راهنمای سفر به استان همدان (هگمتانه)

استان همدان در غرب کشور، یکی از خوش آب و هواترین استان های کشور در فصل های بهار و تابستان است. شهر همدان یا “همه دانان” یکی از استان و شهرهایی زیبایی در کشور است که هرکسی حداقل یکبار باید از آن دیدن کند و جاذبه های دیدنی بسیار زیادی هم دارد. در ادامه با راهنمای سفر به همدان با کیان باتری همراه باشید.

همدان را بیشتر بشناسید:

همدان پایتخت تمدن و تاریخ ایران است به همین دلیل از اهمیت خاصی برخوردار است. سالیانه گردشگران زیادی به استان همدان سفر کرده و از جاذبه های گردشگری و تاریخی این شهر دیدن می کنند. مکان های تاریخی در شهر همدان به قدری گسترده است که بازدید از همه ی آن ها در طول روز ممکن نیست.

علاوه بر آن، استان همدان در منطقه مرتفع قرار گرفته است به همین دلیل از آب و هوای بی نظیری برخوردار است. استان همدان در فصل زمستان برای ورزش های زمستانی بسیار مناسب بوده چرا که کوه های اطراف مملو از برف می شود.

در فصل تابستان نیز هوا به حدی مطبوع است که به هیچ وجه احساس نمی کنید که تابستان است! از شهر های استان همدان می توان به تویسرکان، ملایر، نهاوند و کبودرآهنگ اشاره کرد که هرکدام دارای دیدنی های منحصر بفردی است. در ادامه مقاله به آشنایی بیشتر با استان همدان و جاذبه های گردشگری شهر های مختلف آن آشنا خواهیم شد.

تاریخچه هگمتانه

همدان از نظر تاریخی، یکی از کهن ترین شهر های ایران و جهان است که تاریخی چند هزار ساله دارد. حتی قبل از ورود آریایی ها به ایران نیز، افرادی از قوم کاسیان در این شهر زندگی می کرده اند. اما طبق نظر تاریخ شناسان بزرگی مانند هرودوت، شهر همدان در زمان پادشاهی دیاکو در سلسله ی ماد، تاسیس شده است. در این زمان شهر باستانی هگمتانه دچار تغییرات اساسی شده و استحکامات فراوانی در این شهر احداث شد.

در 550 سال قبل از میلاد، کوروش کبیر با شکست دادن پادشاه ماد، به قدرت رسید و هگمتانه را به عنوان پایتخت خود برگزید. در زمان هخامنشیان شهر همدان از اهمیت خاصی برخوردار بود به طوری که کتیبه های گنجنامه و لوح های رزین و اشیاء تاریخی بسیاری از آن دوران به جا مانده است.

شهر همدان در حکومت اشکانیان نیز پایتخت تابستانی شاهان بوده است. آثار تاریخی بسیاری نیز از زمان ساسانیان در این شهر باقی مانده است. پس از حمله اعراب به ایران، هگمتانه به دست مسلمانان افتاد.

آب و هوای همدان

استان همدان منطقه‌‌ای مرتفع است و کوه الوند در جنوب و غرب شهر همدان قرار دارد. در ناحیه شمال شرقی و شرق ارتفاعات الوند در میان کوه الوند و کوه گرین، اراضی پست و دشت‌های هموار استان قرار گرفته است.

وجود این دشت‌ها در مجاورت نواحی مرتفع و کوهستانی باعث وزش بادهای شدیدی در سطح استان می‌شود؛ به همین دلیل استان همدان از مناطق بادخیز کشور به شمار می‌آید و اغلب شهرهای استان همدان در ارتفاعات واقع شده‌اند.

از دیگر عوامل مؤثر در شرایط جوی این استان یکی دوری آن از دریا و دیگری جریان‌های پرفشار هوای سرد شمالی و غربی است. به طورکلی مناطق مرتفع استان آب‌ هوای سرد کوهستانی دارد و مناطق جنوبی آن (ملایر و نهاوند) دارای آب‌وهوای معتدل کوهستانی است.

