آموزش تست UPS و باتری یو پی اس

منظور از تست UPS ، در بیشتر مواقع همان تست باتری یو پی اس است که اگر سالم باشد دستگاه شما نیز به کار خود ادامه خواهد داد. باطری های UPS اگر مورد تست قرار نگیرد به زودی عملکرد خود را از دست می دهد. همچنین تست کردن باطری های UPS می تواند شیوه کارکردن باطری را برای شما نشان دهد. عیب یابی باطری UPS و تعمیر دستگاه UPS به بالا بردن و تقویت UPS کمک میکند.

تست UPS

 ویدئوی زیر با خاموش کردن دستگاه یو پی اس سیستم شارژ و باتری یو پی اس را تست می کند، خودتان آن را مشاهده کنید که چه اتفاقی می افتد!

UPS در وضعیت تست، وضعیت رفتن برق را همانند سازی می‌کند. خروجی خود را از باتری فراهم  می کند. اگر در هر صورتی باطری‌ها دچار اختلال باشند. یو پی اس فورا روی برق کلیک می‌کند تا خروجی خود را از برق شهر فراهم کند.

تست اتوماتیک یو پی‌اس

عبارت است از یک تست پیشگیرانه به همراه یک آلارم، با هدف تشخیص باتری‌های ضعیف و آسیب‌دیده. این تست معمولا در بازه‌های زمانی برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود.

این تست به روش‌های مختلف می‌تواند انجام شود:

1. با استفاده از دکمه‌های تعبیه شده بر روی پنل جلوی دستگاه
2. با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریتی یوپی‌اس یا NMS
3. با استفاده از کارت‌های مدیریت شبکه‌ای یوپی‌اس مانند SNMP Card

یو پی‌اس در حالت تست٬ حالت قطع برق را شبیه سازی می‌کند و خروجی خود را از باتری تامین می‌نماید. اگر به هر دلیل باتری‌ها دچار مشکل باشند٬ یو پی‌اس بلافاصله روی برق سوییچ می‌کند تا خروجی خود را از برق شهر تامین نماید. در هر صورت یوپی‌اس موظف است نتیجه عمل تست را به اطلاع برساند.

آلارم صوتی٬ نمایش از طریق هشداردهنده‌های نوری (LED)٬ LCD و نرم‌افزار از جمله ابزارهایی هستند که یوپی‌اس از طریق آن وضعیت و نتیجه تست را اعلام می‌نماید.

انواع تست اتوماتیک باتری ups

معمولا UPS ها داری سه نوع تست هستند:

تست لحظه‌ای یو پی اس

که UPS برای چند ثانیا (مثلا بین ۳ تا ۵ ثانیه) در وضع تست قرار می‌گیرد.

تست تا زمان پایان باطری یا Test Until Battery Low

زمانی که شارژ باتری رو به تمام شدن باشد UPS در وضعیت تست می‌رود. حتما  قبل از تمام شارژ کامل، UPS به وضعیت عادی بر می‌گردد تا از خاموش کامپیوترها و بارهای متصل به یوپی‌ اس جلوگیری شود. انجام این تست ضمن آنکه باعث می‌شود عملکرد UPS در زمان خاموشی قطع برق و استفاده از باتری تست و سنجش شود، بلکه به استفاده کننده نشان می‌دهد که  چنین وضعیتی، UPS برای چه وقتی Backup  نیاز دارد.

توصیه می‌شود در این وضعیت قبل از تست، باطری‌ها به طور کامل شارژ شوند (مثلا برای مدت حداقل ۸ ساعت دائم).

تست برای مدت زمانی خاص Test UPS for Xmin

در این وضعیت استفاده کننده قبل از انجام سنجش مدت زمانی را برحسب ثانیه، دقیقه یا ساعت تعریف می‌نماید تا ببیند آیا UPS مورد سنجش توانایی برق‌ رسانی در این مدت زمان را دارد یا نه.

همچنین از روش انجام تنظیماتی بر روی UPS و یا از روش نرم‌افزار آن، می‌توان زمان انجام تست را بصورت روزانه، هفتگی، ماهیانه و یا در زمان و تاریخ مورد نظر زمانبندی کرد (Test Schedule) که این کار به طور اتوماتیک یو پی اس را تست و نتیجه را گزارش میدهد.

