یکی از رایج‌ترین خرابی‌های ماشین از کار افتادن با شل بودن تسمه دینام است. تسمه دینام خودرو با نام‌های تسمه کولر و تسمه هیدرولیک نیز بین رانندگان و تعمیرکاران شناخته می‌شود. خرابی تسمه دینام معمولاً به دلایلی همچون چرب شدن یا خشک شدن زیاد، ساییدگی و پارگی اتفاق می‌افتد.
در این مقاله ما ابتدا با تعریف و کار تسمه دینام آشنا می‌شویم، سپس علایم خرابی تسمه دینام را بررسی می‌کنیم و در نهایت چند پیشنهاد برای جلوگیری از خرابی و تعمیر تسمه دینام به شما می‌دهیم. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان مقاله همراه ما باشید و این اطلاعات ارزشمند را از دست ندهید.
این تسمه در حقیقت وظیفه انتقال قدرت موتور به قطعاتی همچون دینام، واتر پمپ، سیستم تهویه مطبوع و پمپ فرمان هیدرولیک را بر عهده دارد و با استفاده از قدرت دورانی موتور، این قطعات را به حرکت وا میدارد. تسمه دینام و تسمه پروانه باید به طور مرتب بازبینی و در صورت نیاز تعویض گردند. در ادامه ما در رابطه با این قطعه توضیحات بیشتری خواهیم داد و زمان تعویض تسمه دینام و پروانه را شرح می دهیم.
وظیفه تسمه پروانه یا تسمه دینام چیست؟
هنگام شل بودن تسمه دینام چه کنیم؟
- از محکم بودن بودن پایه سفت کن تسمه اطمینان حاصل کنید. در پیشرانه های قدیمی معمولا دینام بر پایه ای تنظیم شونده قرار داشت که با نگهداشتن دینام در جای خود، سفت کردن تسمه را نیز عهده دارد بود. در پیشرانه های جدیدتر باید از صحت عملکرد تسمه سفت کن اطمینان حاصل کرد.
- مطمئن شوید که تسمه همه جای تسمه و پولی ها تمیز و کاملا خشک هستند. وجود رطوبت مانند آب یا بدتر از آن وجود هر نوع روغن می تواند عملکرد تسمه را با خطا مواجه کند. در نتیجه هر از گاهی پولی ها و تسمه را چک کرده و اقدام به تمیز کردن آن ها کنید.
- تسمه بیش از حد کار کرده، ترک خورده و ساییده شده را سریع تعویض کنید. پارگی تسمه مشکل بسیار ساده ای است اما دقت داشته باشید که پاره شدن آن هر جایی خودرو شما را زمین گیر می کند.
نکات مهم:
علت شل شدن تسمه دینام چیست؟
اطلاع از وضعیت تسمه پروانه و عواملی که باعث پاره شدن تسمه دینام می‌شوند؛ برای هر راننده‌ای ضروری است. برای اطلاع از عواملی که باعث پاره شدن تسمه پروانه و یا کنده شدن دندانه‌های تسمه دینام می‌شوند؛ علت ریش ریش شدن تسمه دینام چیست؟
- استفاده زیاد از دورهای بالای موتور بخصوص در دورهای بیش از 4000دور در دقیقه که باعث استهلاک سریع قطعات می گردد.
- عدم استفاده از دنده مناسب بخصوص در سربالائی ها و یا عبور از روی سرعت گیرها ;که باعث فشار خیلی زیاد روی موتور و به عبارتی روی این تسمه میگردد. که در سربالائی حتما از دنده سنگین باید استفاده گردد.
- خرابی تسمه سفت کن که در صورت گیرپاژ کردن ان باعث کشیدگی و پارگی تسمه تایم خواهد شد.
- زیاد سفت کردن تسمه که در ابتدا باعث خرابی تسمه سفت کن و در نهایت خرابی تسمه خواهد شد.
- تسمه های نامرغوب در بازار به وفور یافت می شود که توان تحمل بارهای زیاد را ندارند و به سرعت مستهلک میگردند. لازم است جهت خرید یک تسمه مناسب با یک تعمیر کار مجرب مشورت نمایید.
- در صورت خرید تسمه تایم با یک بازدید چشمی از عدم شکستگی در سطح تسمه مطمئن گردید و از تا زدن ویا از قراردان در جای نامناسب (مثل قرار دادن درجعبه ابزار و یا گذاشتن وسایل روی ان)خودداری نمائید. وظاهر کلیه دندانه های تسمه بازدید گردد و در صورت رویت سیم هائی نازک شبیه نایلون از ان استفاده نگردد.
- رانندگی بدون تنش بر موتور شرط اصلی جهت جلوگیری از استهلاک کلیه قطعات خواهد شد.
