در حالت عادی، اگزوز خودرو نباید صدای خیلی بلندی داشته باشد. صدای زیاد اگزوز ماشین و صدای عجیب غریب اگزوز مانند صدای انفجار از اگزوز یا صدای پت پت اگزوز می تواند خبر از وجود مشکل در لوله اگزوز یا قطعات دیگر باشد.
قطعا برای شما پیش آمده که وقتی موتور خودرویتان سرد است، حالت عطسه و یا صدای پت پت از آن به گوش برسد. علت صدای انفجار از اگزوز خودرو چیست؟ علت عطسه زدن اگزوز کدام است و علت صدای ترقه از اگزوز خودرو به چه مواردی مربوط می‌شود؟
همین طور علت صدای پت پت از اگزوزز را باید در چه عواملی جستجو کرد؟ آیا این قبیل اتفاقات به گونه‌ای خبر از خرابی وسیله نقلیه ما دارد یا راننده‌ها به عمد با ایجاد حالاتی در وسیله نقلیه خود، این گونه صداها را تولید می‌کنند؟
به طور کلی باید گفت که منشا اکثر این صداها ورود حجم زیادی از بنزین به محفظه موتور و احتراق با سرعتی است که با فشردن بی‌موقع پدال گاز در زمان سرد بودن موتور، ایجاد می‌شود. اما جهت کشف دقیق‌تر عوامل، در ادامه با کیان باتری همراه باشید.
قبل از مطالعه ادامه مطلب پیشنهاد می کنیم فیلم زیر را جهت شناختن صداهای مختلف اگزوز و علت هر کدام تماشا نمایید:
نقش اگزوز خودرو چیست؟
اگر چه کار اصلی اگزوزها در ماشین، جمع آوری و خارج کردن دودهای حاصل از واکنش های شیمیایی در سیلندر است، اما اگزوزها وظایف دیگری نیز دارند. عمده وظایف دیگر اگزوزها عبارتست از: کاهش آلایندگی، کاهش دما و کاهش صدا. همان طور که گفته شد یکی از مهم ترین وظایف اگزوز، کاهش صدای ایجاد شده توسط موتور خودرو است.
صدای زیاد اگزوز می تواند احتمالاً خبر از یک نشتی در اگزوز خودرو بدهد. پیدا کردن و رفع نشتی مورد نظر در خودرو می تواند به طور مؤثری در کاهش صدای اگزوز نقش داشته باشد.
با این حال، اگر اگزوز خودرو در حالت طبیعی نیز صدای بلندی دارد، دلیل آن را می توان از کارخانه تولیدی جویا شد و برای حل آن نیز می توان یک صدا خفه کنِ اگزوز خریده و روی اگزوز نصب شود. صدا خفه کن ها همانطور که از اسمشان پیداست، برای کاهش صدای اگزوز طراحی شده اند.
اگر اگزوز خودرو وجود نداشته باشد، خودروی ما هر چقدر هم که نرم کار کند، باز هم صدای ناهنجاری تولید خواهد نمود که باعث می شود تا خیلی زود از رانندگی خسته شویم و برای دیگران نیز مزاحمت هایی ایجاد کنیم.
حال که به طور خلاصه وظایف اگزوز خودرو را مطالعه کردیم، می توانیم به بخش های بعدی مبحث، یعنی علائم خرابی اگزوز و زمان تعویض آن بپردازیم.
علائم وجود مشکل در اگزوز خودرو
به طور کلی علائم خرابی اگزوز را در خودرو، می توان به موارد زیر محدود کرد.
- شنیده شدن صدای ناهنجار و نسبتا بلند از خودرو
- کاهش میزان قدرت خودرو
- افزایش مصرف سوخت خودرو
- افزایش غلظت گازهای آلاینده در خروجی اگزوز
دلایل خرابی منبع اگزوز
منبع اگزوز خودرو به دلایل ساده و پیش و پا افتاده‌ای خراب شده و سر و صدای اتومبیل را بالا می‌برد. دلایل خرابی منبع اگزوز خودرو را در زیر آورده‌ایم:
- شکسته شدن بست هایی که منبع را متصل نگاه داشته‌اند.
