سرانجام تولید خودروهای ناقص

با وجود آنکه قیمت خودروها روز به روز در حال افزایش است اما همچنان بخش انبوهی از خودروهای ناقص درون انبار خودروسازان قرار دارد که تصمیمی برای آن ها گرفته نمی شود و به نوعی بلاتکلیف هستند. اما سرانجام آن ها چه می شود و چرا این خودروها تکمیل و راهی بازار نمی شوند؟

در این سری از گزارشات کیان باتری قصد داریم تا به بررسی خبرهای موجود در مورد خودروهای ناقص بپردازیم، پیشنهاد می کنیم تا انتها این مطلب همراه ما باشید.

چرا خودروهای ناقص تولید می شوند؟

چندی پیش معاونان و کارشناسان سازمان بازرسی کل کشور برای بررسی وضعیت این خودرو ها به دو شرکت ایران خودرو و سایپا رفتند تا وضعیت را جویا شوند. در طی این بازدید مدیرعامل ایران خودرو اعلام کرد که تا کنون 97 هزار ماشین ناقص در پارکینگ این شرکت قرار دارد و شرکت سایپا خبر از حضور 45 هزار محصول ناقص داد.

طبق اظهارات این دو مدیر عامل دلیل وجود این 142 هزار خودرو ناقص عدم تامین قطعه دپو شده می باشد. به این ترتیب عمده ترین دلیل خودروهای ناقش مربوط به مشکل نقدینگی و عدم تامین تراشه های الکترونیک می باشد.

این موضوع به این معنی است که تولید خودروهای ناقش هم منشا داخلی دارد و هم خارجی، اما آمارهایی که وجود دارد نشان از این است که منشا خارجی ارتباط بالایی با مشکلات داخلی خودروسازان دارد.

اما طی جلساتی که در این خصوص برگزار شده است ظاهرا بحران جهانی کسری تراشته های الکترونیکی در همه جا قرار دارد ونبود قطعه هایی مثل: ACU  و ECU، مالتی مدیا، BCM، دوربین، FAM، کیسه هوا، نمایشگر، چراغ‌ ها و… سبب شده بسیاری از محصولات تولیدی روانه پارگینگ شوند.

خرید باتری ماشین از کیان باتری در تمام ساعات شبانه روز کل ایام سال حتی تعطیلات امکان پذیر است.

چرا خودروهای کف افزایشی شد؟

همان طور که اشاره کردیم دو موضوع داخلی و خارجی باعث شده است تعداد محصولات ناقص خودروسازان افزایش یابد. مشکلات خارجی که مربوط به تامین تراشه های الکترونیکی می باشد و نه تنها ایران بلکه تمامی خودرو سازان جهانی را درگیر کرده است. و مشکلات داخلی کاهش نقدینگی و قیمت های دستوری است.

در کار آن ها عواملی مثل افزایش هزینه های تامین قطعات و مواد اولیه، مشکلات تهیه ارز، تبعات تحریم ها و … باعث شده است خودروسازان با چالش های بسیاری روبرو شوند.

در کنار قیمت گذاری های دستوری، تولید هر خودرو با ضرر بسیاری همراه است، قیمت هایی که توسط شورای رقابت اعلام می شود نسبت به هزینه های تولید خودروسازان همخوانی ندارد و این موضوع باعث افزایش ضرر و زیان می شود.

در این میان برخی از کارشناسان خودرو بر این باورند که تولید خودروهای ناقص به عمد توسط خودرسازان انجام می شود تا از این طریق بتوانند به سیاست گزاران فشار وارد کنند و مسیر آزادسازی قیمت را هموار کنند.

با این وجود خودروسازان خواستار این هستند که مشکلات نقدینگی رفع شود و از این طریق بتوانند خرید فوری چیپ ست ها را انجام دهند. حتی خودرسازان این هشدار را داده اند که در صورتی که مشکلات مالی به سرعت حل نشود و نتوانند ثبت سفارش انجام دهند، خودروی کف از مرز 200 هزار دستگاه عبور می کند و عملا جریان تولیدات متوقف می شود.

سیکل معیوب تامین قطعه

همان طور که بیان کردیم وجود خودروهای ناقص در پارکینگ خودروسازان مربوط به کسری قطعات می باشد که این موضوع پای شرکت بازرسی کل کشور را به شرکت خودروسازان باز کرده است.