بهترین زمان سفر به همدان

راه های مسافرت از تهران به همدان

مسافت تهران به همدان تقریبا ۳۰۰ کیلومتر تخمین زده شده است که اگر با ماشین خودتان بخواهید سفر کنید تقریبا ۳ ونیم تا ۴ ساعت زمان می برد. اما شما می توانید از طریق هواپیما و قطار هم به همدان سفر کنید.

ایستگاه قطار در استان همدان در شهر ملایر قرار دارد. فرودگاه هم در ۵ کیلومتری این شهر هست. پایانه اتوبوس رانی هم که دارد. بنابراین برای سفر به همدان گزینه های خوبی دارید. فقط باید خودتون شرایط سفر را در نظر بگیرید و بهترین راه را انتخاب کنید.

مقاله پیشنهادی: چک کردن ماشین قبل از سفر

جاذبه های دیدنی گردشگری همدان

دهکده تفریحی گردشگری گنج‌نامه

مجموعه‌ی تفریحی، توریستی و ورزشی گنج‌نامه‌ی همدان در میدان گنج‌نامه و در ۵ کیلومتری غرب شهر همدان و کوه‌های الوند قرار دارد. آب‌وهوای مطبوع کوهستان، دره فرح‌بخش الوند و چشم‌انداز زیبای دشت میشان جذابیتی را پدید آورده که گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب می‌نماید.

این مجموعه شامل چندین جاذبه‌ی گردشگری است که در ادامه اشاره خواهد شد. برای بازدید از این مجتمع و انجام ورزش‌های مختلف آن از قبل برنامه‌ریزی کنید و یک روز کامل را به آن اختصاص دهید.

سنگ‌نبشته‌های گنج‌نامه

سنگ‌نبشته‌های گنج‌نامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشاه هخامنشی هستند که بر دل یکی از صخره‌های کوه الوند و در انتهای دره‌ی عباس‌آباد حکاکی شده‌اند. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستانی، عیلامی و بابلی نو نوشته شده‌اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفت است. متن عیلامی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن بابلی نو در ستون سوم قراردارد.

آبشار گنج‌نامه همدان

آبشار گنج‌نامه که از چشمه‌سارها و کوه‌های الوند سرچشمه می‌گیرد و در رودخانه‌ی پایین آبشار می‌ریزد، در مجموعه‌ی تفریحی تاریخی گنج‌نامه قرار دارد. این آبشار ۱۲ متری در مسیر صعود به ارتفاعات کوه الوند و تپه‌ی دیدنی عباس‌آباد قرار دارد که با اندکی کوهپیمایی سبک از میان سنگ‌ها می‌توانید به بالای آبشار برسید.

اکنون نمای دیدنی و زیبای گنج‌نامه و همدان زیر پاهای شماست. در روزهای سرد زمستان پیرامون آبشار یخ می‌بندد و قندیل‌ها و دیواره‌های یخی آن مکانی برای یخ‌نوردی است.

غار آکواریوم گنجنامه

غار آکواریوم گنجنامه در مجموعه گنجنامه همدان به عنوان بزرگترین غار مصنوعی ایران در سال ۱۳۹۰ ساخته شده است. غار آکواریوم به شکل غار علیصدر ساخته شده و جزو مکان های تفریحی در کشور محسوب می شود.

این آکواریوم زیبا پر از ماهی ‌های زیبا و رنگارنگ است. اگر جزو دوستداران آبزیان و موجودات دریایی هستید حتما از این مکان بازدید کنید. این آکواریوم دارای سه سالن اصلی و ۲۱ آکواریوم است که شامل ماهی‌های مختلفی از قاره های متفاوت است.

آرامگاه بابا طاهر در همدان

آرامگاه بابا طاهر، شاعر نامی و معروف قرن چهرم هجری یکی از مکان های دیدنی همدان میباشد. این آرامگاه زیبا بر روی یک تپه قرار دارد و معماری آن به صورت هشت ضلعی و ساخته شده از سنگ مرمر و گرانیت است.

