در این مقاله از کیان باتری قصد داریم اطلاعات جامعی درباره راهنمای سفر به شهرکرد و استان چهار و محال بختیاری بپردازیم. لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با جاذبه های بی نظیر بام ایران آشنا شوید.
چهارمحال و بختیاری با مساحتی حدود ۱۶۴۲۱ کیلومتر مربع، بیست و دومین استان ایران از نظر مساحت و یکی از استان های مناطق کوهستانی فلات مرکزی کشورمان است و از شمال و مشرق با اصفهان، از سمت غرب با خوزستان، از جنوب با کهگیلویه و بویراحمد و در شمال غربی با لرستان هم مرز و همسایه است.
زبان هایی که مردم این نقطه با آن صحبت می کنند فارسی، لری، بختیاری و ترکی است و شهرکرد مرکز این است که با ۲۰۶۶ متر ارتفاع مرتفع ترین مرکز استان کشورمان محسوب می شود.
در این استان میانگین ارتفاع حدود ۲۱۵۳ متر است و به همین علت چهارمحال و بختیاری به بام ایران معروف شده است. شهرستان ها شهرکرد، بروجن، اردل، کیار، سامان، لردگان، فارسان، بن و کوهرنگ از شهرهای این استان است.
چرا به چهارمحال و بختیاری سفر کنیم؟
چهار محال و بختیاری با دارا بودن بیش از ۲۵۰ جاذبه ی گردشگری و طبیعت گردی برجسته، یکی از مقصدهای مهم گردشگری در ایران است. این استان بویژه در گردشگری روستایی و عشایری دارای جاذبه های بسیاری است.
جنگل های بلوط، آبشارها، دشت لاله های واژگون، گرداب ها و تالاب های بسیار زیبایی مانند تالاب چغاخور از زیباترین جاذبه های طبیعت گردی و اکوتوریسم در ایران هستند. این استان با مناطق کوهستانی و برف گیر خود سرچشمه ی بزرگترین و شناخته شده ترین رودخانه های دائمی ایران مانند کارون، دز و زاینده رود را در خود جای داده است.
راهنمای سفر به شهرکرد
اگر عاشق طبیعت و تاریخ هستید، سفر به شهرکرد را در ذهن خود داشته باشید و برای سفر به آن برنامه ریزی کنید. شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است و به خاطر جاذبه های فراوان و زیبایی های طبیعی خود به یکی از مقاصد گردشگری ایران تبدیل شده است.
این شهر به خاطر قرار گرفتن در یکی از مرتفع ترین نقاط کشور، لقب بام ایران را به خود گرفته است.
آب و هوای شهر کرد
شهرکرد مرتفع‌ترین شهر (در میان مراکز استان‌ها) ایران است و در شمال رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد. این شهر مرکز استان چهارمحال و بختیاری است. ارتفاع آن از سطح دریا بین ۲۰۵۰ تا ۲۳۱۰ متر است.
شهرکرد آب و هوایی نیمه مرطوب معتدل دارد، تابستان های این شهر معتدل اما زمستان های آن بسیار سرد و سخت است. میانگین دمای سالانه در شهرکرد ۱۱. ۵ درجه سانتی گراد بالای صفر است.
طبق اندازه گیری های صورت گرفته در ۳۰ سال گذشته کمینه دما ۳۲ درجه زیر صفر و بیشترین دما ۴۲ درجه بالای صفر بوده است. سردترین و گرم ترین ماه های شهرکرد دی و مرداد می باشد. میزان بارش در زمانی که کشت صورت می گیرد به جز ماه های اردیبهشت و فروردین نزدیک به صفر است.
بهترین زمان سفر به چهارمحال و بختیاری
این استان در میان کوهستان ها قرار گرفته و آب و هوایی سرد دارد. برای سفر به شهرکرد بهترین زمان فصل بهار و تابستان میباشد. اگر به ورزش های زمستانی و این فصل علاقه مندید، در این فصل سری هم به شهرکرد بزنید.
مسیر های سفر از تهران به شهرکرد
برای سفر به شهرکرد میتوانید از راه هوایی و زمینی اقدام کنید. اما به خاطر داشته باشید که سفر هوایی به این شهر تنها از مبدأ تهران و مشهد امکان پذیر است.