- شکسته شدن یا شل شدن قلاب اتصال منبع اگزوز
- پوسیده یا سوراخ شدن قطعات اتصال یا منبع اگزوز خودرو
- پوسیده شدن یا خرابی تیغه‌های داخل منبع اگزوز
در کل می‌توان گفت که هر گونه مشکلی در اتصالات منبع اگزوز خودرو می‌تواند به شل شدن این قطعه منجر شده و سر و صدای اضافی تولید کند.
اگر اگزوز سوراخ شود چه اتفاقی می افتد؟
به طور مثال سوراخ شدن منبع اگزوز خودرو ، موجب ایجاد صدایی شبیه به انفجار حین حرکت می‌شود. به ویژه این صدا زمانی که در دنده‌های سنگین هستیم، با وضوح بیشتری به گوش می‌رسد.
البته این صداها در صورت بروز مشکل در خود لوله اگزوز نیز به نحوی به گوش می‌رسند.
نکته: به یاد داشته باشید که خرابی منبع اگزوز خودرو، فقط به سر و صدای ناهنجار و ناخوشایند آن محدود نمی‌شود. بلکه اگر بخواهید به حرکت دادن اتومبیل خود با همین منبع معیوب ادامه دهید، احتمالا تکان‌های آن، به دیگر قطعات متصل نیز صدمه وارد خواهد کرد.
به علاوه عمل نکردن درست منبع اگزوز خودرو، موجب عدم تخلیه کامل گازهای تولید شده از سیستم احتراق می‌گردد و باید دقت داشته باشید که حتما مقداری از این گازهای سمی به داخل خودرو باز می‌گردد.
دلایل مشکل صدای زیاد اگزوز چیست؟
اگر شما و همسایه ها از صداهای غیر عادی خودرو خود خسته شده اید، احتمالا مشکل از اگزوز ماشین شماست! کاهش صدای موتور خودرو کار سختی نیست، راه حل های ساده ای برای کم کردن صدای ماشین وجود دارند.
قبل از اینکه برای این کار اقدام کنید، بهتر است اول بدانید چه چیزی باعث صدای بلند اگزوز می شود. به احتمال زیاد لوله اگزوز ماشین شما کهنه شده است، یک ماشین فرسوده پر سر و صدا دارید و یا شاید اگزوز ماشین شما زیادی قوی ست. یکی دیگر از دلایل صداهای بلند اگزوز، نشتی اگزوز می باشد.
درصد زیادی از خرابی اگزوز شامل پارگی، شکستگی و یا سوراخ شدگی در آن می باشد. از آنجا که این قطعه مسیر نسبتا طولانی را از موتور تا انتهای خودرو طی می کند، در نتیجه به همان نسبت بیشتر در معرض فرسودگی قرار می گیرد.
اگزوز معمولا در زیر خودرو نصب شده و بسیار نزدیک به سطح زمین می باشد. به همین دلیل، عبور خودرو از مکان های ناهموار یا تردد در مسیرهای پر آب، باعث می شود تا این قطعه صدمه ببیند.
همچنین آب و هوای مرطوب نیز می تواند نقش زیادی در فرسودگی این قطعه داشته باشد. به همین دلیل در مناطقی که آب و هوا مرطوب و شرجی است، این قطعه خیلی زودتر از همیشه خراب خواهد شد. فرسودگی اگزوز موجب می شود تا این قطعه با کمترین ضربه ها نیز دچار شکستگی یا پارگی شود که منجر به عدم عملکرد صحیح خودرو خواهد شد.
علت صدای انفجار از اگزوز ماشین
علت صدای انفجار از اگزوز را می توان به موارد زیر مربوط دانست:
فلوت کردن موتور:
عامل اصلی صدای انفجار در اگزوز خودرو قطعا ورود بی حساب بنزین به موتور است. این کار می تواند باعث فلوت کردن موتور هم شود. فلوت زمانی اتفاق می افتد که حجم زیاد بنزین وارد موتور شود و سیستم جرقه زنی از پس سوزاندن این حجم از بنزین بر نیاید.
