فیس لیفت خودرو یا واژه بروزسانی در مطالب خودروی یکی از کاربردی ترین لغات است. اما شاید برخی باشند که با مفهوم این لغت آشنا نیستند و یا اگر هم آشنا هستند دلیل این اتفاق در صنعت خودرو سازی جهان را نمی دانند. از این رو در مقاله پیش رو از کیان باتری به بطور کامل به فیس لیفت ،دلایل و انواع فیس لیفت های رایج در صنعت خودروسازی جهان خواهیم پرداخت.
مفهوم فیس لیفت خودرو چیست؟
فیس لیفت در صنعت خودروسازی به معنی تغییراتی نه چندان گسترده در ظاهر و یا کابین اطلاق می گردد. برگردان این واژه لاتین به فارسی “بروز رسانی” می باشد .بطور کلی باید گفت عبارت فیس لیفت (Face Lift) به معنای ارتقاء ظاهری در صنعت خودروسازی شامل ایجاد تغییرات ظاهری روی بدنه خودرو و تزئینات داخل کابین است.
این تغییرات می‌تواند بسیار کوچک و جزئی یا بسیار بزرگ و کلی باشد. مانند تغییر 206 به 207
فیس لیفت شامل کدام بخش‌های خودرو می‌شود؟
معمولا در فیس لیفت تغییراتی را در سپرها، چراغها و جلوپنجره ایجاد می‌کنند. ممکن است چرخ‌ها با طرح جدید عرضه شوند و یا رنگ‌های جدیدتری برای ماشین تعریف کنند.
تغییراتی که در قسمت‌های داخلی خودرو هم انجام می‌شود، معمولا به همان اندازه ساده است. برای مثال ممکن است تزئینات و تودوزی‌ها را عوض کنند، سیستم تهویه هوا را با طراحی جدید ارائه دهند یا برای ایجاد پیشرفتی چشمگیر تغییرات بزرگتری در آن صورت دهند. برای نمونه سیستم سرگرمی را با تعبیه صفحه‌نمایش بزرگتر ارتقا دهند که به یک بازنگری اساسی در کل داشبورد نیاز دارد.
گاهی فیس لیفت ممکن است شامل به‌روزرسانی موتور، گیربکس، سیستم کنترل شاسی و لوازم جانبی ایمنی آن باشد. مخصوصا اگر از زمان رونمایی خودرو، تغییرات عمده‌ای در قوانین مربوط به میزان آلایندگی و ایمنی صورت گرفته باشد.
چرا خودروسازان از فی لیفت استفاده می کنند؟
ارائه یک نسل جدید از خودرویی خاص ،بازه زمانی 8 الی 10 ساله نیاز دارد از همین رو تولید کنندگان خودرو برای حفظ مزایایی رقابتی محصولات خود در این مدت زمان و پیش از عرضه نسل جدید سعی می کنند که با اعمال تغییرات جزیی بر روی همان پلت فرم خودرو همچنان باعث گردنند که خودرو مورد نظر در بازار فروش با قدرت حضور یابد و مشتریان با تغییرات اعمال شده همچنان تمایل به خرید داشته باشند.
همچنین تولید یک خودرو جدید هزینه های سرسام آوری دارد که برای استهلاک آن ،خودرو باید حداقل 5 الی 10 سال در بازار حضور داشته باشد تا به سوددهی مناسبی برسد لذا خودروسازان نمی توانند قبل از این بازه زمانی نسل جدیدی از خودرو را عرضه نمایند.
اما رقابت در بازار به حد زیاد است که در صورت عدم تغییرات در بازه های کوتاه مدت منجر به حذف تولید خودروسازان از بازار به علت عدم تغییرات می گردد لذا بهترین روش برای حضور دائمی در بازار استفاده از ترفند فیس لیفت است.
سیر تحول یک مدل خودرو بر اساس احساس نیاز شرکت سازنده آن و با توجه به پارامترهای متعددی صورت میگیرد؛ پارامترهایی مانند زمان تغییرات ظاهری در بین رقبا، بالا رفتن تکنولوژی و کاهش محدودیتهای طراحی، استفاده بهینه از خط تولید، به خطر افتادن جایگاه یک مدل خودرو در بازار و تغییر سیاستهای شرکت سازنده که همه اینها در تغییر و تحول یک مدل خودرو تأثیر خواهند گذاشت.
