بسیاری از مردم در شناخت تفاوت بین بنزین سوپر و معمولی، دارای باور درستی نیستند و تنها دلیلی که برای استفاده از نوع سوپر دارند؛ افزایش عملکرد و کارکرد بهتر موتور خودرو، نسبت به زمانی است که از نوع معمولی استفاده می‌کنند.
تفاوت بنزین معمولی و سوپر در موارد بسیار زیادی است که در این متن از کیان باتری سعی شده تا با شرح مزایا، معایب، عدد اکتان، عوامل تاثیرگذار بر روی اکتان و ویژگی هر یک شما را با انواع سوخت‌های موجود در پمپ بنزین‌ها آشنا کرده تا مناسب‌ترین نوع آن را برای ماشین خود انتخاب کنید.
عدد اکتان بنزین چیست؟
عدد اکتان، پارامتری برای نشان‌دادن قابلیت متراکم شدن سوخت در موتور پیش از شروع احتراق است. سوخت خودرو، زمانی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد که بلافاصله پس از جرقه‌زدن شمع ماشین، مشتعل شود و شعله آن سرتاسر محفظه احتراق را در حالت آرام‌سوز فرا گیرد؛ نتیجه این فرآیند، شروع موج انفجاری قوی و یکنواختی می‌شود که ما شاهد این یک‌دستی در بنزینی هستیم که دارای عدد اکتان بالای مختص همان وسیله نقلیه است.
از طرفی بنزینی با عدد اکتان کمتر نسبت به میزان توصیه‌شده به علت وجود قطرات ناهماهنگ تزریقی، موج انفجاری یکنواختی را ایجاد نمی‌کند؛ زیرا در این شرایط، حجم یک‌دستی از بنزین با زمان‌بندی مرتبی در محفظه مخصوص تزریق نمی‌شود.
در نتیجه امواج احتراقی مخربی تولید می‌شود که اثر متقابلی بر هم می‌گذارند و منجر به خنثی‌شدن تاثیر هم می‌شوند؛ سپس فشار وارده بر محفظه، بالا رفته و دمای بالایی را تولید می‌کند که انرژی مکانیکی موتور را هدر می‌دهد.
تفاوت بنزین معمولی با سوپر
فرق بنزین معمولی با نوع سوپر، تنها در میزان عدد اکتان آن است. همانطور که پیش‌تر گفتیم، هر چقدر میزان این عدد بالاتر باشد؛ بنزین دیرتر منفجر می‌شود و کمتر هدر می‌رود. عدد اکتان در اکتان بنزین سوپر 95 و در اکتان بنزین معمولی 87 است.
هر خودرویی بسته به نوع موتور با عدد اکتان مشخص و متفاوتی سازگار است؛ صاحب ماشین باید از این عدد باخبر باشد تا هنگام سوخت‌گیری، بهترین انتخاب را داشته باشد. استفاده از بنزین با عدد اکتان سازگار با پیشرانه، منجر به افزایش عمر مفید و کارایی بهتر آن می‌شود.
بنابراین استفاده از بنزین معمولی برای خودروهاییکه نیاز به عدد اکتان بالا و بنزین سوپر برای ماشین‌هایی که نیاز به عدد اکتان پایین دارند؛ منجر به کاهش توان خودرو شده و به قطعات موتور، فشار وارد می‌کند.
بهترین نوع بنزین کدام است؟
تقریبا بیشتر وسایل نقلیه موجود در ایران، نیاز به سوختی با عدد اکتان بالا در حدود 95 دارند و با بنزین سوپر سازگارتر هستند. طبیعتا استفاده از بنزین معمولی در این ماشین‌ها به موتور آسیب‌هایی می‌زند که در پی آن، عملکرد و عمر مفید خودرو، کاهش پیدا می‌کند.
البته موضوع مهم دیگری که مردم کشورمان با آن درگیرند؛ این واقعیت انکار ناپذیر است که درصد بالایی به علت قیمت بالای بنزین سوپر، امکان استفاده از آن را ندارند و مجبور به انتخاب نوع معمولی هستند. راه حلی که در این شرایط پیش‌روی مردم قرار دارد؛ سوخت‌گیری بنزین سوپر به نسبت کمتر تا نوع معمولی است که باز هم این روش، بهتر از عدم استفاده به کل از آن است.
نکته مهم: با توجه به همه این شرایط، باید در نظر داشته باشید که کیفیت بنزین موجود در ایران به صورت کلی در حد قابل قبولی نیست.
عوامل موثر در انتخاب بنزین مناسب ماشین
نکته مهم و قابل توجه در خصوص عدد اکتان این است که عوامل بیرونی هم در میزان آن تاثیر دارد و منجر به کاهش یا افزایش این عدد می‌شود. در این بخش به مهم‌ترین دلایل بیرونی اشاره می‌کنیم:
- ارتفاع از سطح دریا: هر چقدر که ارتفاع خودرو از سطح دریا بالاتر باشد، نیاز به سوختی با عدد اکتان کمتر است؛ زیرا که بنزین، دیرتر دچار احتراق می‌شود.