در این شرایط به اصطلاح موتور فلوت می کند. اسم دیگر فلوت کردن، خفه کار کردن موتور است. وقتی می گویند ماشینی خفه کرده یعنی به دلیل ورود حجم زیاد بنزین و عملکرد ضعیف سیستم احتراق خودرو موتور فلوت کرده است.
در برخی از موارد موتور با صدای انفجار که ناشی از انفجار گاز بنزین در اگزوز است روشن می ماند و علت این روش ماندن همین انفجار است چون در چند ثانیه کل بنزین مازاد می سوزد.
حجم زیاد بنزین و خرابی وایر:
اما به شکلی دیگر زمانی که حجم زیاد بنزین وارد موتور شده و منیفولد هوا به درستی از تزریق هوا بر نیاید، بنزین به خاطر حجم زیاد ممکن است در فضایی غیر از محفظه انفجار هم منفجر شود. می توان علت آن را خرابی وایر هم دانست که باعث انفجار در خارج از محفظه احتراق موتور می گردد.
معیوب بودن شمع ها:
مسئله دیگری که باعث صدای انفجار می شود، معیوب بودن شمع های ماشین است. زمانی که شمع ها عمرشان تمام شده باشد، به وقت احتراق خوب عمل نکرده و حجم زیادی گاز که عموما از احتراق ناقص در سیلندر ایجاد شده به سمت اگروز راهی می شود. در این مسیر به علت وجود گرمای زیاد در اگزوز صدای انفجار رخ می دهد.
علت عطسه زدن اگزوز ماشین
علت عطسه در اگزوز ماشین به موارد زیر منتهی می شود:
- شتاب دادن به خودرو:
گاهی اوقات زمانی که می خواهیم شتابی به خودرو بدهیم پدال گاز را نا به جا فشرده و در این زمان خودرو دچار پس زدگی می شود و صدایی مانند عطسه یا انفجار در هواکش آن شنیده خواهد شد. در این حالت دریچه با فشار پدال گاز و باز شدن دریچه هوا و همسو شدن جرقه و بخار موجود در منیفولد هوا، باعث انفجار قبل از ورود بنزین به سیلندر می شود.
- فرمان کامپیوتر خودرو:
فرمان ECU خودرو به کویل برای پرقدرت تر کردن ارسال برق به سیلندر و تلاش برای احتراق قوی تر در فضای احتراق نیز موجب تولید چنین صدایی خواهد شد.
- معیوب شدن وایرها:
همین طور یکی از دلایلی که باعث این صدا می شود کیفیت پایین یا معیوب شدن وایر خودرو نیز محسوب خواهد بود. گاهی این انفجار به حدی قوی است که فیلتر هوا را پاره کرده و گاهی هم در حد عطسه خود را نشان می دهد.
راه های جلوگیری از عطسه خودرو هنگام گاز:
- همیشه هنگام شروع به حرکت سرگاز حرکت کرده و از فشار دادن پدال گاز بیشتر از نصف خودداری کنید.
- شمع‌ها را تک پلاتینه خریداری کنید و فاصله آن تک پلاتین تا هسته مرکزی که فابریک ۰/۹ است را با فیلر ۰/۷ تنظیم کنید.
- شمع‌های سوزنی تک پلاتینه را هر ۱۰ هزار کیلومتر سرویس و فیلر، هر ۵۰ هزار کیلومتر تعویض کنید.
- شمع‌های غیرسوزنی(معمولی) تک پلاتینه را هر ۱۰ هزار کیلومتر سرویس و فیلر کنید و هر ۳۰هزار کیلومتر تعویض کنید.
- اگر کناره های چینی شمع خط‌های عمودی سیاه مشاهده کردید نشان‌دهنده برق دزدی ماشین از سر شمع به سمت پایه ی آن است که می بایست حتما وایرها را تعویض کرد.
- وایر کاملا باید شمع را کیپ کند و هیچ لقی نداشته باشد.
- در تاریکی در محفظه موتور دریچه گاز را ناگهانی تا انتها باز کنید(یعنی گاز بدهید) اگر برق دزدی باشد معلوم می‌گردد و در صدد رفع آن برآیید.