انواع فیس لیفت
در طول دهه های اخیر فیس لیفت توسط برند های بزرگ جهان به چندین روش مختلف انجام شده که دلیل استفاده از هر کدام از آنها به پارامتر های یاد شده در فوق باز می گردد .اما قبل از توضیح بیشتر در این خصوص به انواع فیس لیفت رایج نزد خودروسازان می پردازیم
فیس لیفت مینور Minor Face Lift (تغییر جزیی در ظاهر)
در اینگونه از فیس لیفت ها معمولا ساختار اصلی طراحی ظاهری و کابین خودرو بدون تغییرات عمده باقی خواهد ماند بطوری که در نگاه اول تفاوتی بین نسخه اصلی و نسخه فیس لیفت شده وجود ندارد.
اما در واقع تغییرات بسیار جزیی نظیر استفاده از گرافیک داخلی جدید چراغها ،یا تغییر جزیی سپر ها و برخی تغییرات بسیار محدود داخل کابین رخ داده است. برای مثال مرسدس بنز C-Class سال ۲۰۱۲ نسبت به مدل ۲۰۱۰ دچار فیس لیفت مینور یا جزیی شده، چرا که تنها طراحی سپر و چراغهای جلو دچار تغییرات ناچیزی شده است.
فیس لیفت ماژور Major Face Lift (تغییر عمده در ظاهر)
فیس لیفت مارژو معمولا به بروزرسانی هایی اتلاق می گردد تغییرات عمده ای در ظاهر و کابین خودرو رخ داده باشد. این روش فیس لیفت معمولا در میانه راه عرضه یک خودرو که معمولا 5سال تخمین زده می شود اعمال می گردد.
این روش ممکن است به تغییر کلی ظاهر خودرو منجر شود که نهایتا به وجه تمایز قابل توجهی با نسخه فعلی می گردد.در فیس لیفت ماژور پلت فرم خودرو همان نسخه قدیمی است و تغییرات و فقط در ظاهر و شاید در برخی از امکانات رخ دهد.برای مثال میتسوبیشی ASX در سال 2019 تغییرات قابل توجهی را در نمای جلو خودرو تجربه کرد بطوریکه نمای ظاهری خودرو کاملا متفاوت با نسخه 2018 بود.
Redesign (طراحی مجدد)
در این نوع تغییر، محصول جدید در طراحی، هیچ نشانهای از خودروی نسل قبل ندارد و دارای ظاهری متفاوت است چون پلتفرم خودرو به طور کلی تغییر می‌یابد. برای مثال مرسدس بنز C-Class مدل ۲۰۱۴ یک ریدیزاین از مرسدس بنز C-Class مدل ۲۰۱۲ است، چون در آن نشانهای از طراحی مرسدس بنز نسل قبل نمیبینید.
ریدیزاین کردن یا طراحی مجدد یک خودرو، به عوامل زیادی مانند تولید بلند مدت یک طرح درخط تولید، ایجاد تحول در طراحی، یا ارائه طرحهای متفاوت برای رسیدن به یک طرح خاص، بستگی دارد.
تفاوت ریدیزاین و فیس لیفت ماژور
استفاده از هر کدام از روشهای فوق برای خودروسازان به میزان فروش و انگیزه های ناشی از تغییرات خودرو باز می گردد. اما شاید این سئوال برای شما پیش آمده باشد چرا فرقی میان ریدیزاین و فیس لیفت ماژور وجود دارد و چرا خودروسازان به جای هزینه بسیار زیاد در روش ریدزیان از فیس لیفت ماژور استفاده نمی کنند.
در جواب این سوال باید گفت در ریدیزاین پلت فرم خودرو نیز دچار تغییر می گردد اما در فیس لیفت فقط بخش های ظاهری خودرو تغییر می کند.اما دلیل استفاده از این دو روش به هدف خودروسازان باز می گردد.
فیس لیفت ماژور معمولا ادامه دهنده مسیر نسخه قبلی می باشد و خودروساز با این روش فقط چند سال دیگری می تواند با این محصول در بازار بماند . اما ریدیزاین زندگی جدیدی از یک محصول را آغاز می کند و خودروساز برای مدت بسیار طولانی تری می تواند ادامه دهنده این محصول خود باشد.
