کویل خودرو چیست؟
اگر بخواهم به زبان ساده کوئل را تعریف کنم باید بگویم که در ماشین برای روشن شدن نیاز به یک میزان از جرقه است زمانی که میزان این جرقه یعنی ولتاژ جرقه مورد نظر کم باشد این روشن شدن صورت نمی گیرد. در اینجا قطعه ای به نام کوئل وجود دارد که بر روی شمع سوار می شود در برخی از ماشین ها به ازای هر شمع یک کوئل وجود دارد که در صورت خرابی دیگری این کار را انجام دهد.
موتور هر خودرویی برای به حرکت درآمدن باید با مکش هوا، متراکم کردن مخلوط سوخت و هوا و احتراق آن را به خوبی انجام دهد. برای انجام عملیات احتراق و جرقه زنی نیز لازم است که جریان برق موجود در خودرو به شمع ها برسد تا در سر سیلندر جرقه ایجاد کند.
اما برای اینکه این جرقه باعث احتراق شود باید ولتاژ بالایی داشته باشد و این در حالی است که ولتاژ باتری خودرو تنها ۱۲ ولت است پس در اینجا به قطعه ای نیاز است که این ولتاژ را افزایش دهد. در خودرو برای این کار از قطعه ای به نام کوئل (به اانگلیسی Ignition Coil) یا سیم پیچ احتراق بهره می برند. در واقع کوئل های سیم پیچ های القایی هستند که در سیستم جرقه زنی خودرو قرار می گیرند و حریان برق با ولتاژ بالا را تولید می کنند.
کار کویل خودرو چیست؟
کوئل جریان با ولتاژ پایین را از باتری اتومبیل گرفته و آن را تبدیل به هزاران ولتی میکند که برای ایجاد جرقه الکتریکی در شمع (خودرو) برای احتراق در محفظه سیلندر نیاز است. در واقع هر سامانه کویل یک قطع کن کوئل مکانیکی و خازن دارد. در بیشتر کویلهای اخیر برای ایجاد پالس از ترانزیستورهای قوی استفاده میشود.
در نسل اولیه خودروها یک کوئل برای تمام سیلندرها استفاده میشد اما در نسل جدید تعداد کوئل تا حداکثر به تعداد سیلندرها (یعنی برای هر سیلندر یک کوئل جداگانه) استفاده میشود. سامانه جرقه زنی در موتور دیزل به دلیل عدم نیاز کاربرد ندارد.
برای جرقه زدن شمع ها نیاز به جریان ولتاژ بالا است. با توجه به اینکه ولتاژ خروجی باتری های خودرو پایین و معمولا 12 ولت می باشد این جریان برای جرقه زدن کافی نیست.بنابراین کوئل که یه یک سیم پیچ القایی است جریان ضعیف باتری را به جریان با ولتاژ بالا تبدیل کرده و به شمع ها ارسال می کند.در خودروهای قدیمی برای تمام سیلندرها یک کوئل استفاده میشد اما در خودروهای نسل جدید برای هر سیلندر از یک کوئل استفاده می شود.
وظیفه کویل خودرو چیست؟
یکی از قطعات مهم برقی خودرو کوئل است که نقش مهمی را در جرقه زنی و تولید انرژی در خودرو بازی میکند. موتور برای روشن شدن نیاز به چهار عمل دارد. مکش هوا – متراکم کردن مخلوط سوخت وهوا – احتراق سوخت و هوای متراکم شده و تخلیه ی مواد حاصل از احتراق که همان دود اگزوز می‌باشد.
در مرحله ی احتراق بعد از این که پیستون از پایین به بالا حرکت میکند مخلوط سوخت و هوایی که در مرحله مکش به داخل سیلندر آمده را متراکم میکند و بعد با یک جرقه شمع این مخلوط منفجر شده و پیستون را به پایین هل می‌دهد که باعث حرکت میل لنگ و ایجاد قدرت در موتور میشود.
این جرقه موتور به صورت لحظه‌ای می‌باشد و باید حداکثر قدرت را برای احتراق داشته باشد. ولتاژ این جرقه به بیش از بیست هزار ولت میرسد. اما چگونه؟ در صورتی که باتری فقط میتواند 12 ولت برق تولید کند. کویل دارای سیم پیچ تقویت کننده است. ولتاژی که از باتری به کویل میرسد توسط کویل تقویت شده و با توجه به تصمیمات ECU توسط وایرها به شمعی که زمان احتراقش فرا رسیده میرسد.
نحوه عملکرد کویل خودرو
باطری ماشین برای روشن شدن نیاز به یک ولتاژ معین دارد مثلا 7000 ولت تا احتراق موردنظر صورت گیرد اگر کوئل ها ولتاژی بیشتر تولید کنند دیگر شرایط مورد نظر برای احتراق فراهم نمی شود. چه موقع این اتفاق رخ می دهد؟ یکی از دلایل آن این می تواند باشد که شمع ها کثیف باشند و یا اینکه نوع سوخت استفاده شده شما مناسب نباشد.
زمانی که بعضی از خودرو ها در ساختار خود از یک کویل استفاده می کنند زمانی که کویل آن دچار مشکل می شود بقیه اعضا هم نمی توانند به خوبی کار خودرا انجام دهند و به موتور خودرو نیز آسیب وارد میکند، ولی اگر در یک خودرو به ازای هر شمع یک کوئل وجود داشته باشد زمانی که یکی از کوئل ها دچار مشکل شود بقیه کوئل ها دچار مشکل نمی شوند و به کار خود ادامه می دهند و دچار وقفه ای هم نمی شوند.