مقاله پیشنهادی: دلایل ریپ زدن ماشین در شرایط مختلف و رفع آن
صدای ترقه از اگزوز موتورسیکلت یا خودرو
گاهی اوقات صدای شبیه انفجار، تیر و ترقه از اتومبیل یا موتورسیکلت های عبوری شنیده می شود اگر این صدا در موقع کم کردن گاز نیز شنیده شود ممکن است به علت وجود سوراخ در سیستم اگزوز باشد.
علت دیگر تنظیم ناقص دور آرام موتور است یعنی هوا کمتر از حد لازم به کاربراتور می رسد.
چنانچه این صدا هنگام گاز دادن و زیاد کردن دور موتور ایجاد شود، احتمال دارد در اثر نامیزانی آوانس دلکو، جرم گرفتن و یا از کار افتادن یکی از شمع ها باشد
که این پدیده بعد از استفاده طولانی از خودرو در داخل شهر پیش می آید. ضمناً ممکن است یکی از سوپاپ های گاز صدمه دیده و خوب عمل نکند و گاز بنزین وارد منبع اگزوز شده و منفجر گردد.
مقاله پیشنهادی: عوامل و نشانه های یاتاقان زدن خودرو چیست؟
علت صدای پت پت اگزوز
عامل پت پت اگزوز به موارد زیر مربوط می‌شود:
- کثیفی سنسور اکسیژن: زمانی که میزان گازهای خروجی از محفظه احتراق خودرو به هم می‌خورد و به اصطلاح سنسور اکسیژن خراب می‌شود، ممکن است خودرو هنگام درجا کار کردن پت پت کند.
- کثیف بودن سوزن انژکتور: در انتهای مسیر سوخت به سمت موتور قبل از احتراق انژکتور قرار گرفته است. انژکتورها دهانه کوچکی دارند که بنزین از آن نقطه درون محفظه انفجار پاشیده می‌شود. زمانی که به هر دلیلی این پاشیدن دچار تغییر گردد، باعث ایجاد پت پت در اگزوز خودرو خواهد شد.
- صافی بنزین: عدم تعویض به موقع صافی بنزین نیز صدایی شبیه به پت پت اگزوز به وجود می‌آورد.
- شمع‌های معیوب: معیوب بودن شمع‌ها، یکی از عوامل پت پت اگزوز خودرو به شمار می‌رود.
همین طور تنظیم نبودن قطعات الکترونیکی و برق‌رسانی مانند کوئل خودرو می‌تواند عامل ایجاد صدای پت پت اگزوز باشد.
مقاله پیشنهای: علت لرزش خودرو هنگام حرکت و ترمز
راه های کم کردن صدای زیاد اگزوز
1- رفع نشتی اگزوز
برای رفع نشتی اگزوز، مهمترین کار تعمیر اگزوز می باشد. پس اگر لوله اگزوز ماشین شما سوراخ شده باشد، باید فکری به حال آن کنید. اگر سوراخ کوچک است، به یک اپوکسی مقاوم به گرما نیاز دارید. دستورالعمل استفاده از آن را روی بسته بندی آن نوشته شده است.
اگر سوراخ بزرگ تر بود، باید یک تیوب بزرگ سیمان صدا خفه کن اگزوز تهیه کنید. قبل از استفاده از هر محصولی در ماشین خود، باید آن نقطه را از گرد و غبار پاک کنید. اگر اگزوز پر از سوراخ شده، بهتر است یک اگزوز جدید نصب کنید.
می توانید جهت رفع نشتی اگزوز ماشینتان مقاله: تعمیر نشتی اگزوز را مطالعه کنید.
2- استفاده از صدا خفه کن یا انباره اگزوز
یکی از مهمترین بخش های لوله اگزوز ماشین، صدا خفه کن می باشد که باعث کاهش صدای آن می شود. اصلی ترین وظیفه آن کاهش صدای اگزوز می باشد، ولی در صورتی که کارش را به درستی انجام ندهد، باید یک صدا خفه کن جدید بخرید. انواع صدا خفه کن برای مدل های مختلف وجود دارد و باید نوع مناسب برای ماشین خود را تهیه کنید. اگر اطلاعات کامل درباره نصب صدا خفه کن ندارید، بهتر است نزد یک مکانیک حرفه ای بروید.