علائم شل بودن تسمه دینام
علامت خرابی و یا شل شدن تسمه دینام را با هم بررسی می‌کنیم. علائمی که نشان از به سر رسیدن عمر تسمه هیدرولیک دارند و باید به فکر تعویض آن باشید.
۱- صدای جیر جیر تسمه دینام
اگر در زمان راندن خودرو، صدایی شبیه به صدای جیر جیر شنیدید در اولین اقدام ماشین را به تعمیرگاه برسانید. زمانی که تسمه دینام در حال ساییده شدن باشد، صدایی مثل جیر جیر می‌دهد که ممکن است به علت خرابی و اتمام تاریخ‌مصرف باشد. از طرف دیگر ممکن است تسمه کمی در جای خود جا به جا شده باشد که در این صورت کافی است تسمه به حالت اولیه باز برگردد.
علت صدا دادن تسمه دینام ماشین
ویدئوی زیر علت صدای تسمه دینام را بررسی می کند و نحوه رفع صدای تسمه دینام را آموزش می دهد، آن را از دست ندهید!
۲- فرمان سفت شده و کولر سرد نمی‌کند
خرابی تسمه دینام موجب دشوار شدن کنترل ماشین می‌شود. فرمان‌های هیدرولیک به نرمی و فرمان پذیری بالا مشهور هستند. اگر فرمان خودرو شما سفت شده و به‌سختی می‌توانید آن را حرکت دهید، به احتمال زیاد با مشکلی اساسی در تسمه دینام مواجه هستید. همچنین اگر سرمای کولر به اندازه معمول نیست و یا اصلاً کولر کار نمی‌کند ممکن است علت در خرابی تسمه هیدرولیکی باشد.
مقاله پیشنهادی: خرابی کولر ماشین و علت خنک نکردن آن
۳- دور موتور به سرعت بالا رفته و خودرو داغ می‌کند
در زمان احتراق و حرکت خودرو گرمای زیادی در اطراف موتور ایجاد می‌شود. اگر دیدید که دور موتور بدون هیچ علتی در حالا بالا رفتن است و حس گرمای زیادی را در درون کاپوت کردید، بد نیست سری به تسمه دینام بزنید. به‌شدت توصیه می‌کنیم در این حالت به رانندگی ادامه ندهد، گرم شدن بیش از اندازه موتور ممکن است فشار زیادی را بر آن وارد می‌کند.
مقاله پیشنهادی: دلیل بالا رفتن آمپر آب و راه حل داغ کردن موتور ماشین
۴- تسمه پاره یا ترک‌خورده است
ممکن است خیلی اتفاقی در حال بازرسی اجزای فنی متوجه پاره شدن یا ترک خوردن تسمه دینام شوید. به سادگی از روی این مسئله عبور نکنید. در صورت پارگی یا حتی خراشیدگی، تسمه هیدرولیکی نمی‌تواند تمام نیرویی که موتور تولید می‌کند را به سایر اجزای داخل کاپوت منتقل کند.
۵- روشن شدن چراغ هشدار باتری
اگر در حین رانندگی چراغ باتری روشن شد به رانندگی ادامه ندهید و در اولین فرصت خود را به تعمیرکار برسانید. باتری خودرو تمام برق و انرژی ماشین را تأمین می‌کند. قطعاتی مثل چراغ‌ها، ضبط و شارژر فندکی همه از نیروی باتری استفاده می‌کنند.
جالب است بدانید یکی از وظایف تسمه دینام چرخاندن قطعه دینام و انتقال انرژی آن به باتری است. به همین دلیل در صورت خرابی تسمه دینام باتری به خوبی کار نخواهد کرد.
عوارض شل بودن تسمه دینام
این تسمه ها با اولین استارت و همگام با روشن شدن خودرو شروع به چرخش نموده و قطعاتی که به آن ها متصل شده اند را به حرکت وادار می کنند. تسمه دینام باعث به حرکت در آمدن دینام خودرو و تبدیل نیروی حرکتی موتور به نیروی الکتریکی می شود که در نهایت این نیرو به باتری انتقال پیدا کرده و سبب شارژ شدن آن می شود.
تسمه پروانه که می تواند از تسمه دینام جدا باشد یا به همراه آن باشد، باعث به حرکت درآوردن پروانه خودرو در قسمت جلویی (معمولا در برخی خودروها برای خنک کردن موتور کاربرد دارد.) و سایر قطعاتی که گفته شد، به کار می رود.
اگر هر کدام از این تسمه ها، دچار مشکل یا پارگی شوند، باعث ایجاد ایراداتی در خودرو می شوند که باید هر چه زودتر رفع گردند. در غیر اینصورت منجر به صدمات جدی به خودرو خواهند شد. در ادامه به این موارد اشاره کرده و زمان تعویض تسمه پروانه یا تسمه دینام را عنوان خواهیم نمود.