این شهر خطوط راه آهن ندارد و برای سفر زمینی به آن فقط میتوانید با اتومبیل شخصی و اتوبوس اقدام کنید. برای رسیدن به این شهر از تهران باید از تهران به اصفهان و سپس نجف آباد بروید. بعد از نجف آباد به سمت زرین شهر و فولاد شهر برانید و سپس به شهرکرد برسید.
مقاله پیشنهادی: چک کردن ماشین قبل از سفر
جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی چارمحال و بختیاری
جاهای دیدنی شهر کرد
علاوه بر دیدنی‌های تاریخی شهر، بیرون شهر و در اطراف آن جاذبه‌های گوناگونی وجود دارد. مردم شهرکرد که قدیم‌تر ها دهکرد نامیده می‌شد، به زبان فارسی با گویش بختیاری یا زبان ترکی سخن می‌گویند.
آبشار زرد لیمه (بوینه)
آبشار زرد لیمه یا بوینه یک آبشار خیلی زیبا و بکر در بین کوه های مرتفع زاگرس است که اگر به این منطقه سفر کنید در مسیر خود به آبشار زیبای لیمه عشایری را می بینید که در حال کوچ هستند و جلوه زیبایی به طبیعت این منطقه داده اند.
سرسبزی مراتع انبوه و همچنین وجود آثار باستانی پل خدا آفرین هر گردشگری را در این منطقه به خود جذب می کند و او را وادار می کند ساعت ها در آنجا توقف کرده و از طبیعت آن لذت ببرد این آبشار زیبا در شهر کرد و جنوب منطقه اردل کنار رودخانه بازفت دل انگیزی می کند یکی از جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری است.
قلعه دزک شهرکرد
قلعه دزک یکی از قلعه‌های زیبای استان چهارمحال بختیاری در شهرکرد است که از دوران حکومت قاجار در این شهر دیدنی به جای مانده است. قلعه دزک معماری داخلی شگفت‌انگیزی دارد و بسیار تماشایی است.
جالب است بدانید که «علامه دهخدا» به مدت 6 ماه در این قلعه اقامت داشته است و به گفته ایشان نوشتن کتاب «امثال و حکم» در این قلعه به ذهنشان رسیده است.
مسجد جامع شهرکرد
مسجد جامع شهرکرد یکی از بناهای تاریخی شهرکرد و استان چهارمحال بختیاری است که به فرمان حاج «محمدرضا خان» در قرن ۱۳ هجری قمری در مساحتی نزدیک به ۲۵۰۰ متر مربع احداث شده است.
این مسجد از 3 ورودی در شمال، شرق و غرب این بنا تشکیل شده است. از جمله نکات قابل توجه این بنا که نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند، می‌توان به تزئینات و کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ آن اشاره کرد.
پل خراجی
پل خراجی در جنوب غربی روستای خراجی در فاصله ۳۰ کیلومتری شهرکرد بر رودخانه کیار احداث شده است. این پل متعلق به دوران حکومت صفوی است. طول پل خراجی ۵۴ متر و بالاترین ارتفاع آن ۵ متر و فاصله دهانه‌های آن متغیر و به طور متوسط 5/2 متر است.
قلعه سورک
قلعه سورک در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد، در روستای سورک، حدود ۹۰ سال پیش در دوران حکومت قاجار توسط «نصیرخان» ملقب به «سردار جنگ» با معماری جالب و درونگرا بنا شده است.
شیر سنگی اهالی منطقه بخیاری (بردشیر)
شیر سنگی از نمادهای مردمان لُر بختیاری است که آن را روی قبر بزرگان و نامداران این ایل گذاشته‌اند. در گویش بختیاری این مجسمه‌ها را «برد شیر» می‌نامند. جالب است بدانید که این نماد علاوه بر این تندیس‌ها، در قالب، گلیم و گبه‌هایی که بختیاری‌ها می‌بافند، نیز خود را نشان می دهد.