این دیدار باعث شده است این گمانی زنی ها ایجاد شود که قطعه سازان از تحویل قطعه به خودروسازان اجتناب می کنند که با این کار بتوانند تکلیف طلب های خود را مشخص کنند.

در رابط با این موضوع محمدرضا نجفی منش، رئیس انجمن صنایع نیرو محرکه و قطعه سازان می گوید: این موضوع صحت ندارد که قطعه سازان به عمد قطعات لازم را تحویل نمی دهند، دلیل آنکه تعداد خودروهای ناقظ افزایش می یابد مربوط به بحران جهانی ریز تراشه ها می باشد و موضوعی بین المللی است.

وی ادامه داد: در کنار این چالش صعودی شدن نمودار بدهی خودروسازان به قطعه‌ سازان نیز مزید بر علت شده تا شرکت‌های قطعه ‌ساز برای سفارش‌گذاری قطعات الکتریکی که از مسیر منابع خارجی تامین می‌شود، دچار چالش شوند. 

ایشان بر این باور است که اگر خودروسازان بتوانند بدهی شرکت های قطعه ساز را به موقع پرداخت کنند، در نهایت وضعیت خودروسازی کشور در زمان بحران جهانی ریز تراشه ها با ضررهای کمتری روبرو می شود.

همچنین بخوانید: دلایل افت کیفیت قطعات خودرو

چرا خودروسازان به صورت محدود قطعات را سفارش نمی دهند؟

طبق صحبت های رئیس انجمن صنایع همگن در وضعیت های موجود شرکت های قطعه ساز به صورت محدود سفارشات خود را انجام می دهند، اما مسئله ای که وجود دارد مربوط به زمان ارسال سفارش می باشد که بسیار زمان بر است. همچنین ایشان بیان کرد که مهم ترین افزایش خودروهای ناقش مربوط به نبود نقدینگی می باشد و بحران نبود قطعات دیر یا زود قابل رفع است.

مدیرعامل پیشین سایپا در این خصوص بیان کرده است: در شرایط کنونی خودروسازان برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود را مشکلات بسیاری روبرو هستند و این موضوع باعث می شود آن ها نتوانند بدهی های خود را به شرکت ها قطعه ساز به موقع پرداخت کنند. طبق صحبت های ایشان این اتفاقات منجر شده است روند تولید خودرو با سرعت بسیار کمتری انجام شود و به دنبال آزادسازی قیمت ها باشند.

یک کارشناس خودرو در خصوص این موضوع بیان کرد: در کنار باریک شدن مسیر پرداخت شرکت های خودروساز، افزایش میزان نرخ و جهش آن ها از 3 هزار تومان به نزدیک 30 تومان باعث شده است توان قطعه سازان برای تامین منابع کاهش یابد.

ایشان معتقد است که ریشه این موضوع مربوط به قسمت گذاری های دستوری می باشد و باید در ابتدا این مشکل حل شود. مدنی در این باره می گوید: دلیل این که خودروسازان نمی توانند بدهی های خود را به موقع پرداخت کنند این است که محصولات تولیدی خود را زیر قیمت تمام شده به بازار عرضه می کنند و به جای این که سود کنند و به کمک سود ها مشکلات مالی خود را رفع کنند، هرماه در حال ضرر کردن می باشند.

ایشان می گوید: برای این که چالش های موجود در زمینه تولید خودرو را حل کنیم در ابتدا باید این امکان فراهم شود که خودروهای ناقص در پارکینگ به بازار عرضه شوند و هرچه سریع تر تعیین و تکلیف قیمت ها انجام شود.

در خصوص این موضوع حسن کریمی سنجری نیز مواقت کرده است و می گوید: تا زمانی که قیمت گذاری خودروها به صورت دستوری باشد، وضعیت شرکت های خودروساز به همین صورت پیش می رود، در چنین شرایطی توان مالی آن ها روز به روز کاهش می یابد و در خصوص پرداخت بدهی های خود ضعیف تر می شوند.

تکمیل خودروهای ناقص نیازمند پرداخت بدهی های معوق است

روند کار میان قطعه سازان و خودروسازن به این صورت بود که دریافت مطالبات از طریق قرارداد های سه جانبه صورت می گرفت . در این روش پس از رسیدن زمان تعهدات، خودروسازان از چک بلند مدت استفاده می کردند که این فرایند گاهی نزدیک به یک سال طول می کشید.