آیا همه خودروسازان به‌شکل منظم فیس لیفت انجام می‌دهند؟
به جز آمریکا و برخی از کشورها، خودروسازان سایر نقاط دنیا، تمایل زیادی ندارند که با ترتیب منظمی خودروهایشان را لیفت کنند. برای مثال خودروهایی که در انگلیس فروخته می‌شوند، حداقل نیمی از چرخه عمرشان سپری می‌شود تا یک فیس لیفت دریافت کنند که معمولا سه یا چهار سال بعد از رونمایی از نسخه اولیه خودرو خواهد بود. برای نمونه می‌توانیم خودروی لکسوس ان‌ایکس را مثال بزنیم.
خودروهایی که بیش از شش یا هشت سال همچنان در خط تولید قرار دارند، ممکن است دو سه لیفت کامل در این مدت دریافت کنند. به‌عنوان مثال، میتسوبیشی ASX از سال ۲۰۱۰ که تولیدش آغاز شده است، تاکنون به چهارمین لیفت خود رسیده است.
به‌عنوان نمونه‌ای دیگر، مزدا ۶ را داریم که از دسامبر ۲۰۱۲ دو بار فیس لیفت شده است. یکی در سال ۲۰۱۶ و دیگری در سال ۲۰۱۸. در هر دو مورد اصلاحات قابل‌توجهی در داخل کابین انجام داده‌اند.
بااین‌حال این فقط یک قانون کلی است و تاریخ فیس لیفت به مدل آن بستگی دارد. برخی از خودروها در انگلستان به‌سختی در طی ده سال تولیدشان تغییراتی را به خود می‌بینند، درحالی‌که برخی دیگر مرتب به‌روزرسانی می‌شوند.
یک نمونه دیگر، نیسان جی‌تی- آر است که از زمان عرضه‌اش در سال ۲۰۰۷ همچنان بدون تغییر باقی مانده است. بااین‌حال مدام اشکالات و نواقص کوچکی را که در آن پیدا می‌شود رفع می‌کنند. خوشبختانه دورانی که از فیس لیفت‌های عجله‌ای برای رفع نواقص بسیار بزرگ استفاده می‌کردند، دیگر سپری شده است.
نشانه های نزدیک بودن فیس لیفت جدید
با توجه به توضیحاتی که گفتیم، اگر چند سال است که یک خودرو بدون هیچ به‌روزرسانی قابل‌توجهی در حال فروش است، احتمالا فیس لیفت آن نزدیک است.
وقتی نزدیک فیس لیفت می‌شود، از ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا به بازارهای مختلف برسد و در این مدت است که قیمت خودروی قبلی کمی کاهش می‌یابد،زیرا فروشندگان مشتاقانه می‌خواهند خودروهای موجود را به فروش برسانند و برای فیس لیفت سرمایه‌گذاری کنند.
نمونه فیس لیفت ماشین های ایرانی
به آخرین بخش از مقاله فیس لیفت چیست؟ رسیدیم. انجام فیس لیفت‌خودرو در بازار خودروی ایران نیز همانند سایر بازارها، امری مرسوم است و با توجه به آنکه خودروسازان ایرانی عادت به تولید طولانی‌مدت یک خودرو دارند، سعی می‌کنند با انجام فیس‌لیفت‌های متعدد، همواره توجه مشتریان را به محصولات خود جلب کنند. در ادامه، نگاهی به برخی فیس لیفت‌های انجام‌شده در صنعت خودروی کشورمان خواهیم داشت:
1- فیس لیفت پژو پارس
شاید بتوان موفق‌ترین و مشهورترین فیس‌لیفت خودروی انجام‌شده در کشور را مربوط به پژو پارس دانست. این خودرو که نسخه فیس لیفت پژو 405 محسوب می‌شود، با نگاهی به پژو 406 طراحی شده است و از ابتدای دهه هشتاد خورشیدی تاکنون، روی خط تولید قرار دارد.
فرمول موفق طراحی خارجی و داخلی پژو پارس سبب شده است که ایران خودرو تمایلی برای انجام تغییر بیشتر در این خودرو نداشته باشد و همچنان تولید همین محصول را ادامه دهد.
2- فیس لیفت پیکان
پیکان نیز یکی از بادوام‌ترین محصولات در خط تولید ایران خودرو بوده است و به همین دلیل، نسخه‌های فیس لیفت آن نیز پس از مدتی به بازار عرضه شدند. پیکان چراغ بنزی که با لامپ‌های مکعبی‌شکل بزرگ خود شناخته می‌شود، و پیکان سپرجوشن که از سپر پلاستیکی به جای سپر کرومی استفاده می‌کند، نمونه‌های فیس لیفت پیکان در دهه 60 و 70 خورشیدی بوده‌اند.