قلعه جونقان
در ۴۵ کیلومتری شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری قلعه جونقان یا قلعه سردار اسعد بختیاری قرار دارد. این قلعه تاریخی در سال ۱۳۱۸ هجری قمری به منظور سکونت «علی قلی خان سردار اسعد بختیاری» ساخته شده و مساحت آن ۱۴ هزار متر مربع است
قلعه چالشتر
قلعه چالشتر اثری با شکوه از نظر معماری و هنر هجاری در ایران، در ۵ کیلومتری شهرکرد قرار دارد. قلعه چالشتر در استان چهارمحال و بختیاری تلفیقی از معماری دوران قاجار در ایران با معماری اروپایی است که با ستون هایی ایستاده از سنگ، خودنمایی می کند. این بنا در دو قسمت ساخته شده که وسعت آن تقریبا ۱۲۰۰۰ متر مربع می باشد.
این قلعه در منطقه چالشتر واقع شده است که در دوره صفویه، مرکز حکمرانی چهارمحالی ها بوده که به وسیله کلانتران، روستاها و مناطق تحت سیطره خود را کنترل می کردند.
موزه باستان شناسی شهرکرد (حمام پرهیزکار)
قدیمی ترین آثار تاریخی چهارمحال و بختیاری با بیش از ۹ هزار سال قدمت در موزه باستان شناسی شهرکرد نگهداری می شود. از دیگر محتویات موزه ظروف مفرغی ساده و نقش دار در فرم های مختلف شامل کاسه، لیوان، ظروف لوله دار و بشقاب های مفرغی از دوران مادها می باشد. خود ساختمان موزه نیز بسیار تماشایی است.
از دیگر مناطقی که در راهنمای سفر به شهرکرد پیشنهاد می کنیم ببینید پارک ملی تنگ صیاد، قلعه جونقان یا سردار اسعد بختیاری، قلعه سورک، پل خراجی، پل زمان خان سامان در نزدیکی شهر، خانه ستوده چالشتری، قلعه دزک و قلعه شمس آباد هستند.
دریاچه کلار
دریاچه کلار در رشته کوه های زرد کوه بختیاری قرار دارد و آب دریاچه کلار نتیجه ذوب شدن برف های کوه های اطراف و مخصوصا کوه کلار است که این کوه در جنوب غربی شهر گندمان قرار دارد و با کوه کلار از جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری محسوب می شوند.
تنگ کوفی
یکی از مکان هایی که سکوتش به شما آرامش عجیبی می دهد و از جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری است تنگ کوفی است. طول تنگه کوفی ۲ کیلومتر و ارتفاعش از سطح دریا ۲۰۴۰ متر است. این تنگه در جنوب روستای زیبا و دیدنی صمصامی قرار دارد.
پارک ملی تنگه صیاد
پارک ملی تنگ صیاد در مسیر شهرکرد به اصفهان در ۱۵ کیلومتری شهرکرد واقع شده است و حیات‌وحشی باورنکردنی و مناظری بی‌بدیل دارد. طبق بررسی‌های انجام‌شده در این منطقه ۲۵۲ گونه از ۵۲ گیاه، شناسایی شده است
رفتینگ از تفریحات سفر به شهرکرد
میتوانید در رودخانه ارمند و زاینده رود رفتینگ کنید. رفتینگ ورزشی هیجان انگیز است که با سوار به قایقی بادی میشوید و بر روی رودخانه های خروشان پارو میزنید. در اطراف این شهر زیبایی های طبیعی بسیاری وجود دارند که طبیعت گردان و دره نوردان بسیاری را جذب خود میکنند.
جاهای دیدنی بروجن
اگر مبدا شما تهران است ابتدا باید از اصفهان بگذرید تا به بروجن برسید. بروجن از جذاب‌ترین و تاریخی‌ترین شهرهای چهارمحال و بختیاری است. در این شهر میتوانید یک روز کامل وقت بگذرانید و به گردش و تفرج بپردازید.
