سیستم فرمان بخش مهمی از مکانیسم کنترل ماشین است که کنترل ماشین را بر مسیر مورد نظر راننده فراهم می‌کند. مشکلی مانند سفت شدن فرمان ماشین بسیار خطرناک است زیرا ممکن است هنگام رانندگی در بزرگراه یا خیابانِ پر از اتومبیل باعث تصادف شود.
فقط شرایطی را تصور کنید که نیاز به تغییر خطوط یا چرخاندن فرمان ماشین را دارید اما میله‌های چرخ فرمان آهسته حرکت می‌کنند. اگر در یک جادۀ پرپیچ و خم کوهستانی رانندگی کنید این شرایط می‌تواند یک وضعیت مرگبار باشد.
سفت شدن فرمان خودرو یکی از علل اصلی تصادفات به خصوص تصادفات درون شهری است. اگر احساس می کنید فرمان خودروی شما سفت می باشد بهتر است آن را به کمک این مقاله جامع کیان باتری چک کنید و مشکل از هر قسمتی می باشد آن را برطرف کنید.
جهت تجربه بهترین خرید باتری ماشین کلیک کنید!
علت سفت شدن فرمان هیدرولیک ماشین
نگهداری نامنظم و عدم سرویس به موقع همراه با فرسودگی برخی قطعات از اصلی ترین علت سفت شدن فرمان ماشین هستند. دانستن علت آنها بسیار مهم است زیرا به شما کمک می‌کند علائم را زود تشخیص دهید و ماشین را قبل از وخیم شدن به سرویس دهی ببرید.
1- تنظیم نبودن فشار تایر
با کمال تعجب، فشار بد تایر می‌تواند دلیلی برای سفت شدن فرمان ماشین باشد. فشار نامناسب تایرها، به خصوص لاستیک‌های دارای شکاف می‌تواند باعث ایجاد این مشکل شود، بنابراین تمام لاستیک‌های خودرو باید با PSI توصیه شده توسط شرکت سازنده مطابق باشند.
همچنین، تنظیم بودن تایرهای جلو نکته مهم دیگری است، ناهمواری لاستیک‌های جلویی باعث می‌شود که ماشین شما هنگام رانندگی یا چرخش به سمت یک طرف کشیده شود. آج نابرابر تایر منجر به سوء استفاده از چرخ‌ها می‌شود، همین امر می‌تواند دلیلی بر سفت شدن فرمان ماشین باشد.
مقاله پیشنهادی: علت و جلوگیری از ترکیدن لاستیک ماشین
2- سایز رینگ و لاستیک
در نظر داشته باشید که گاهی ممکن است سایز رینگ و سایز لاستیک ها مناسب ماشین شما نباشد از این رو ممکن است باعث سفتی فرمان شود. استفاده از آج درشت نیز می تواند سفتی فرمان را افزایش دهد.
3- تسمه هیدرولیک و فرسودگی کمربند مارپیچ فرمان
تسمه هیدرولیک می تواند نیرو را از موتور به پمپ هیدرولیکی هدایت کند و اگر این تسمه شل باشد فرسوده می شود و با پارگی آن سفتی فرمان خودرو افزایش می یابد. اگر در این تسمه ترک و خوردگی می بینید بهتر است به فکر تعویض آن باشید.
یکی دیگر از دلایل شایع سفت شدن فرمان، ترک خوردن یا شکستن کمربند مارپیچ فرمان است. کمربند به مرور زمان فرسوده می‌شود زیرا تمام مدت کار می‌کند. هنگامی که کمربند شروع به فرسایش و شل شدن می‌کند فرمان سفت می‌شود.
تاخیر در تعمیر یا تعویض باعث خراب شدن کمربند می‌شود و در نتیجه فرمان از کاپوت خارج می‌شود. هنگامی که فرمان به سختی می‌چرخد، بازرسی از قرقره بر روی فرمان مهمترین کاری است که باید انجام دهید.
توجه کنید که موتور اتومبیل را فقط هنگام خاموش بودن موتور چک کنید تا از ایمنی آن اطمینان حاصل کنید. اطمینان حاصل کنید که شرایط کمربند قرقره بدون ترک و لبه‌های فرسوده به اندازه کافی مناسب است.
علاوه بر این، شما همچنین می‌توانید با استفاده از موتور اتومبیل در حال کار بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که کمربند قرقره به خوبی در حال کار است. اگر مشاهده کردید که کمربند در حال لغزش است، می توانید با فرمان سفت و نامنظم روبرو شوید.
4- عدم کیفیت روغن هیدرولیک
روغن هیدرولیک از طرق لوله هایی باعث روان شدن و انتقال قدرت به سایر بخش ها از جمله فرمان می شود. اگر از روغن های نامرغوبی استفاده می کنید ممکن است فرمان ماشین شما سفت شود و مشکلاتی را برای شما ایجاد کند.
متناسب بودن روغن با ماشین از نکات بسیار مهمی می باشد که باید آن را رعایت کنید. بهتر است هر دو سال یک بار روغن ماشین خود را تعویض کنید تا آسیبی به ماشین وارد نشود.
