بهتر است قبل از این که در مورد روش هواگیری سیستم ترمز توضیح دهیم، کمی هم به نقش روغن ترمز و علت هوا گرفتن سیستم بپردازیم. بسیاری از خودروهای نسل جدید مجهز به کلاچ هیدرولیک هستند و به واسطه یک شلنگ کنار گذر از منبع روغن ترمز تغذیه می‌شوند بنابراین اگر مسیر لوله‌های ترمز دچار آسیب دیدگی گردد پدال کلاچ اتومبیل نیز عمل نکرده و مشکل تعویض دنده نیز به وجود می‌آید. پس متوجه می‌شویم که نقش روغن ترمز و کنترل عملکرد سیستم ترمز در این گونه خودروها دارای اهمیت بیشتری است.
هواگیری روغن ترمز
از نظر مفهوم فرقی با تعویض روغن ندارد، بعبارتی هواگیری به معنی تخلیه روغن ترمز قدیمی از طریق سیلندر اصلی ترمز یا لوله‌های اتصالی و پیچ هواگیری و جایگزین کردن آن با روغن ترمز تازه می‌باشد.
سیستم ترمز، شاید بتوان گفت مهم‌ترین بخشی است که در رانندگی و جلوگیری از بروز حوادث به آن توجه ویژه داشت اما سیستم ترمز خوب به معنای این نیست که اگر فرضاً خودروی من پورشه است پس باید خیالم از سیستم ترمزم راحت باشد. بلکه نوع روغن و تعویض و هواگیری به‌موقع آن بسیار مهم است.
عواملی که باعث وارد شدن هوا در مدار می‌شود
- اگر سوراخ پر کردن گرفته شود در موقع برگشت پیستون هوا از راه کلاهک عقب وارد دستگاه می شود.
- خالی شدن مخزن روغن ترمز باعث هوا گرفتن مدار می شود.
- در اثر سوراخ شدن یا عدم آب بندی قطعات.
ضرورت تخلیه و هواگیری روغن ترمز
- حذف رطوبت، زیرا روغن‌های دات 3 و 4 جاذب رطوبت هستند.
- خروج حبابهای هوایی که درون سیستم که در زمان تعمیر بوجود آمده‌اند.
- تخلیه هوا بدلیل آنکه وجود هوا در سیستم ترمز در ترمز گرفتن شدیداً اختلال ایجاد می‌کند.
- جلوگیری از کاهش نقطه جوش روغن ترمز
بیشتر بدانید: علائم خرابی ترمز و علت داغ شدن لنت
مراحل هواگیری روغن ترمز
نخستین مرحله برای تعویض روغن ترمز، تخلیه آن از محفظه مربوطه است. اما مراحل بعدی چیست؟
مرحله اول:
از آنجایی که لازم است که به همراه تعویض روغن ترمز، سامانه ترمز هم هواگیری شود لذا در این مرحله باید اقدام به جداسازی تمامی چرخ‌های خودرو نموده و سپس خودرو را روی جک خودرو و یا در صورت نبود جک، بر روی پایه‌های سیمانی قرار دهید.
مرحله دوم :
پیچ‌های مربوط به خروجی کالیپرهای ترمز را با ماده اسپری روان نموده و سپس به آرامی اقدام به باز نمودن آن‌ها نمایید. چنانچه برای باز نمودن پیچ‌ها دچار مشکل شدید از یک مکانیک حرفه‌ای برای باز کردن آن‌ها کمک بگیرید. سپس اگر امکان‌پذیر بود تمامی پیچ‌های خروجی را سفت نمایید.
مرحله سوم:
برای پر نمودن محفظه روغن ترمز خودروی‌تان از روغن ترمز توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده نموده و سپس آن را تا نقطه ماکزیمم یا فول آن پر کنید.
مرحله چهارم:
در این مرحله باید دورترین ترمز نسبت به سیلندر اصلی ترمز باز شود البته پروسه انجام این کار در برخی از خودروها متفاوت است. معمولاً دستورالعمل انجام این کار در دفترچه راهنمای خودروی‌تان وجود دارد اما اگر در دفترچه راهنما نبود، دستورالعمل انجام این کار را از نمایندگی فروش خودروی‌تان طلب کنید.
مرحله پنجم:
در این مرحله به یک بطری پلاستیکی کوچک و یک لوله نیاز دارید. یک طرف لوله را در داخل مهره خروجی روغن ترمز فشار داده و طرف دیگر لوله را در داخل بطری قرار دهید. برای این‌که هوا از محفظه خروجی روغن وارد سامانه ترمز نشود سعی کنید که سر بطری را بالاتر از کالیپر ترمز نگه دارید.