صدا خفه کنی که می خرید حتماً باید متناسب با مدل ماشین شما باشد و بتواند صدای اگزوز را قطع کرده یا کاهش دهد.
3- نصب سایلنسر
یک راه دیگر برای کاهش صدای اگزوز ماشین، خرید سایلنسر می باشد. سایلنسر با تنگ تر کردن محل خروجی صدای اگزوز، صدای ماشین را کاهش می دهد. از آنجایی که نصب آن بسیار آسان می باشد، این گزینه محبوب ترین راه می باشد. حتما باید سایلنسر مخصوص لوله اگزوز خود را خریداری کنید. هرچند به اندازه سایر گزینه ها، صدای اگزوز را کاهش نمی دهد ولی مقرون به صرفه و آسان می باشد.
البته به جای خرید سایلنسر می توانید خودتان با استفاده از یک قوطی نوشابه، در ظرف مربا، و سیم ظرفشویی آن را در خانه بسازید. اگر اطلاعات زیادی درباره چگونگی ساختار یک سایلنسر ندارید، هرگز این کار را انجام ندهید!
4- زمان تعویض اگزوز
همانطور که می دانید، تمامی قطعات خودرو دارای یک عمر مفید هستند و پس از اتمام این دوره، عملکرد اولیه خود را از دست داده و در نتیجه روی کارایی خودرو تاثیر می گذارند. اگزوز خودرو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و دارای یک طول عمر مفید می باشد. البته طول عمر این قطعه وابستگی زیادی به شرایطی که خودرو در آن بکار گرفته می شود دارد. همانطور که گفتیم، خودروهایی که معمولا در جاده های ناهموار و کوهستانی تردد دارند، علائم خرابی اگزوز زودتر در آن ها دیده می شود.
علاوه بر این خودروهایی که در شرایط آب و هوایی مرطوب و شرجی به کار گرفته می شوند نیز، اگزوز آن ها زودتر پوسیده شده و نیاز به تعویض پیدا می کند. همچنین آن دسته از رانندگانی که از خودروی خود روزانه استفاده های مقطعی دارند نیز با خرابی بیشتری مواجه شده و علائم خرابی اگزوز در خودروی آن ها زودتر دیده می شود.
از آنجا که با هر بار استارت زدن در خودروهای معمولی مقداری آب در اگزوز جمع می شود، اگر خودرو مدتی به کار خود ادامه دهد، این آب به سبب داغ شدن اگزوز بخار خواهد شد اما اگر خودرو پس از مدت کوتاهی خاموش شود، آب در اگزوز باقی مانده و موجب اکسیده شدن آن و در نهایت پوسیدگی اگزوز می گردد.
مقاله پیشنهادی: صدای تق تق استارت علامت چیست؟
به طور کلی عمر مفید اگزوز بین ۴ تا ۵ سال بوده و حداکثر مسافتی که با آن می توان پیمود بین ۸۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر می باشد. توجه داشته باشید که کاتالیست اگزوز نیز نقش مهمی در کاهش این عمر دارد و به سبب گرفته شدن توری های آن، پس از مدتی استفاده، باید آن را تعویض نمود. اگر در شرایط جاده ای یا آب و هوایی خاصی که در بالا به آن ها اشاره شده است از خودروی خود استفاده می کنید، این عمر مفید کمتر شده و در برخی شرایط حتی به ۲ سال نیز خواهد رسید.
توصیه های پایانی
در اولین گام به شما پیشنهاد می‌کنیم که هیچ وقت به خودرو خود به طور ناگهانی گاز نداده و باعث ایجاد فلوت موتور نگردید. سعی کنید طبق یک برنامه مدون خودرو را سرویس کنید و سیستم سوخت‌رسانی و سیستم برقی آن را سرویس نمایید.
ممکن است برخی صدای های خارج شده از اگزوز جذاب باشند، اما باید در نظر بگیریم این انفجارها باعث ریختن توری‌های انبارهای اگزوز خودرو شده و هزینه تعویض این نوع انبارها معمولا کم نیست.