ویدئوی زیر شما را درک بهتر اینکه یک کوئل خودرو چگنه کار می کند، کمک خواهد کرد.
ساختار یک کوئل ماشین
کوئل در حالت کلی از سه بخش تشکیل می شود : 1-سیم پیچ اولیه، 2-سیم پیج ثانویه، 3-هسته مرکزی آن و جنس سیم های استفاده شده در سیم پیچ ها از مس است. این قطعه دارای ولتاژ برق زیادی است که باعث برق گرفتگی نیز می شود.
بین سیم پیچ ها و داخل آن تشکیل شده از مواد عایق پوکسی است. این عایق از نفوذ آب و هر گونه گرد و خاک و آلودگی به محفظه سیم پیچ ها جلوگیری میکند. کویل علاوه بر 4 عدد پایه برای جرقه شمع ها ، 4 عدد پایه برای دیگر عملیات لازم برای جرقه دارد. قابل ذکر است تعداد پایه های جرقه کویل به تعداد سیلندر ها بستگی دارد به طور مثال خودروی شش سیلندر شش پایه جرقه شمع دارد. البته نوعی دیگر از کویل وجود دارد که برای هر شمع یک کویل است که سر هر کدام از آن ها نصب میشود و نیازی به وایر ندارد.
بنابراین جریان ضعیف برق ابتدا وارد سیم پیچ اولیه می شود چون سیم پیچ اولیه دور پایین تری نسبت به سیم پیچ ثانویه دارد بنابراین بعد از آن وارد سیم پیچ ثانویه می شود و در آخر بعد از گذر از این دو سیم پیچ ولتاژ موردنظر چندین برابر می شود.
انواع کویل خودرو
کوئل های جرقه زنی به دو دسته کلی با وایر و بدون وایر تقسیم می شوند که در ادامه به بررسی هرکدام خواهیم پرداخت.
1- کویلهای بدون وایر
این کوئل ها به دلیل داشتن مزیت فراوان نسبت به کویل های با وایر از جمله :
حذف وایرها – مقاومت و افت ولتاژ کمتر و … در خودروهای انژکتوری جدید به کار رفته است.
کویلهای بدون وایر نیز به دو نوع تقسیم بندی میشود:
نوع اول : کویل های دوبل بدون وایر کتابی هستند که در خودروهای مانند . پژو 206 – زانتیا و … به کار رفته است.
نوع دوم : کویل های بدون وایر تکی هستند که به نام کویل های قلمی یا مدادی معروف هستند و در اکثر خودروهای انژکتوری پیشرفته به کار رفته است و دارای ولتاژ تولیدی بسیار بالایی نسبت به کویل های دیگر می باشد (حدود 50 کیلو ولت ) مانند خودروهای جدید بنز ، پژو 407 ، 607 ، ال نود و …
2- کویل های با وایر
کوئل های با وایر همچنین به دو گروه تقسیم بندی میشود:
گروه اول : به نام کویل های معمولی که در خودروهای کاربراتوری و در خودروهای انژکتوری که دارای سیستم دلکو بوده به کار رفته است (مانند: پراید انژکتوری مدل کیا (زیمنس قدیم) و در خودروهای مختلف صورت : خشک ( پراید و پژو کاربراتوری ) و روغنی ( پیکان و نیسان کاربراتوری ) به کار رفته است.
گروه دوم : کوئلهای دوبل هستند که در اکثر خودروهای انژکتوری ( مدل ساژم و زیمنس ) به کار رفته و جرقه زنی به طور همزمان به صورت دو به دو در سیلندر های یک و چهار – دو و سه صورت می‌گیرد. این نوع کویل ها ( دوبل ) در سیستم های انژکتوری در دو شکل مورد استفاده قرار گرفته است.
کوئل خودروهای کاربراتوری و انژکتوری
کوئل دوبل : سیستم جرقه زنی اکثر خودروهای انژکتوری از نوع بدون دلکو ( بدون مقسم برق : Distributer less ignition ) بوده و کویل های سیستم جرقه زنی انژکتوری با اندکی تفاوت از نظر شکل ظاهری ، همانند کویل های معمولی ( کاربراتوری ) به عنوان افزاینده ولتاژ عمل می‌کنند .با این تفاوت که ولتاژ تولیدی کویل های سیستم جرقه زنی انژکتوری بسیار بالاتر از کویل های معمولی بوده ( حدود 30 کیلو ولت و بالاتر ) و در اکثر خودروهای انژکتوری جرقه به صورت دو به دو ارسال میشود ( 4 و یک – دو و سه ) البته در خودروهای جدید انژکتوری به ازای هر سیلندر یک کویل بدون وایر استفاده شده است و جرقه زنی به صورت تکی انجام می‌گیرد.
ضعیف شدن کویل خودرو
اگر کوئل ماشین ضعیت باشد یا عملکردش کم باشد باعث لرزش در موتور ماشین می شود البته زمانی که پای شما روی پدال گاز است این لرزش را حس نمی کنید ولی اگر سرعت ماشین کمتر باشد لرزش موتور را به صراحت احساس خواهید کرد.
در این مقاله بیشتر در مورد تست و نگهداری وعلائم خرابی کوئل ماشین توضیح داده ایم.