نتیجه خود آزمایی دوره ای یو پی اس

همه یو پی اس های مدرن دارای زنگ هشدار باتری هستند و خودآزمایی دوره ای انجام میدهند و اگر باتری یو پی اس شما خراب یا از کار افتاده شده باشد در صورت نیاز به تعویض باتری یو پی اس دستگاه به شما هشدار میدهد و زنگ خطر یو پی اس به صدا در می آید، زنگ اخطار یو پی اس اگر نادیده گرفته شود در فواصل زمانی معین مجددا تکرار خواهد شد.

البته این گفته ها در صورتی میباشد که باتری یو پی اس شما یک باتری یو پی اس استاندارد باشد. چون اگر شما از یک باتری یو پی اس نامطلوب استفاده کنید میتوانید علائمی مانند علائم یک باتری از کار افتاده را مشاهده کنید. حتی اگر یو پی اس شما علائمی مثل تکرار زنگ هشدار و چراغ های چشمک زن را از خود نشان داد باید اول از همه به جنس بد باتری یو پی اس مشکوک شوید.

نکته : به صدای آلارم هایی که دستگاه شما تولید میکند دقت کنید

• هر ده ثانیه یک بوق نشان دهنده حالت بای پس میباشد.
• صدای بوق مداوم نشان دهنده حالت خطا میباشد.
• هر ثانیه دو آلارم نشان دهنده حالت اضافه بار میباشد.
• هر ۴ الی ۵ ثانیه یک بوق نشان دهنده باتری معیوب میباشد.
• هر ثانیه یک بوق نشان دهنده شارژ کم باتری میباشد.

البته تولیدکنندگان یو پی اس ترجیح میدهند بجای تعویض باتری یو پی اس کل سیستم یو پی اس خود را تعویض کنید اما این کار هیچ گونه توجیه اقتصادی برای شما ندارد.

باتری یو پی اسی که میخواهید جایگزین کنید را میتوانید از شرکت تولیدکننده یو پی اس خود یا شرکتی غیر از شرکت سازنده یو پی اس خریداری کنید. بعضی اوقات میتوانید با یک باتری بهتر و ارزان تر نیز جایگزین کنید.

بهتر است قبل از سفارش باتری یو پی اس جدید، اول صبر کنید تا زنگ باتری شما خاموش شود. باید در نظر داشته باشید اگر باتری یو پی اس را بدون استفاده و شارژ کردن نگه دارید طول عمر باتری یو پی اس خود را کاهش داده اید.

نحوه تست باتری ups

اگر قصد تعویض باتری یو پی اس خود را دارید یا اگر باتری یو پی اس جدیدی خریداری کرده اید بهتر است برای صحت عملکرد باتری یو پی اس، آن را تست کنید. از آنجایی که باتری های متداول مورد استفاده در یو پی اس ها از نوع باتری اتمی یا باتری اسیدی هستند، روش تست عملکرد این نوع باتری یو پی اس را برای شما آورده ایم:

از یک دستگاه تست کننده بار باتری یو پی اس استفاده کنید و باری با نصف CCA به مدت ۱۵ ثانیه به باتری یو پی اس اعمال کنید.

• برای تست عملکرد باتری یو پی اس اتمی ابتدا دستگاه یو پی اس را خاموش کرده و با یک ولت متر دیجیتالی ولتاژ باتری یو پی اس مورد نظر را انداره گیری نمایید.
• برای تست عملکرد باتری یو پی اس اسیدی مانند باتری یو پی اس اتمی (سیلد) عمل میکنیم ابتدا دستگاه یو پی اس را خاموش کنید و سپس با ولت متر دیجیتالی، ولتاژ باتری را اندازه گیری نمایید. سپس با استفاده از یک هیدرومتر میزان سطح اسید هر کدام از سلولهای باتری یو پی اس را اندازه گیری نمایید.
• دقت داشته باشید اگر عددی که ولت متر نمایش میدهد بسیار کمتر از میزان لازم باشد تعویض و تعمیر باتری یو پی اس الزامی میباشد.

دستگاه های تست باتری یو پی اس

برای تست باطری UPS به یک هیدرومتر، اصلاح کننده دما و یک ولتمتر دیجیتال استفاده میشود.

در بعضی موارد با نگاه کردن به باطری UPS می توان مشکل را شناخت و باطری سیستم یوپی اس را عیب یابی کرد.