3- فیس لیفت سورن
سورن سومین نسل از محصولات خانواده سمند محسوب می‌شود و حاصل اجرای یک فیس لیفت گسترده روی نسل اول و دوم سمند بوده است. این نسخه، مسیری کاملا مخالف با پژو پارس را طی کرد و نتوانست توجه مشتریان ایرانی را به خود جلب کند. سورن بعد از عرضه دنا، به‌کلی فراموش شد و به نظر می‌رسد ایران خودرو نیز تمایلی به حفظ این محصول نداشته باشد.
4- فیس لیفت ساینا
ساینا حاصل اجرای یک تغییر ماهرانه بر روی تیبا است که بسیاری از نواقص ظاهری خودروی ملی سایپا را بهبود بخشید و البته سبب شد تا سهم سایپا از بازار خودروی کشور افزایش یابد. ساینا نیز همچون پژو پارس، یک فیس لیفت موفق بود؛ تا حدی که نسخه اصلی یعنی تیبا، هم‌اکنون در سایه ساینا قرار گرفته است.
5- فیس لیفت رانا پلاس و دنا پلاس
هر دو محصول، حاصل اجرای تغییر جزئی روی محصولات رانا و دنای معمولی هستند که البته با تجهیزات بیشتری نیز همراه شده‌اند. رانا پلاس به‌تازگی وارد بازار کشور شده است و امکاناتی همچون پژو 207i را در اختیار خریدار خود قرار می‌دهد. دنا پلاس نیز نسخه به‌روزشده دنا است که با استقبال خوبی در بین مشتریان مواجه شده است و اکنون یکی از محبوب‌ترین محصولات ایران خودرو محسوب می‌شود.
هزینه اجرای فیس لیفت ماشین چقدر است؟
خودروسازان برای آنکه تغییرات هزینه کمی داشته باشند، فیس لیفت را برای در دسترس‌ترین قطعات خودرو همچون چراغها، سپرها، ضربه‌گیرها و … انجام می‌دهند. با این حال قیمت نهایی خودرو فیس لیفت بیشتر می‌شود. این هزینه تابع تغییرات مختلف روی خودرو است. با این وجود هستند خودروهایی که فیس لیفت شدند ولی تفاوت قیمتی آنچنانی ندارند.
آیا خرید خودروی فیس لیفت شده به صرفه است؟
اگر بخواهیم به سوال فوق پاسخ کوتاه دهیم، باید گفت که بله، خرید خودروهای فیس‌لیفت منطقی است. معمولا در بیشتر خودروهای خارجی، فیس لیفت خودرو حتی اگر تغییراتی جزئی در آنها صورت گرفته باشد، ارزش خریدن را دارد.
دلیلش این است که فیس لیفت‌ها درواقع نسخه به‌روزشده و بهبودیافته نسخه قبلی هستند و بنابراین باید امکانات بیشتری در اختیار مصرف‌کننده قرار دهند. متأسفانه در بیشتر خودروهای ایرانی فیس لیفت‌ها با قیمت بسیار زیادی وارد بازار می‌شوند، بدون اینکه تغییرات معناداری در آنها صورت گرفته باشد. بنابراین با توجه به بهبود ناچیز در امکانات فیس لیفت‌ها و قیمت بالای آنها، شاید نتوان بیشتر فیس لیفت‌های خودروهای ایرانی را موفق دانست.
خلاصه مطلب
فیس لیفت یک خودرو گاهی شامل تغییرات ساده‌ای در ویژگی‌ها و قابلیت‌های آن خودروست و گاهی تغییراتی چشمگیر را به خود می‌بیند. درواقع خودروی فیس لیفت تفاوت اساسی با خودروی قبلی ندارد، مگر آنکه طراحی مجدد شده باشد که در آن صورت هم ایده اولیه ساخت خودرو همچنان پابرجاست. اگر فیس لیفت خودرو با توجه به امکاناتی که ارائه می‌کند قیمت خوبی هم داشته باشد، ارزش خرید را دارد.
به‌نظر شما کدام خودروهای ایرانی بعد از فیس لیفت واقعا بهبود یافته و ارزشمندتر شده‌اند؟ لطفا در دیدگاه‌ها برایمان از تجربه خرید و رانندگی با فیس لیفتی که خریداری کرده‌اید، بنویسید.