در صورت خرابی تسمه کولر یا همان دینام اتومبیل شما متحمل فشار زیادی می‌شود چون از یک طرف پمپ آب‌خنک کننده موتور به‌خوبی کار نمی‌کند و از طرف دیگر سیستم تهیه نیز با مشکل مواجه می‌شود. همچنین ممکن است کنترل کردن و راندن خودرو نیز با مشکل مواجه شود چون پمپ فرمان هیدرولیکی دیگر در کنترل شما نیست.
درصورت پاره شدن تسمه دینام در خودروهای هیدرولیک ، فرمان سفت شده ،واترپمپ از کار می افتد و آب رادیاتور جوش می آید، همچنین پاره گی تسمه دینام ، کولر، دینام و شارژ باتری را مشکل آفرین خواهدکرد و در ادامه مسیر، باتری خالی شده و برق موردنیاز شمعها نیز از دست رفته و در نتیجه منجر به خاموشی موتور خواهد شد.
نشانه های پاره شدن تسمه پروانه
پارگی تسمه دینام و تسمه پروانه سریعا در خودرو ایجاد مشکلاتی می کنند که راننده را مجبور به متوقف ساختن خودرو و تعویض تسمه آسیب دیده می کند. در زیر ما به چند مورد از علائم و نشانه هایی که به معنی پارگی و آسیب دیدن کلی تسمه دینام و پروانه می شوند، اشاره کرده ایم که در صورت بروز هر یک از این موارد، باید سریعا تسمه ها را چک و بازبینی نمایید.
- تسمه دینام باعث چرخاندن دینام و شارژ باتری می شود، در صورت آسیب دیدن آن باتری شارژ نخواهد شد و معمولا چراغ باتری در پشت آمپر روشن می گردد.
- پارگی تسمه پروانه باعث از کار افتادن واتر پمپ و عدم گردش جریان آب در موتور می گردد. به این ترتیب، خودرو به سرعت داغ شده و جوش می آورد.
- شل بودن تسمه دینام یا همان تیمه پروانه سبب ایجاد اشکال در کنترل فرمان هیدرولیک خواهد شد.
تشخیض زمان تعویض تسمه دینام
موارد بالا، جزو بارز ترین نشانه های ایجاد اشکال در تسمه دینام و پروانه می باشند که عدم توجه به آن ها می تواند باعث ایجاد خسارات بسیار سنگین به خودرو شود. پس اگر هر کدام از این موارد برای خودروی شما پیش آمد، توصیه می کنیم حتما تسمه های خودرو را مورد بازبینی قرار دهید.
برای تعویض تسمه دینام و پروانه، زمان مشخصی تعیین نشده است و نمی توان قطعا گفت که پس از طی چند کیلومتر باید این تسمه ها تعویض گردند. تشخیص زمان تعویض این تسمه ها یک امر کاملا تجربی بوده و باید خود تسمه بازدید شود. اما به طور کلی اگر هر یک از نشانه های زیر را در تسمه و خودروی خود مشاهده نمودید، بهتر است هر چه سریع تر نسبت به تهیه و تعویض یک تسمه جدید اقدام نمایید.
- وجود نشان پارگی، خورده شدگی، سائیدگی و خشک شدگی در کل طول تسمه
- پیدا کردن خاصیت کشسانی در تسمه
- چرب شدن تسمه
- شنیده شدن صدایی شبیه به جیر جیر از بخش موتور
- نداشتن کنترل مناسب بر فرمان
- عدم کارکرد صحیح کولر و تهویه مطبوع
نحوه تعویض تسه دینام یا پروانه
راهکار های جلوگیری از خرابی تسمه دینام
پیش از آنکه چند راهکار ساده برای جلوگیری از خرابی تسمه دینام را با هم بررسی کنیم باید یک نکته را یادآوری کرد. خرابی تسمه صرفاً مربوط به ماشین‌های ایرانی یا ارزان‌قیمت نیست. حتی در صورت استفاده از خودرو های گران قیمت استفاده از راهکارهایی که بیان می‌کنیم به کار می‌آید.
پیشنهادات برای جلوگیری از خرابی تسمه تایم را فهرست‌وار با هم مرور می‌کنیم:
- از باتری‌های با ظرفیت بالا و حداقل ۶۵ میلی آمپرساعت در خودرو استفاده کنید.
- در شرایط عادی دور فن کولر را زیاد نکنید و آن را در درجه پایین قرار دهید.
- در زمان توقف ماشین یا در طول روز چراغ‌های اتومبیل را روشن نکنید.
- به‌صورت دورهای شل یا سفت بودن تسمه تایم را با دست خود بررسی کنید.