همانند سایر مایعات موجود در خودرو، مایع فرمان برقی نیز با گذشت زمان گرد و غبار و زباله‌ها را جمع می‌کند. اگر آن را در مدت زمان مشخص تغییر ندهید غلیظ‌تر می‌شوید در نتیجه روانکاری تمام قسمت‌های سیستم به درستی انجام نمی‌شود، به خصوص باعث سفت شدن فرمان ماشین می‌شود. تنها راه حل ریختن مایعات جدید و پر کردن مجدد آن با مایع تازه است.
در بسیاری از خودروها به دلیل هم جنس بودن روغن گیربکس اتوماتیک با روغن هیدرولیک می توان از روغن های اتوماتیک برای سیستم هیدرولیک استفاده نمود
5- نشتی و کاهش روغن هیدرولیک
عدم مایعات کافی در سیستم فرمان یکی دیگر از دلایل سفت شدن فرمان ماشین است. عمده ترین نشانه کاهش سطح روغن شنیدن صدایی شبیه به صدای جیغ هنگام چرخش فرمان است.
این اتفاق زمانی می‌افتد که قسمتی از شلنگ به دلیل فشار دچار نشتی می‌شود یا شل می شود. نشت مایعات از طریق ترک شلنگ، منجر به کاهش فشار در سیستم و خشک شدن پمپ می‌شود. در نتیجه فرمان برای انجام آزادانه کار به اندازه کافی مایعات ندارد.
هشدار: در بعضی از خودروها نشتی روغن هیدرولیک و ریختن آن بر روی اگزوز خودرو موجب آتش گرفتن خودرو می گردد.
6- خرابی پمپ هیدرولیک
در کنار سیالات خودرو، پمپ نیز در ایجاد فشار مناسب و نیروی فرمان نقش اصلی دارد. زیرا اگر نتواند روغن را به خوبی پمپ کند می تواند مشکلات بسیار زیادی را ایجاد کند که از عمده ترین مشکلات سفتی فرمان می باشد. خرابی این پمپ بیش تر به دلیل فرسودگی می باشد و بیش تر خودرو های کارکرده دچار این مشکل می شوند.
7- نقص در جعبه فرمان
هدایت و کنترل ماشین به دست جعبه فرمان می باشد. یکی از دلایلی که سبب سفت شدن فرمان هیدرولیک می گردد آسیب دیدن قطعه مارپیج داخل جعبه فرمان می باشد. از این رو بهتر است به مکانیکی مراجعه کرده تا مشکل را حل کنید و از خراب شدن سایر قطعات جلوگیری کنید.
قفسه فرمان از طریق یک سری شفت‌ها و اتصالات U به چرخ وصل می‌شود، این قسمت‌ها و قفسه بندها به دلیل رانندگی روزمره آسیب می‌بیند و فرسوده می‌شوند. طول عمر قفسه فرمان (با نگهداری منظم) در حدود ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر است و بعد از آن ممکن است دچار نقض و آسیب شود.
از نشانه های وجود اختلال در جعبه فرمان، سفت بودن فرمان در زمانی است که خودرو سرد است ولی پس از گرم شدن موتور، فرمان راحت تر چرخیده می شود.
8- وجود هوا در فرمان
یکی از نشانه های وجود هوا در سیستم هیدرولیک، به سختی چرخیده شدن فرمان هنگام چرخش سریع به یک سمت می باشد. جهت برطرف کردن این مشکل و هوا گیری کردن، به مکانیک مجرب مراجعه کرده و در صورت لزوم اقدام به تعویض روغن هیدرولیک نمایید.
9- جک دو طرفه هیدرولیک فرمان
اگر جک دو طرفه ماشین شما خراب شود و به هر دلیلی نتواند خوب کار کند ممکن است مشکلات بسیار زیادی از جمله سفتی فرمان را ایجاد کند. زمانی که مشکل از این مورد باشد در صورتی که شما فرمان را می چرخانید فرمان به سفتی حرکت می کند.
عیب یابی سفتی فرمان خودرو
علت سفت شدن فرمان در هوای سرد
- ابتدا باید از سالم بودن تسمه هیدرولیک اطمینان حاصل شود.
- از کافی بودن سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن و رسیدن روغن هیدرولیک به پمپ هیدرولیک اطمینان حاصل شود.
- از کیفیت روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود (اینکه روغنِ مناسب وجود داشته باشد و کارکرد آن بیش از حد نباشد).
سفت شدن فرمان بعد از گرم شدن
در صورت درست بودن موارد ۱، ۲ و ۳، علت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو، یکی از موارد زیر است که توسط تکنیسین خودرو باید بررسی شود:
- پمپ هیدرولیک
- شیر هیدرلیک فرمان
- جک دو طرفه هیدرولیک
- در برخی موارد خرابی جعبه فرمان یا یکی از قطعات سیستم تعلیق
راهکار نرم کردن فرمان پراید
در درجه اول باید این نکته را در نظر داشته باشید سیستم‌های فرمان فاقد نیروی کمکی (هیدرولیک یا برقی) به‌طور عمومی برای به حرکت در آوردن نیاز به اعمال نیروی بیشتری از جانب راننده دارند و به‌طور معمول نمیتوان انتظار داشت این سیستم‌ها به‌آسانی فرمان‌های مجهز به سیستم‌های کمکی عمل کنند.