مرحله ششم:
برای انجام این مرحله، پیشرانه خودرو حتما باید در حالت خاموش باشد. در این زمان از همراه کمکی خود بخواهید که چند بار پدال ترمز را تا انتهای آن فشار دهد و هنگامی که مقاومت پدال را زیر پای خود حس نمود، به شما علامت دهد. زمانی که دوست شما روی پدال ترمز فشار وارد می‌کند، پیچ خروجی روغن را میزان کمی باز کنید و در پی آن پدال ترمز شروع به حرکت رو به پایین به سمت کف اتاق خودرو خواهد نمود.
مرحله هفتم:
پیش از آنکه پدال ترمز به کف اتاق خودرو برسد همراه کمکی شما باید شما را با صدا زدن آگاهی دهد که پدال ترمز به کف اتاق خودرو رسیده است. در این زمان، باید فوراً پیچ خروجی روغن را سفت نموده و همزمان زیر کاپوت خودرو را بازدید نمایید و در صورتی که میزان روغن ترمز در محفظه آن کم بود اقدام به شارژ آن نمایید.
مرحله هشتم:
مرحله پنجم و ششم وهفتم را چندین بار برای تمامی ترمزها تکرار نمایید تا زمانی که روغن خارج شده از لوله متصل شده فاقد کف و حباب باشد.
مرحله نهم:
زمانی که دوست کمکی شما اقدام به فشردن پدال ترمز تا ته آن و سپس رها سازی آن می‌کند، حرکت و جنبش روغن موتور را در محفظه آن در زیر کاپوت با دقت بررسی و مشاهده کنید. چنانچه فوران روغن ترمز را مشاهده کردید این بدان معناست که کماکان حبابهای هوا در سیستم ترمز شما محبوس هستند و شما ناچارید مراحلی که در بالا گفته شد مجددا تکرار نمایید.
مرحله دهم:
پیش از آنکه چرخ‌های خودرو را مجددا در جای خود نصب کنید، چند بار اقدام به بررسی سفت و محکم بودن پیچ و مهره‌های خروجی ترمزها نمایید. توجه داشته باشید که انجام صحیح این مرحله بسیار مهم است و شل بودن هر یک از پیچ‌ها می‌تواند به خروج روغن از سیستم و در نهایت از کارافتادگی کل سامانه ترمز خودروی شما منجر شود.
هواگیری ترمز ABS
هوا در سیستم ترمز می‌تواند باعث ایجاد مشکل در آن شود. به همین دلیل لازم است هر دو یا سه سال یک بار، باید هواگیری سیستم ترمز ضد قفل انجام گیرد و در صورت مشکل در صدد حل آن‌ها برآیید.
در زمان‌هایی که احساس می‌کنید، نیاز به نیروی بیشتری برای فشار دادن پدال ترمز و در نتیجه کاهش سرعت اتومبیل دارید، بهتر است سیستم ترمز ABS خود را بررسی کنید. توجه به علائم خرابی ترمز ضد قفل می‌تواند از بروز بسیاری از خسارات جلوگیری کند.
علائم وجود هوا در سیستم ترمز
در شرایطی که سطح مایع ترمز در مخزن بیش از حد پایین است، حباب هوا در پمپ می‌تواند منجر به ایجاد مشکل شود. هوای وارد شده در مخزن می‌تواند به عنوان یک مانع در روند عمل ترمز باشد. این فرایند همچنین می‌تواند شامل جایگزینی مایع قدیمی با سیال جدید باشد.
از این جهت مایع ترمز نیاز به تعویض دارد که ممکن است در تماس با ذرات اتمی و ساینده فلزی از قطعات متحرک در سیلندر اصلی و کالیپر آلوده شود. همچنین با جذب رطوبت از هوا می‌تواند نقطه جوش مایع را به اندازه کافی کاهش دهد و آن را در یک درجه پایین‌تر از حد انتظار جبران کند.
وجود هرگونه مواد زائد در مایع ترمز، باعث می‌شود تا روند فرایند توقف خودرو در سیستم ABS با مشکل مواجه شود. با این حال بسیاری از ترمزهای ضد قفل وجود دارند که به مایع آلوده و هوا مقاوم هستند.
این سیستم طوری طراحی شده است که می‌تواند مایع ترمز را از طریق دریچه‌های هیدرولیک به سمت مخزن سوق دهد. سیستم ترمز ABS هوا و مایع ترمز را از مسیری منتقل می‌کند که نفوذ هوا از خارج به آن سخت خواهد بود.
نکته‌ای که وجود دارد این است که دریچه‌ها و پمپ‌ها به راحتی می‌توانند توسط ذرات ساینده کوچک آسیب ببینند. در شرایطی که هوا وارد کنترل‌کننده ترمز ABS می‌شود، وسیله نقلیه نیاز به پیکربندی پمپ و دریچه برای اسکن و تمیز کردن خواهد داشت.