موزه مردم‌شناسی بروجن
موزه مردم‌شناسی بروجن معروف به موزه استاد بهرامی، شامل مجموعه‌ای از مجسمه‌های سیمانی است که در آن فرهنگ قدیم و آداب و رسوم زندگانی مردم استان در زمینه‌های کشاورزی، دامداری، نحوه تأمین معاش، چگونگی خرید و فروش و داد و ستد، صنایع دستی همچون قالیبافی، چرخ‌ریسی، گیوه‌دوزی، نمدمالی، کلاه‌دوزی و نحوه فراگیری و آموزش کودکان در مکتب‌خانه‌ها به نمایش گذاشته شده است.
پل مصلای بروجن
پل مصلی، مشهور به عروس پل‌های بروجن، یادگار دوران قاجاریه است و با استفاده از ملات ساروج ساخته شده است. یک سنگ‌نوشته بر دیواره پل، تاریخ و سازنده آن را مشخص کرده است. در گذشته، یک حمام و 2 آسیاب بادی در اطراف پل وجود داشته که بر اثر سیلاب از میان رفته‌اند.
این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی به عنوان اثری ملی ثبت شده و پس از آن محوطه‌سازی‌هایی در کنار این پل صورت گرفته و بازارچه صنایع دستی در کنارش رونق گرفته است. به همین دلیل پل تاریخی مصلای بروجن به پل صنایع دستی نیز در میان مردم شهرت دارد.
چشمه سیاسرد بروجن
چشمه سیاسرد در ۵ کیلومتری بروجن قرار گرفته است. هوای خنک و مطبوع و درختان کهنسال اطراف این چشمه مکانی بسیار تماشایی برای تفرج و استراحت به وجود آورده است.
منطقه ی گردشگری سامان
یکی از نقاطی که در این استان گردشگران زیادی را به خود جذب می کند منطقه ی گردشگری سامان است که هر سال حدود دو میلیون نفر گردشگر از این نقطه دیدن می کنند. این طبیعت در سامان پل زمانخان استان قرار دارد و یکی از جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری و از مناطق خوش آب و هوای ایران است.
پل زمانخان
پل زمانخان سامان در نزدیکی سامان بر رودخانه زیبای زاینده‌رود به دستور یکی از روسای عشایر به نام «زمانخان» به صورت دو دهنه 8 متری بنا شد.
این بنا، یک بار در سال ۱۰۲۲ هجری قمری توسط کارگزاران حکومت صفوی و بار دوم در سال ۱۳۲۲ هجری قمری به دست حاج «عبدالحسین قزوینی» مالک قریه چمعالی، تعمیر و مرمت شد.
پل کاهکش از دیدنی های سامان
پل کاهکش هم یکی از پل‌های گردشگری واقع در روستای کاهکش سامان است و در 25 کیلومتری مرکز استان قرار دارد. این روستا در حاشیه رودخانه زاینده‌رود قرار گرفته و جمعیتی حدود هزار نفر در آن ساکن هستند.
پل تاریخی هوره
پل تاریخی هوره از بناهای تاریخی عهد صفوی است. ساخت این پل در خرداد سال 1337 هجری شمسی آغاز و در پاییز سال 1338 به پایان رسیده است. این پل به علت از بین رفتن پل قدیمی هوره و صعب‌العبور بودن رودخانه مخصوصا در زمستان و فصل بارندگی ساخته شده است.
روستای بدون کوچه یاسه چاه
روستای هدف تاریخی و گردشگری یاسه‌چای هم از جاذبه‌های سامان است که در 5۲ کیلومتری شهرکرد قرار دارد. بافت این روستا از خشت و متعلق به دوره صفویه است. نکته جالب معماری یاسه‌چاه این است که در این روستا کوچه وجود ندارد.
تنگ درکش و ورکش
تنگ درکش و ورکش گذر گاهی مهم در مسیر خوزستان به اصفهان است و دارای نام های مختلفی است که در طول زمان به آن داده اند مثل، راه دزپارت، راه سلطانی صف، راه ایلامی به گابیان و راه اتابکان. این تنگه از که از جاذبه های دیدنی چهار محال و بختیاری است در نزدیکی اردل در این استان قرار دارد.
غار یخی چما
این غار در ۲۵ کیلومتری چلگرد در روستای شیخ علیخان قرار دارد و از زیباترین غارهای این استان است که زیبایی اش به طرز عجیبی چشم نوازی می کند و قندیل های زیبایی که در زمستان و ماه های سرد سال در این غار بوجود می آید یکی از شگفتی های طبیعی این منطقه است.