اما در مورد خودروی شما در درجه اول رسیدگی دوره‌ای به اجزای مختلف جلوبندی می‌تواند تا حدود زیادی مشکل شما را حل کند. متأسفانه پراید جزو خودروهایی است که سیستم جلوبندی آن تا حدود زیادی در مقابل ضربات ناشی از خیابان‌های کشورمان آسیب‌پذیر است و به همین دلیل به‌مرور فرمان خودرو نیز اندکی سفت‌تر از قبل می‌شود.
در کنار این، با توجه به اینکه سایپا چند سالی است سیستم کمکی هیدرولیک را بر روی فرمان پراید نصب می‌کند، می‌توانید به‌راحتی فرمان خودرو را به کمک هیدرولیک مجهز کنید. این کار هزینه چندانی در برندارد و خوشبختانه قطعات موردنیاز به‌وفور در بازار یافت می‌شود ضمن آنکه تعمیرکاران آشنایی کاملی با تغییرات موردنیاز برای نصب فرمان هیدرولیک دارند.
به‌عنوان یک راه‌حل کم‌هزینه‌تر نیز می‌توانید با نصب بلبرینگ بر روی سر‌کمک‌های جلو تا حدودی مشکل خود را برطرف کنید. این کار هزینه بسیار کمتری نسبت به نصب سیستم هیدرولیک دارد و تا حد بسیار زیادی موجب نرم‌تر شدن فرمان خودرو می‌شود تا جایی که در زمان حرکت با سرعت پایین در ترافیک شهری تفاوت میان دو سیستم چندان مشهود نیست، هرچند در زمان حرکت دادن فرمان در حالت سکون کامل، فرمان هیدرولیک نرم‌تر عمل می‌کند با این وجود با توجه به هزینه بسیار کمتر نصب بلبرینگ‌ها، این گزینه را هم می‌توانید مدنظر قرار دهید.
قفل شدن فرمان خودرو
رل فرمان خودرو گاهی به دلایل ایمنی قفل می کند! دلیل اصلی قفل شدن فرمان این است که از حرکت خودرو هنگام نبود سوئیچ جلوگیری شود. یا گاهی استفاده از سوئیچ اشتباه، باعث سفت شدن فرمان خودرو می شود.
در صورتی که قفل فرمان ماشین شما باز نمی شود، این روشها برای گیر کردن سوئیچ خودرو! را امتحان کنید. چرا فرمان خودرو قفل می کند؟ برای دانستن ۳ راه حل برای تعمیر قفل فرمان خودرو!، با کیان باتری همراه شوید.
نحوه باز کردن قفل فرمان
1- سوئیچ ماشین را بچرخانید! شاید آخرین باری که ماشین خود را خاموش کرده اید، کمی فشار روی چرخ ها وارد شده است. به همین دلیل فرمان ماشین قفل کرده است. برای باز کردن قفل فرمان باید سوئیچ را بچرخانید و استارت بزنید. در صورتی که کلید بچرخد، ماشین روشن می شود و قفل چرخ ها باز می شود.
در صورتی که قفل فرمان و چرخ ها باز نشد، بهتر است سوئیچ را با کمی فشار بچرخانید. یادتان باشد به کلید فشار زیادی وارد نکنید، چون ممکن است بشکند یا خم شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد هزینه تعمیر آن دوبرابر خواهد شد.
2- فرمان را با نیروی بیشتری بچرخانید! وقتی فرمان قفل می کند، از یک جهت به سختی حرکت می کند و از طرف دیگر اصلا نمیتوان آن را حرکت داد. از سمتی که میتوان فرمان را حرکت داد، کمی فشار اعمال کنید و به طور همزمان با دست دیگر سوئیچ را بچرخانید.
وقتی سعی در باز کردن قفل فرمان دارید، شاید وسوسه شوید تا آن را به سمت چپ و راست تکان دهید! ولی این کار باعث می شود نتوانید قفل را باز کنید. در عوض، فشار ثابتی در یک جهت به فرمان و چرخ ها اعمال کنید تا باز شود.
3- قبل از چرخاندن کلید، آن را به آرامی کمی بیرون بکشید! در صورتی که کلید به مرور زمان کهنه و فرسوده شود، نمیتوان به راحتی با آن استارت زد. شاید لازم شود تا کلید را به سمات داخل ببرید و بچرخانید و سپس ۱/۱۶ اینچ آن را بیرون بکشید. سپس دوباره سوئیچ را بچرخانید. در صورتی که این روش جواب دهد، کلید ساییده شده است. باید در اولین فرصت برای تعویض آن اقدام کنید.