- میزان رطوبت: افزایش میزان رطوبت با بالا رفتن عدد اکتان رابطه مستقیمی دارد؛ به عبارتی با افزایش درجه رطوبت هوا، میزان عدد اکتان بنزین نیز بالا می‌رود.
- دمای هوا: افزایش میزان دمای هوا با بالارفتن اکتان رابطه کاملا برعکسی دارد؛ در واقع با کاهش دما، شاهد افزایش عدد اکتان سوخت خواهیم بود.
- عوامل دیگر: نسبت بنزین و هوا، آوانس تایمینگ پیشرانه، نسبت تراکم موتور و دمای موتور
مزایای استفاده از بنزین سوپر
علاوه بر مواردی که پیش‌تر در مورد خصوصیات بنزین سوپر گفته شد، مزایای دیگری هم در استفاده از این نوع سوخت خودرو وجود دارد که در این بخش به آن پرداخته می‌شود:
- استفاده از بنزین سوپر در خودروهایی که ضریب کمپرسی بالایی دارند؛ منجر به کاهش مصرف سوخت می‌دهد.
- احتراق این نوع بنزین، بهینه‌تر است و افزایش قدرت انفجاری، بهبود سرعت و عملکرد موتور را در پی دارد.
- استفاده از بنزین سوپر منجر به تولید صدای کمتری نسبت به نوع معمولی در ماشین می‌شود.
- این نوع سوخت، خطرات و آسیب‌های کمتری به محیط زیست وارد می‌کند.
- لرزش خودرو با این نوع سوخت کمتر می‌شود.
معایب بنزین سوپر
- در دسترس نبودن در راه‌ها و خیلی از شهرستان‌ها
- هزینه بالاتر نسبت به بنزین معمولی در طول یک سال استفاده
مزایای بنزین معمولی
با بنزین معمولی آشنا شده‌اید، می‌دانید که این سوخت نسبت به سوخت سوپر از اکتان کمتری برخوردار است. همین اصل باعث می‌شود تا قیمت این بنزین نیز بسیار پایین‌تر باشد.
- قیمت پایین‌تر نسبت به بنزین سوپر در طول یک سال استفاده
- در دسترس‌تر بودن این سوخت در جاده‌ها و راه‌ها
مضرات بنزین معمولی
- ایجاد رسوب در پیستون‌ها
- ایحاد خرابی در شمع‌ها
- ایجاد خام‌سوزی
- ایجاد روغن‌سوزی ( با خرابی موتور و سیلندرها )
- ایجاد پوسیدگی در سوپاپ‌ها
- آلودگی بیشتر نسبت به بنزین سوپر
بیشتر بدانید: تاثیر خودروها بر آلودگی هوا و روش های کاهش آلایندگی
از چه سوختی برای خودرو استفاده کنیم؟
به عنوان نتیجه پایانی و مشخص شدن اینکه باید از بنزین سوپر استفاده کنیم یا بنزین معمولی، چند نکته دیگر را نیز مطرح می کنیم. بنزین های سوپر دارای برخی افزودنی های اضافی هستند که بطورکلی در عملکرد خودرو تفاوت چندانی ایجاد نمی کند، مگر اینکه خودرو نیازمند سوخت با اکتان بالاتری باشد.
همچنین بنزین سوپر قدرت خودروی شما را افزایش نمی دهد، فقط به دلیل قدرت سوخت بیشتر، گاها در شتاب گیری اولیه شاهد کمی تغییر هستیم. افزودنی هایی که در بنزین سوپر وجود دارد باعث می شود تا رسوبات کربنی انژکتورها تمیز شوند و به مرور زمان عملکرد خودرو را بهبود می بخشند.
در نهایت برای پاسخ به استفاده کردن و یا نکردن از بنزین سوپر هم باید چنین گفت که اگر خودروی لوکس یا اسپرت دارید، توصیه به استفاده همیشگی از بنزین سوپر است. در غیر این صورت اگر از بنزین معمولی هم استفاده کنید شاهد تفاوت چشمگیری در خودرو نخواهید بود.
بیشترین تفاوت استفاده از بنزین معمولی و سوپر در کاهش جزئی عملکرد و افزایش ناچیز مصرف سوخت است.
پس در یک جمع بندی کلی:
بنزین سوپر:
- در هوا گرم
- در هوا خشک
- در شهرهایی با ارتفاع کم نسبت به دریا (مانند: رشت، بوشهر، اهواز، ساری، قم و سایر)
- در موتورهای توربو
بنزین عادی:
- در هوا سرد
- در هوا مرطوب
- در شهرهایی با ارتفاع زیاد نسبت به دریا (مانند: شهرکرد، یاسوج، کرمان، همدان، تهران و سایر)
روش تشخیص بنزین سوپر و معمولی
بنزین سوپر معمولا به رنگ سفید و سبز است درحالی که بنزین معمولی رنگ صورتی مایل به قرمز دارد. میزان پریدگی رنگ بنزین یکی دیگر از مشخصه‌های بنزین سوپر است. همچنین برای اینکه بدانید بنزین به آب آغشته است یا خیر؛ یک قطره از بنزین سوپر را روی کاغذ بریزد اگر بنزین خالص باشد اثری از آن روی کاغذ باقی نمی‌ماند و درصورتی که کاغذ صافی خود را از دست داد به این معناست که بنزین به آب آغشته است.