جاهای دیدنی فارسان
اما برای گشت‌وگذار بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مسیر فارسان و کوهرنگ را پیش بگیرید و با دیدنی‌های این منطقه آشنا شوید. در این مسیر میتوانید پدیده‌های تاریخی و طبیعی فوق‌العاده‌ای را ببینید که برخی را معرفی می‌کنیم.
پیرغار و کتیبه‌های مشروطیت
پیرغار در ۳۵ کیلومتری شهرکرد و در مجاورت شهر فارسان قرار گرفته است. در این نقطه از استان چهارمحال و بختیاری، چشمه‌های آب در دل سنگ‌ها جریان دارند. روی قسمتی از صخره‌های این منطقه، سنگ‌نوشته‌هایی دیده می‌شود که نقش بختیاری‌ها را در انقلاب مشروطه روایت می‌کند. همچنین پیرغار از امکانات اقامتی خوبی برخوردار است.
جاهای دیدنی کوهرنگ
کوهرنگ از بی‌نظیرترین نقاط طبیعی ایران است که در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. اگر اهل طبیعت‌گردی هستید، پیشنهاد می‌کنیم گشت‌وگذار در کوهرنگ را در برنامه‌های خود بگنجانید. مجموعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی ملک‌آباد کوهرنگ با مساحت 2100 مترمربع دارای 9 واحد اقامتی است. اقامت در این مجموعه حداقل 42 هزار تومان برای هر نفر خواهد بود.
چشمه دیمه
چشمه دیمه در منطقه کوهرنگ در مجاورت روستایی به همین نام که اهالی آن را به کیکاووس، از قهرمانان شاهنامه، نسبت می‌دهند قرار دارد. دیمه در واقع سرچشمه اصلی زاینده‌رود است و در ۱۲ کیلومتری چلگرد و در مجاورت روستای دیمه واقع شده و تا مرکز استان ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد.
آبشار شیخ علی خان
این آبشار یکی از زیباترین آبشارهای استان چهارمحال و بختیاری است که در مجاورت روستای شیخ علی خان شهرستان کوهرنگ قرار دارد.
چشمه کوهرنگ
این چشمه با جریان آب بسیار زیاد از دامنه‌های زردکوه سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از پیچ و خم‌های فراوان به دریاچه سد کوهرنگ می‌ریزد و از تونل اول کوهرنگ وارد زاینده‌رود می‌شود. مناظر بسیار زیبای طبیعی اطراف چشمه و حضور عشایر در منطقه، زیبایی آن را دوچندان کرده است.
گشت و گذار در مراکز خرید و بازار شهرکرد
بازار قدیمی شهرکرد که به لحاف‌دوزان مشهور است، مرکز خرید ستاره، مجتمع تجاری میلاد و مجتمع تجاری امام صادق برای گشت و گذار و خرید گزینه‌های مناسبی هستند.
صنایع دستی و سوغات شهرکرد
استان چهار محال و بختیاری صنایع دستی و گوناگون و متنوعی دارد. عشایر کوچ نشین و اسکان یافته، روستاییان و شهر نشینان هرکدام تولیدات خاص خود را دارند. قالی چال شتریبا طرحهایی مانند خشتی، لچک ترنج، چوخا، گیوه، گلیم کمچه دان و غیره از جمله ی این صنایع دستی هیتند.
قالی چهار محال و بختیاری و فرش بختیاری که توسط زنان و دختران خوش ذوق این خطه در خانه بافته و تولید می شود از بهترین سوغاتی هایی هستند که در این سفر می توان آنها را تهیه کرد. لبنیات و به‌ویژه کشک، قارا یا قره قروت، عسل، گز بلداجی و بادام از سوغات های خوراکی بسیار معروفی هستند.
گیاهان دارویی و خوراکی بسیاری در طبیعت این استان می رویند. کرفس کوهی، ماما چم چم، موسیر، قارچ کوهی، سیر کوهی و سیاه دانه و … از جمله این گیاهان هستند.