مقاله پیشنهادی: عیب یابی یو پی اس (UPS)

تست ولتاژ باتری های یو پی اس در دو حالت مختلف زیر انجام می شود:

روش های تست باتری یو پی اس

• الف- به طور مجموع و وصل به بانک باتری دستگاه یو پی اس
• ب- بطور باز شده و تک باتری

الف- تست باتری یو پی اس در حالت مجموع

در صورت وصل باتری به دستگاه یو پی اس و روشن بودن شارژر دستگاه:

در اولین مرحله باید به ظاهر باتری یو پی اس نیز دقت شود که بدنه باتری گرم و متورم نشده باشد. (تورم و داغی بدنه باتری یو پی اس نشانه خرابی آن است). در این صورت باید تقارن ولتاژی باتری ها در زمان شارژ و در زمان تخلیه تست شود. ولتاژ باتری های یو پی اس در زمان شارژ باید بین ۳/۱۳ ولت تا ۸/۱۳ ولت باشد. باتری هایی که ولتاژ آنها در این محدوده اندازه گیری نباشند احتمالا خراب هستند.

در روش تست باتری در زمان تخلیه باتری ها (خاموش بودن شارژ دستگاه):

باید تقارن ولتاژی چک شود، ولتاژ تمامی باتری ها باید برابر باشند (با یک نامتقارنی ولتاژی حداکثر ۵/۰ ولت). در غیر اینصورت باتری هایی که افت شدیدتری نسبت به بقیه باتری ها دارند خراب هستند.

ب- تست باتری ups به صورت تکی

تست باتری یوپی اس بصورت تکی و خارج از بانک باتری به عنوان مثال تست باتری ۱۲ ولت ۷ آمپر ساعت:

ابتدا یک مصرف کننده ۷ آمپر DC جهت تخلیه باتری به باتری وصل می کنیم. زمان تقریبی BACKUP باتری طبق نمودار دشارژ باتری یو پی اس باید حدود ۳۰ دقیقه باشد. در زمان تخلیه باتری باید به ولتاژ باتری کاملا دقت کرد.

در صورتیکه باتری یو پی اس ظرف چند ثانیه افت کند و ولتاژ آن به زیر ۱۱ ولت برسد باتری خراب است و در غیر اینصورت اگر ولتاژ باتری یو پی اس بعد از طی کردن چند دقیقه بالای ۱۱ ولت ثابت شد و افت ولتاژ چندانی نداشت باتری یو پی اس سالم بوده و باید طبق نمودار زیر دشارژ صورت پذیرد.

مقاله پیشنهادی: علائم خرابی باتری یو پی اس

آموزش مراحل تست باتری یو پی اس

در ابتدا باید بگویم که اکثر باطری های یوپی‌اس دارای تست خودکار هستند. شما میتوانید توسط نرم افزار بازه های زمانی معینی را برای انجام تست و تعمیر باتری یو پی اس برنامه ریزی کنید تا آزمایش انجام شود. در طی این آزمایش که ممکن است از روزی یک بار تا هفته ای یک بار متغیر باشد، چراغ های دستگاه یوپی‌اس (UPS) ممکن است چشمک بزنند و یا صدایی ایجاد شود که کاملاً عادی است.

اما در حالت کلی 4 گام نیز برای تست باتری یوپی‌اس وجود دارد:

• گام اول: چک کردن چشمی باتری یو پی‌ اس (UPS)

با نگاهی به ظاهر باتری میتوانید آسیب های ناشی از ضربات و یا موارد دیگر را ببنید. چک کنید که باتری دچار صدماتی مثل خوردگی قطب های باتری و کابل ها، شل شدن تسمه دینام، کاهش سطح الکترولیت، شل شدن کابل های سر باتری، هرگونه مشکل در بدنه یا جعبه ی باتری و. . . نشده باشد.

• گام دوم: تخلیه شارژ سطحی باتری یو پی اس

وقتی که باتری یوپی‌اس در حال شارژ شدن است و یا اینکه باتری یوپی اس (UPS) به تازگی شارژ شده است ممکن است دچار شارژ سطحی شود که با روش زیر می‌توانید آن را برطرف نمایید:

1.  مدت دو الی سه ساعت از باتری یوپی اس (UPS) استفاده نکنید.
2.  باتری یوپی اس را با یک مصرف کننده حدود 2الی 4 دقیقه دشارژ کنید.
3.  از یک دستگاه تست کننده بار باطری (باتری) یوپی‌اس استفاده کنید. باری را با مقدار نصف جریان CCA به مدت زمان 15 ثانیه به باتری اعمال کنید، سپس 5 دقیقه صبر کنید.

• گام سوم: تست وضعیت شارژ باتری ups

برای تست کردن باتری یوپی‌اس دو حالت داریم، یکی برای باتری های سیلد (اتمی) و یکی هم برای باتری های غیر سیلد (اسیدی).