یکی دیگر از راه‌های تشخیص بنزین معمولی از سوپر بوی آن است. اگر گاز خارج شده از باک خشک باشد بنزین سوپر است و اگر چرب باشد، بنزین معمولی است. لازم به ذکر است که تاثیر رطوبت هوا روی اکتان بنزین رطوبت سبب افزایش اکتان در بنزین می‌شود همچین کاهش دمای هوا نیز اکتان بنزین را افزایش خواهد داد.
به یاد داشته باشید که استفاده از بنزین با اکتان بالاتر می‌تواند به موتور خودرو کمک کند همچنین اکتان بوستر‌ها سبب تغییر عدد اکتان در بنزین می‌شود و استفاده از آن مفید به نظر می‌رسد.
سوالات متداول درباره نوع بنزین مصرفی
آیا در خودروهای گازسوز می‌توان از بنزین سوپر استفاده کرد ؟
خودرو های گازسوز موجود دارای سیستم یکسانی هستند، پس بنابراین بنزین‌های معمولی و سوپر را نیز می‌توانید بدون مشکل در این خودرو مورد استفاده قرار دهید.
پیشنهاد می‌شود پس از استفاده 3 ماه از گاز به عنوان سوخت، حتما از بنزین سوپر حداقل یک باک استفاده کنید. با این کاررسوبات موتور شسته شده و موتور نیز سرپا و سرحال می‌شود.
آیا به ماشین‌های خارجی می‌توان بنزین معمولی زد ؟
موتورهای خارجی به دلیل طراحی‌های بسیار دقیق برای سرعت احتراق زیاد، نمی‌توانند از سوخت‌های معمولی با اکتان بسیار پایین و نامرغوب استفاده کنند. بنابراین به هیچ وجه از سوخت‌های معمولی برای خودروی خود استفاده نکنید. بدون شک باعث ایجاد خرابی در موتور خواهد شد. همین امر باعث ایجاد هزینه بسیار زیادی برای تعمیر خودروی شما می‌شود.
بنزین سوپر در شتاب‌دهی خودرو چه نقشی دارد ؟
بنزین سوپر به دلیل اینکه سرعت بالایی در سوختن دارد و دارای اکتان بسیار زیادتری نسبت به سوخت‌های معمولی است، شتاب بیشتری ایجاد می‌کند. به این صورت که وقتی سوخت به وسیله شمع‌های موتور محترق می‌شود، فورا منفجر شده و شعله به تمامی نقاط سوخت سرایت می کند. در این حالت است که پیستون سریعتر سیکل خود را انجام می‌دهد.
آیا بنزین معمولی به سیلندر و یا موتور ماشین آسیب وارد می‌کند ؟
باید بگوییم به مرور زمان، بله آسیب می‌زند. وقتی سوخت معمولی وارد انژکتورها می‌شود پس از مدتی می‌تواند انژکتورها را کثیف کند. سپس بر روی پیستون رسوب کرده و باعث خام‌سوزی می‌شود. در این حالت پیستون به مرور شارپی عمل کرده و یاتاقان‌ها را خراب می‌کند.
همین طور هم میل لنگ و تمامی اجزا و قطعات خودرو خراب شده و به مرور از کار می‌افتند. به دلیل اینکه این اتفاق به مرور می‌افتد شما متوجه نمی‌شوید. ( یک نوع مرگ خاموش ). پیشنهاد می‌شود، بنزین ماشین خود را حتما سوپر انتخاب کنید.
از چه نوع بنزینی در شهر تهران استفاده کنیم؟
با توجه به عاملیت ارتفاع از سطح دریا و دمای هوا که پیش‌تر به آن اشاره کردیم و اینکه تهران در سطح بسیار بالایی از سطح دریا قرار دارد؛ استفاده از بنزین معمولی در تهران توصیه می‌شود که هزینه کمتری هم بر عهده راننده می‌گذارد.
البته در صورت استفاده از بنزین معمولی، بهتر است که در هر 3000 کیلومتر رانندگی برای تمیزی سوزن‌های انژکتور ماشین از محلول پاک‌کننده مخصوص انژکتور استفاده کنید.
نکته: در شهرهای شمالی و جنوبی کشور نزدیک دریا که هم‌تراز با سطح دریا هستند؛ انتخاب بنزین سوپر برای سوخت‌گیری، گزینه خوب و مناسبی است.
