر تجربه فنی کافی را ندارید به یک مرکز تخصصی بروید.