زمانی که قطعه ساز چک را نزد بانک تنزیل می کند، حدود 20درصد از مبلغ بلوکه می شود، به عبارتی در زمانی که قطعه ساز باید مواد اولیه و سایر نهاده های تولید شده را پرداخت کند، تنها به بخش از طلب های خود دسترسی دارد.

به طور خلاصه قطعه ساز تمامی قطعات مورد نیاز را در اختیار خودروسازان قرار می دهد اما پس از یک سال تنها به 80 درصد مبلغ خود دسترسی پیدا می کند. اما در حال حاضر شرایط تغییر پیدا کرده است و حتی همین 80درصد نیز در اختیار آن ها قرار نمی گیرد و اولیت خودروسازان موضوعات دیگری می باشد.

تسریع در تکمیل خودروهای ناقص نیازمند همراهی نهادهایی همچون نظام بانکی، گمرک و استاندارد است. نظام بانکی عملا متناسب با تورم و شرایط بحرانی هیچگونه تغییر رفتاری نداده است، گمرک نه تنها متناسب با شرایط بحرانی فعالیت خود را تطبیق نداده بلکه متاثر از شرایط روند بسیاری طولانی تر را جایگزین کرده که تامین مواد اولیه و قطعات وارداتی بیش از گذشته زمان بر شده است.

اما راهکار چه می باشد؟ انجمن قطعه سازان راهکارهای زیر را ارائه داده است:

• گمرک با استفاده از مکانیزم های رایج در جهان پروسه بررسی را پس از ترخیص انجام دهد، یعنی خودروسازان موظف شوند که در ابتدا بدهی های خود را پرداخت کنند.
• اختلاف قیمت میان کارخانه و قیمت تمام شده برای خودروسازن به صفر برسد، به نوعی انتظار می رود که روند قیمت گذاری های دستوری حذف شود و دولت برای جلب رضایا مصرف کننده، تولید کننده را تحت فشار قرار ندهد.
• کارگروه های تخصصی جهت تبیین و آشنایی مسوولان با زنجیره تولید خودرو تشکیل شود.

بیشتر بخوانید: ماجرای افزایش تولید خودرو در ایران

برخی از خودروها نیاز به قطعات وارداتی دارند

ظاهرا علاوه بر موارد اشاره شده از بالا مشکل دیگری که برای تکمیل تولید خودروهای ناقص وجود دارد این است که برخی از آن ها نیاز به قطعات وارداتی دارند و برای واردات آن ها با مشکل روبرو شده اند. در صورتی که بتوان این مشکل را رفع کرد می توان خودروهای ناقص را تکمیل و روانه بازار کرد.

دبیر انجمن صنایع همگان تاکید کرد که وضعیت قطعه سازان داخلی نیز هم اکنون مناسب نمی باشد و دلیل آن هم در این است که نه قیمت قطعات اصلاح شده است و نه خودروسازان بدهی های خود را پرداخت می کنند.

در مورد این موضوع که چرا هنوز قیمت قطعات گران نشده است بیان شده است که: خودروسازان پولی ندارند که بتوانند هزینه قطعات را پوشش دهند، در حقیقت چون هنوز اصلاح قیمت برای خودروسازان انجام نشده است، پس در نتیجه پولی برای افزایش قیمت قطعات موجود نمی باشد.

گفته شده است در حال حاضر بدهی خودروسازان به قطعه سازان بین 40 تا 50 هزار میلیارد تومان است که تنها بخش کوچکی از آن پرداخت شده است و برای مابقی آن تصمیمی گرفته نشده است. در راستای جبران این بدهی نیز درخواست دریافت ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات از سوی فعالان صنعت خودروسازی مطرح شده که فعلا این درخواست مورد موافقت دولت و بانک مرکزی واقع نشده است.

اما در پاسخ به این سوال که سرانجام تولید خودروهای ناقص چه می شود خوروسازان بیان کردند که: این موضوع به دلیل مشکلات کمبود نقدینگی، مشکلات حمل و نقل بین المللی و مشکلات نقل و انتقال بچپول می باشد. برای حل تمامی این مشکلات به زمان احتیاج است و تا وقتی که زمان لازم طی نشود و این مشکلات حل نشوند نمی توان برای خودروهای ناقص تصمیمی گرفت.

امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد، اما نظر شما در خصوص این موضوع چه می باشد؟ به نظر شما قطعه سازان به عمد قطعات را در اختیار خودروسازن قرار نمی دهند و یا موضوع جدی تر است؟