در مورد باتری های یوپی‌اس سیلد یا اتمی، دستگاه یوپی‌اس (UPS) را خاموش کنید. توسط یک دستگاه ولت متر دقیق دیجیتالی ولتاژ باتری یوپی‌اس را اندازه گیری نمایید. این کار بهترین روش برای سنجش میزان کارایی باتری UPS است.

و در رابطه با باتری های یوپی‌اس اسیدی (غیر سیلد)، ولتاژ باتری  را توسط دستگاه ولت متر دیجیتال در حال خاموشی موتور اندازه بگیرید. دانسیته اسید هر سلول باتری (باطری) را توسط هیدرومتر تست  و اندازه گیری نمایید.

البته؛ توجه داشته باشید که اکثر باتری های UPS (باتری های یو پی اس) دارای یک هیدرومتر سرخود یا چشمی هستند که وضعیت شارژ را در یکی از 6 سلول داخل باتری چک می کند. اگر نشانگر یا همان Indicator  باتری یوپی‌اس بی رنگ یا متمایل به رنگ زرد بود می فهمیم که سطح الکترولیت درون باتری (باطری) پایین است در این صورت اگر باتری اسیدی باشد باید شارژ شود  و اگر باتری سیلد یا اتمی بود باید تعویض گردد.

همینطور اگر رنگ چشمی سیاه بود یعنی باتری نیاز به شارژ شدن دارد و شارژ آن کمتر از 75% است.

بعد از اینکه ولتاژ سلول ها را اندازه گرفتید چک کنید که بین بیشترین و کمترین مقدار ولتاژ اندازه گیری شده چقدر اختلاف وجود دارد. اگر این میزان اختلاف 0. 5 یا بیشتر بود نشان دهنده این است که یکی از سلول های باتری یوپی‌اس (UPS) ضعیف یا دچار نقص شده است.

چنانچه ولت متر مقدار صفر را نمایش داد، نشان دهنده این است که آن سلول قطع می باشد و در صورت مشاهده عددی بین 10. 45تا 10. 56 می فهمیم که این سلول دچار اتصال کوتاه یا Shorted cell شده است

• گام چهارم: تست بار باتری یو پی اس

اگر وضعیت شارژ باتری یو پی اس ۷۵% یا بیشتر از این مقدار است یا وضعیت خوب (good) در هیدرومتر سرخود نشان داده می شود، تست بار باتری یو پی اس را با یکی از روش های زیر انجام دهید:

با یک تست کننده بار باتری UPS، باری به اندازه نصف مقدار CCA ) جریان استارت در هوای سرد) باتری به مدت ۱۵ ثانیه اعمال کنید.

با یک تست کننده بار باتری یو پی اس، باری به اندازه نصف مقدار OEM ) جریان استارت در هوای سرد اعلام شده توسط سازنده خودرو) به مدت ۱۵ ثانیه اعمال کنید.

در طول تست بار، ولتاژ یک باتری یو پی اس سالم دارای الکترولیت نباید کمتر از ۷/۹ ولت در دمای ۷/۲۶ درجه سانتیگراد باشد. اگر دمای الکترولیت بیشتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد است، به ازای هر ۵٫۵ درجه بیشتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد تا موقعیکه دما به ۳۷٫۷ درجه سانتیگراد برسد، ۰٫۱ ولت به ولتاژ اضافه کنید و اگر کمتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد است به ازای هر ۵٫۵ درجه کاهش دما تا زمانی که به ۴٫۴ درجه سانتیگراد برسید، ۰٫۱ ولت از آن مقدار کم کنید. بعد از این که بار تخلیه شد، ۵ دقیقه صبر کنید و میزان شارژ باتری باید به ۵۰% وضعیت شارژ کامل خود یا بالاتر باز گردد.

اگر باتری یو پی اس کمتر از مینیمم ولتاژ تست خود را نشان دهد باتری شارژ خود را باز نگردانده و توانایی روشن کردن موتور را ندارد و باید آن را تعویض کرد.

اگر باتری یو پی اس این تست را درست جواب دهد باید آن را مجدداً شارژ نمائید تا باتری با ماکزیمم عملکرد، کار کند.

نحوه تست باتری سیلد اسید

تست باتری یو پی اس سیلد لید اسید چگونه انجام می شود؟

تست باتری یو پی اس lead acid سیلد لید اسید : باتری یو پی اس سرب اسید sealed نمونه کامل شده باتری های یو پی اس سیلد اسید قدیمی است که درزگیری شده است. در این نوع باتری ها دیگر نیاز نیست مصرف کنندگان از سطح الکترولیت باخبر شوند. در باتری های قدیمی کاربر باید سطح الکترولیت را بررسی می کرد و در صورتی که سطح الکترولیت پائین می آمد باید در صورت نیاز الکترولیت اضافه می کردند.

