منظور از سوخت رسانی انژکتوری چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که تا کنون به این موضوع فکر کرده اید سوخت ماشین ها چگونه خود را به موتور می رسانند و انرژی لازم برای حرکت را تولید می کنند؟
سوخت رسانی خودرو ها وظیفه انجام این کار را بر عهده دارند، به نوعی می توان این گونه گفت که سوخت رسانی در ماشین همان کاری را می کند که گردش خون در بدن انسان می کند!
سیستم سوخت رسانی از مهم ترین قسمت ها در خودرو می باشد که وظیفه تامین انرژی های بخش های دیگر را بر عهده دارد، با توجه به وظیفه مهمی که این بخش دارد همواره باید به سلامت و کیفیت آن توجه ویژگی ای داشته باشید.
در ادامه این مقاله از کیان باتری با جزئیات بیشتری در این مورد صحبت می کنیم.
وظیقه سیستم سوخت رسانی در خودرو چیست؟
به صورت کلی از وظایف این سیستم در ماشین ها می توان به تزریق مخلوط هوا و تهیه کردن انرژی بهینه شده برای موتور اشاره کرد. این عملیات باید کاملا مطابق با شرایط موتور باشد و به صورت لحظه ای کار انجام شود.
یعنی زمانی که موتور ماشین سرد است و ناگهان استارت زده می شود و یا در زمانی که موتور گرم می شود و به حرکت در می آِید؛ در تمامی این لحظه ها نیاز است که سرعت سوخت متفاوت باشد. بنابراین وظیقه سیستم سوخت رسانی در این است که به خوبی بتواند سرعت سوخت مورد نیاز موتور را تنظیم کند.
انواع سیستم های سوخت رسانی
برای تقسیم کردن سیستم های سوخت رسانی از دو نوع انژکتوری و کاربراتوری استفاده می شود.
از سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری بیشتر تا دهه 1980 استفاده می شود، پس از آن اثر تولید کنندگان خودرو به این فکر افتادند که برای بهینه کردن این عملیات نوع سوخت رسانی را در خودرو ها تغییر دهند.
با توجه به این اتفاقات پس از دهه 80 ورود سیستم های انژکتوری به بازار آغاز شد.
از تفاوت های عمده ای که میان این دو سیستم وجود دارد می توان به نحوه تزریق کردن سوخت در داخل سیلندر ها اشاره کرد؛ به صورت دقیق تر بخواهیم بگوییم عملکرد سیستم های انژکتوری به گونه ای است که سوخت را به صورت ذرات ریز شده در داخل سیلندر می پاشند، اما در سیستم های کاربراتوری این گونه نیست و عملکرد آن به گونه ای بود که سوخت را به صورت کامل در سیلندر می ریختند.
در این مطلب ما قصد داریم که سیستم های انژکتوری به صورت دقیق تر بررسی کنیم و در ادامه در مورد آن صحبت های بیشتری خواهیم کرد.
سیستم سوخت رسانی انژکتوری
امروزه سیستم سوخت رسانی انژکتور به دلیل عملکرد بسیار مناسبی که دارد دامنه استفاده از آن رو به گسترش است.
اگر بخواهیم عملکرد این سیستم را توصیف کنیم می توانیم به یک سرنگ اشاره داشته باشیم، همان گونه که از سرنگ ذره ذره محلول خارج می شود این سیستم نیز به همان صورت است.
از سیستم های انژکتوری برای اولین بار در سال 1950 توسط ماشین های شورولت و پونتیاک استفاده شد، پس از این دو شرکت بنز اولین ماشین خود را که از این سیستم استفاده می کرد را رونمایی کرد.
تمامی موارد بالا جزو ماشین هایی بودند که از سیستم های انژکتوری مکانیکی استفاده می کردند و اولین ماشینی که به کمک سیستم انژکتور الکتریکی تولید و رونمایی شد کرایسلر معرفی کرد.
اجزا و قطعات سیستم انژکتور
با استفاده از این سنسور می توان مقدار دقیق سوخت مورد نیاز موتور در شرایط مختلف را به دست آورد.
سنسور دمای هوا
به کمک این سنسور می توانیم میزان دمایی که در شرایط های مختلف موثر است را اندازه گیری نماییم.
سنسور فشار هوا
وظیفه این سنسور در این است که میزان هوایی که به موتور وارد می شود در شرایط های مختلف بررسی و اندازه گیری کند و سپس با استفاده از نتیجه به دست آمده می توان مقدار باز و بسته بودن دریچه گاز را تنظیم کرد.
عملکرد این سنسور که به صورت میدان مغناطیسی است به گونه ای می باشد که باید دور موتور را اندازه گیری نماید تا بتوان زمان دقیق که برای جرقه زنی شمع ها لازم است را به دست آورد.
سنسور ضربه
اگر احتراق به صورت صحیح انجام نشود ضربه هایی بر روی موتور احساس می شود، وظیفه این سنسور در این است که گزارشی از ضربه های وارد شده و احتراق اشتباه را به دست آورد.