با این حال یک راه حل ساده‌تر نیز وجود دارد، هرگز اجازه ندهید که هوا وارد سیستم شود. شرکتهای تولید کننده رینگ ABS با ساخت رینگ‌های مستحکم و با دوام، تحولی در صنعت خودرو سازی ایجاد کردند.
روش هواگیری مناسب
برای تنظیم دیسک ترمز، کار را به کمک یک جعبه از روغن ترمز جدید شروع کنید. بررسی و هواگیری سیستم ترمز ضد قفل می‌تواند باعث شود تا عمر سیستم ترمز ضد قفل در خودروی شما طولانی شود.
برای هواگیری سیستم ترمز ضد قفل لازم است که به کمک جک خودرو، ماشین را بالا ببرید و پس از آن تمام چهار چرخ را از آن خارج کنید.
پس از آن بیش از نیمی از مایع ترمز را خالی کنید و اجازه دهید تا هوای داخل آن خارج شود. می‌توانید رسوبات قدیمی را به کمک سرنگ از مخزن خارج کنید.
در این روند احتمالا به یک جعبه آچار نیاز خواهید داشت تا پیچ و مهره‌های تایرها را شل کنید و یا پس از اتمام فرایند آن‌ها را سر جای خود محکم کنید.
اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، لازم است کالیپر ترمز یا سیلندرهای اصلی را خارج کنید تا قادر به بررسی کامل سیستم ترمز ABS باشید. تمام رسوبات و مایعات موجود در سطح را پاک کنید، اطمینان بیابید که آلاینده‌ها به صورت کامل حذف خواهند شد.
به کمک یک لوله پلاستیکی روشن، یک انتهای لوله را به داخل مخزن و طرف دیگر آن را به سمت یک بطری پلاستیکی هدایت نمایید. این کار باعث می‌شود تا قادر به هواگیری مایع ترمز باشید و در نتیجه به بهبود عملکرد سیستم ترمز ABS منجر خواهد شد.
یک قطعه را زیر پدال ترمز قرار دهید تا از عدم حرکت آن مطمئن شوید. مخزن سیلندر اصلی به کمک مایع ترمز تازه بالا بیاورید، هر بار که پدال را فشار می‌دهید از خروج مایع اطمینان بیابید.
هواگیری سیستم ترمز ضد قفل جلو
برای هواگیری سیستم ترمز ضد قفل جلو، می‌توانید مراحل زیر را یکی پس از دیگری اجرا کنید.
- سوئیچ فشار را به وضعیت خاموش بچرخانید و سپس به کمک پمپاژ پدال ترمز، فشار را تغییر دهید.
- مخزن دیافراگم را تمیز کنید و سپس آن را با دقت به محل اصلی خود بازگردانید. مخزن را با سطح مناسبی از مایع پر کنید و درپوش آن را محکم کنید.
هواگیری سیستم ترمز ضد قفل عقب
ترمز عقب با استفاده از یک باتری شارژ می‌شود. مراحل زیر می‌تواند برای هواگیری ترمزهای عقب مفید باشد:
- سوئیچ فشار را در موقعیت روشن قرار دهید. اگر زمان پمپ بیش از ۶۰ ثانیه باشد، لازم است که آن را برای عدم وجود هرگونه نشتی بررسی نمایید. در زمان فشار دادن پدال ترمز بهتر است به خاطر داشته باشید که این کار را به سرعت انجام ندهید، زیرا باعث کاهش فشار باتری ماشین خواهید شد.
- پس از بررسی‌های انجام گرفته، می‌توانید به کمک ولت متر، ولتاژ سیستم ترمز ABS را اندازه‌گیری نمایید.
نکته‌ای که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که ممکن است این روش‌ها با توجه به مکان قرارگیری ترمز ضد قفل در خودرو با توجه به نوع و مدل آن متفاوت باشد، با این حال تمام آن‌ها از یک کلیت پیروی می‌کنند.
در بسیاری از فروشگاه‌هایی که خدمات متفاوتی برای انواع مدل‌های خودرو ارائه می‌دهند، می‌توانید تمام ابزار اسکن و ابزارهای هواگیری سیستم ترمز ضد قفل موردنیاز خود را بیابید.
اولین قدم در سرویس کردن اتومبیل این است که بررسی کنید تا بدانید که به چه چیزهایی نیاز دارید. در صورتی که نمی‌توانید از دستورالعمل‌ها برای بررسی و اسکن سیستم ترمز ABS خودروی خود استفاده نمایید، بهتر است با مراجعه به یک تعمیرکار حرفه‌ای برای انجام این کار از او کمک بخواهید.