باتری سرب اسید درزگیری شده شکل تکامل یافته باتری های است که قابلیت شارژ را دارند. برای اینکه بخواهید سطح الکترولیت باتری سرب اسید را خدتان اندازه بگیرید باید از ولت سنج استفاده کنید. در زمان های قدیم از چگالی سنج یا hydrometer باید استفاده می نمود که با پدیدار شدن باتری های درزگیر شده sealed این روش منسوخ شده است.

مراحل تست باتری سیلد اسید یو پی اس

برای تست یک باتری یو پی اس نیاز به یک ولتمتر DC می باشد.

1. مرحله اول: برای این که بتوانید نتایج درستی از تست باتری یو پی اس بگیرید بهتر است باتری را به صورت کامل شارژ نمائید. پیشنهاد می شود این کار را با سیستم های شارژ انجام دهید.
2. مرحله دوم: در مرحله بعدی برای اینکه هیچ بار سطهی روی باتری نباشد بهتر است بعد از شارژ کامل باتری 12 ساعت به باطری استراحت دهید. در ضمن بعد از این که باتری به صورت کامل شارژ شد آن را از شارژر جدا نمائید.
3. مرحله سوم: اتصالات باتری از هر منبع برق، به منظور ایمنی شما بایستی قطع گردد. در صورت اتصال باتری به یک منبع برقی هنگام تست باتری می تواند منجر به برق گرفتگی یا سوختگی گردد.
4. مرحله چهارم: باید رنج ولتاژ یک ولتمتر DC بالاتر از ولتاژ باتری تنظیم گردد. به عنوان مثال، اگر ولتاژ باتری شما 6 ولت می باشد ولتمر را بر روی 10 ولت تنظیم کنید و در صورتیکه ولتاژ باتری 12 ولت باشد رنج ولتمتر بر روی 20ولت تنظیم گردد. در صورتیکه رنج ولتمر وسیع نباشد بایستی حتما محدوده ولتمر 4 ولت بالاتر از مقدار ولتاژ باتری تنظیم گردد.
5. مرحله پنجم: دو پروب مثبت و منفی یک ولتمتر DC را بر حسب تطبیق رنگ به دو قطب مثبت و منفی باتری متصل کرده و مقدار اندازه گیری و نشان دهده شده بر روی صفحه نمایش ولتمتر یاد داشت گردد. اگر ولتاژ باتری 12 ولت باشد در صورت سالم بودن باتری ولتمتر بالای 12. 5 ولت را نمایش می دهد و در صورتیکه ولتاژ باتری 6 ولت باشد ولتمتر عدد بالای 6. 5 ولت را نمایش می دهد.
6. در غیر این صورت باتری یو پی اس دچار نقص می باشد و باید با متخصص مشورت گردد یا سریعا تعویض نمود.

 تستهایی که UPS باید پاسخگو باشد

• زمان انتقال TRANSFER TIME در انواع UPS ها چه از نوع سینوسی باشد یا شبه سینوسی باید مطابق استاندارد 446IEEE- کمتر از 4/1 سیکل برق شهر باشد که این مطلب توسط STORGE. SCOPE تست می گردد.
• در UPSهای سینوسی THD روی بارهای خطی کمتر از 3% باشد (ابزار تست این پارامتر باید توسط سازنده عرضه شود)
• در UPSهای سینوسی THD روی بار غیر خطی کمتر از 5% باشد.
• شکل موج کاملا سینوسی باید در تمام رنج، توان UPS بدون تغییر باشد.
• UPS باید نسبت به اتصال دو شاخه ورودی به پریز خروجی ( فیدبک مثبت ) در شرایط کارکرد UPS حفاظت شده باشد
• راندمان مدلهای سینوسی بیش از 85%.
• رگولاسیون خروجی در محدوده کمتر 5/2% باشد.
• UPSهای فررزونانس علاوه بر مشکلاتی مبنی بر عدم تطبیق با شکل موج سینوسی، دارا ی ایرادهای حرارت بالا، نویز و سایر موارد می باشد، لذا بهتر است از این تکنیک در ساخت UPS استفاده نشده باشد.
• بهتر است UPS دارای استابیلایزر باشد تا در شرایط افت و خیز برق شهر بدون استفاده از باطری خروجی را در حد معقولی ثابت نگه دارد.