همان طور که از اسم این سنسور مشخص است وظیفه آن به دست آوردن دمای آب موتور است؛ در صورتی که دمای آب به دست آمده توسط آن پیش از حد باشد سیستم خنک کننده روشن می شود و در شرایط برعکس نیز به همین صورت است یعنی اگر دما سرد باشد سیستم ساسات روشن می شود.
وظیفه دیگری که این سنسور بر عهده دارد مشخص کردن میزان و زمان پاشش سوخت در زمان های بالا رفتن دمای آب است.
وظیفه این ستسور در این است که میزان اکسیژنی که درون گاز هایی که از موتور خارج می شود موجود است را اندازه گیری کند. عملکرد این سنسور بسیار مهم است زیرا با این اندازه گیری از خام سوزی موتور و تولید کردن آلودگی پیش از اندازه جلوگیری می شود.
به صورت دقیق تر با این اندازه گیری می توان زیاد بودن اکسیژن درون گاز ها که نشان از رقیق بودن سوخت است را متوجه شد و با گزارش آن میزان دقیق که سوختی که برای عملکرد موتور لازم است مشخص می شود.
انژکتور
این قطعه مهم ترین بخش در این سیستم است؛ عملکرد این بخش به این صورت است که باید مقدار بسیار دقیقی از سوخت را به پشت وردی سیلندر پاشش کند.
کویل دوبل
این قطعه در تمام سیستم ها وجود ندارد و تنها سیستم هایی بدون دلکو هستند دارای آن می باشند، وظیفه این بخش انجام عمل جرقه زنی است.
دلکو
تنظیم کردن احتراق از وظایف این بخش است، یعنی ایجاد کردن جریان برق لازم بین سیلندر ها برای انجام جرقه زنی، که این عمیلیات را به کمک بخش کویل انجام می دهد.
دیگر اجزا سیستم سوخت رسانی انژکتوری عبارت است از:
پمپ، فیلتر سوخت، واحد کنترل ایکتریکی،لوله های سوخت رسان، ریل ها، مینفولد هوا و بدنه، رگلاتور فشار شکن، سوئیچ اینرسی و دریچه گاز.
برای این اجزا تعریف مجزایی وجود ندارد و عملکرد آن ها به صورت کلی به این شکل است: همه ی گزارش هایی که سنسور ها به دست می آوردند به واحد کنترل الکتریکی خودور ارسال می شود و این قسمت مقدار سوخت لازم که انژکتور باید آن را پایش کند مشخص می شود.
علاوه بر آن در صورت هر گونه مشکل یا خرابی سنسور ها گزارش را به واحد کنترل ارسال می کنند.
انواع سوخت رسانی انژکتوری چگونه کار میکند؟
نحوه کار این سیستم به این شکل است که سوخت خودرو ها به کمک پمپ به لوله های انتقال و ریل سوخت ارسال می شود. انژکتور ها که همانند سرنگ هستند این سوخت انتقال یافته را به شکل پودری درون سیلندر می پاشد.
به این صورت ترکیب سوخت و هوای مورد نیاز موتور جهت انجام عملیات احتراق تامین می شود. سیستم های انژکتوری دارای دو دسته می باشند 1. سیستم سوخت رسانی مکانیکی 2.سیستم سوخت رسانی الکترکی
در میان این دو سیستم های مکانیکی رواج بیشتری در صنعت خودروسازی دارند و اسامی آن ها به صورت زیر است.
انواع سیستم های مکانیکی انژکتوری
سیستم (K-Jetronik) : این سیستم جزو مدل های اولیه ای است که کمپانی بوش آن را معرفی کرد، عملیات تزریق سوخت در این سیستم به صورت پیوسته انجام می شود و نوع آن مکانیکی است.
در این مدل از سیستم ها از قطعه هایی مثل واحد کنترل و سنسور های حساس استفاده نشده است.
سیستم (KE-Jetronik ) : این سیستم از مدل قبلی کمی پیشرفته تر است و در این سری از واحد کنترل نیز استفاده شده است، اما نکته ای که در واحد کنترل این سیستم وجود دارد این است که الکتریکی نمی باشد و سنسور های حساس را ندارد.
انواع سیستم های الکتریکی انژکتوری
سیستم (L-Jetronik )
در این نوع از سیستم از هیچ نوع ارتباط مکانیکی استفاده نمی شود و عملیات سوخت ها به صورت تناوبی انجام می شود. در این سیستم انژکتور موجود تنها با واحد کنترل ارتباط دارد.
سیستم (LH-Jetronik)
تنها تفاوتی که این سیستم با مدل های قبلی دارد در این است که در آن میزان درصد اختلال هوا و سوخت مورد نیاز موتور به صورت دقیق تر بررسی می شود.
سیستم سوخت تک نقطه ای (SPFI)
ویژگی مثبتی که در این سیستم نسیت به روش های قبلی وجود دارد در این است که شرایط موتور در آن متناسب تر بوده و وضعیت موتور به صورت دقیق تر به دست می آید. دلیل این موضوع در این است که در سیستم تک نقطه ای تنها از یک انژکتور استفاده می شود.
سیستم سوخت چند نقطه ای (MPFI)
در این مدل زمان مورد نیاز جهت پاشش سوخت و رسیدن سلندر ها بسیار کم تر از مدل های تک نقطه ای است؛ به دلیل این که وضعیت احتراق در سیستم های چند نقطه ای متناسب و با خوبی انجام می شود این مدل جزو سیستم های سوخت رسانی رایجی است که در ماشین ها استفاده می شود.
سیستم سوخت مستقیم (GDI)
این مدل نسبت به مدل های قبلی بسیار پیشرفته تر می باشد و عملیات انتقال سوخت به صورت مستقیم انجام می شود و دیگر از سوپاپ های هوا استفاده نمی شود.
به دلیل پیشرفته بودن این سیستم هزینه بسیار بالایی دارد و برای استفاده در تمام خودرو ها صرف ندارد، به همین جهت تنها در ماشین های فرمول یک و مسابقاتی و یا ماشین های فوق لاکچری استفاده می شود.
استفاده از سیستم های انژکتوری چه مزایایی دارد؟
تا این جا به معرفی این سیستم، اجزای آن و انواع مختلف آن ها اشاره کردیم؛ در ادامه برتری هایی که سیستم های انژکتوری نسبت به سیستم های دیگر دارد را بررسی می کنیم.
افزایش یافتن بازده موتور
در سیستم های انژکتوری مقدار راندمان موتور افزایش چشم گیری دارد و دلیل این موضوع به خاطر ترکیب دقیق بین هوا و سوخت است که در شرایط ها مختلف موتور به خوبی ایجاد می شود.این ترکیب عملکرد موتور را تا 15 درصد بهتر انجام می دهد.
افزایش سرعت در زمان شتاب گیری
این ویژگی در سیستم های تک نقطه ای و چند نقطه ای به خوبی دیده می شود، دلیل بالا رفتن سرعت در لحظات شتاب گیری در این است که سرعت عمل سوخت و میزان درصد اختلال هوا کاملا مطابق با وضعیت موتور صورت می گیرد.
البته لازم به ذکر است با این که بیان کردیم هم در MPFI و هم در SPFI این ویژگی وجود دارد اما در سیستم های چند نقطه ای به دلیل پاشش مستقیم سوخت این ویژگی بیشتر احساس می شود.
راحت تر خورد استارت ماشین در دمای پایین
در این سیستم ها به دلیل این که واحد کنترل به کمک سنسور های موجود مقدار سوخت مورد نیاز را کاملا متناوب با دور موتور ماشین تنظیم می کند سبب شده است که در زمان هایی که هوا سرد است ماشین به راحتی استارت بخورد و مشکلی به وجود نیاید.
میزان مصرف سوخت پایین
اگر بتوان میزان سوخت مورد نیاز در شرایط مختلف را به خوبی مشخص کرد باعث می شود از هدر رفتن سوخت ها جلوگیری شود، در سیستم های انژکتوری این اطلاعات به خوبی تنظیم می شود و کارکرد سوخت موتور را می توان کنترل کرد.
کم شدن میزان آلایندگی درون ماشین ها
این ویژگی مهم ترین دلیلی بود که باعث شد تولید کنندگان به فکر تولید سیستم های انژکتوری افتادند.
دیگر ویژگی های سوخت رسانی انژکتوری
- افزایش یافتن میزان قدرت خروجی موتور خودروها
- قطع شدن سوخت رسانی در فاز های شتاب منفی
- نوزیع متناسب و یک اندازه سوخت در سیلندر ها
- افزایش سرعت پاسخ به دریچه های گاز
همچنین بخوانید: مقایسه موتور کاربراتور با انژکتور
معایب استفاده از سوخت رسانی انژکتوری در چیست؟
- هزینه بالا استفاده از این سیستم و در صورت خراب شدن بالا بودن قیمت قطعات استفاده شده درون آن
- به دلیل حساسیت بالای قطعات نیاز به مراقبت در این سیستم بیشتر است
- در صورتی خرابی تعمیر قطعات این سیستم سخت است و متخصص در این زمینه نیار است
- در قطعات آن باید دقت کرد که از فیلتر سوخت با کیفیت استفاده شده باشد
در ماشین های انژکتوری دیزلی و ینزینی چه تفاوت هایی وجود دارد؟
در سیستم های از نوع دیزلی عملیات احتراق به نحوی انجام می شود که به صورت خود به خود است اما در خودروهای ینزینی این عملیات به صورت جرقه زنی و به کمک شمع ها انجام می شود.
که این موضوع سبب شده است ماشین هایی که از سیستم دیزلی استفاده می کنند نیاز به تراکم هوا در داخل سلندر ها بالا تر باشد.
تفاوت دیگری که در میان این دو وجود دارد مربوط به بخش هوا رسانی است. در خودروهای دیزلی از هوای داخل محیط استفاده می شود و در خودرو های بنزینی برای عمل هواکشی بخش های مجزایی وجود دارد.
آخرین تفاوتی که میان این دو وجود دارد مربوط به توان موتور است؛ در ماشین های دیزلی موتور ها دارای توان بیشتر نسبت به مدل های بنزینی هستند.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را به خوبی با سوخت رسانی انژکتوری آشنا نماییم.