آرامگاه بوعلی سینا همدان

آرامگاه بوعلی سینا، شاعر، عارف و طبیب مشهور ایرانی در شهر همدان نیز یکی دیگر از مکان های دیدنی همدان می‌باشد. در قسمت شمالی این آرامگاه آثار باقیمانده از این طبیب و در قسمت جنوبی آن یک موزه با اشیای قدیمی مربوط به چندین هزار سال پیش قرار دارد.

آرامگاه بوعلی سینا در میان میدانی به همین نام واقع است. میدانی بیضوی با درختان چنار کهنسال و آب‌نماهایی الهام‌گرفته از باغ‌های ایرانی، تفرجگاه زیبایی را به وجود آورده است.

طرح و نقشه‌ی بنا از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلامی یعنی برج قابوس بن وشمگیر در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است. تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه، محل نگهداری سکه، سفال و اشیای کشف‌شده‌ی مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد است. در تالار شمالی، مجموعه‌ای نفیس از کتاب‌های خطی و آثار بوعلی سینا گردآوری شده است.

دشت میشان در دامنه کوه الوند

اگر به کوهنوردی علاقه دارید دشت میشان بهترین مکان برای این کار در همدان است. دشت میشان که از مکان های دیدنی همدان به شمار می‌آید در دامنه کوه الوند قرار دارد و یکی از زیباترین مکان‌های طبیعی شهر همدان است که با درختان تنومند و سر به فلک کشیده احاطه شده است. در نزدیکی این مکان دیدنی یک آبشار بزرگ و کتیبه‌ی گنجنامه نیز قرار دارد.

غار علیصدر یکی از جاذبه های طبیعی همدان

غار علیصدر همدان یکی دیگر از غارهای آبی طولانی در جهان شناخته شده است. طول این غار حدود 11 کیلومتر است و تاکنون 3 کیلومتر از مسیر آن کشف شده است. هوای داخل غار بسیار خنک است و برای دیدن این غار قسمتی از مسیر را باید سوار قایق شوید و مسیری دیگر را پیاده روی کنید. اما به شما پیشنهاد می‌شود تماشای این غار حیرت‌انگیز و زیبا را در سفر خود از دست ندهید.

روستای ورکانه همدان

اگر از سمت جنوب شرقی همدان حدود 20 کیلومتر را طی کنید به دره آبشینه می رسید. در این دره، روستای تاریخی ورکانه قرار دارد که قدمت آن به 400 سال می رسد. این روستا به روستای سنگی شهرت دارد چرا که بیشتر خانه های آن از سنگ های طبیعی ساخته شده است.

همچنین کوچه های پر پیچ و خم با معماری بسیار زیبا سبب شده است که روستای ورکانه در کانون توجهات قرار بگیرد. یکی دیگر از عجایب این روستا، گورستان پر رمز و رازی است که هیچ گونه سنگ قبری در آن یافت نمی شود. بنابراین هنگام سفر به همدان بهتر است از این روستا نیز بازدید کرده و خاطرات خوشی را ثبت کنید.

دریاچه سد اکباتان همدان

در ۱۱ کیلومتری شرق همدان می‌توانید از تنها دریاچه‌ی این شهر بازدید کنید. دریاچه‌ای زیبا که با وجود فضای سبز و امکانات تفریحی و گردشگری، مسافران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. از تفریحات این دریاچه ورزش‌های آبی مانند قایقرانی و اسکی روی آب است. به منظور راحتی مسافران و گردشگران، امکاناتی چون رستوران و مهمانسرا در این منطقه‌ی تفریحی ساخته شده است.

همدان این شهر باستانی مکان‌های دیدنی و معروف بسیاری دارد که ما به شما آنها را معرفی میکنیم. از جمله این جاذبه‌های زیبا و دیدنی میتوان به تپه هگمتانه، گنبد علویان، برج قربان، حمام حاج تراب، غار گنجنامه، میدان امام، تپه‌های عباس

تپه هگمتانه از آثار تاریخی همدان

این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم مانده است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته است که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره‌ها بوده‌اند.

در حفاری‌های باستان‌شناسی سال‌های اخیر در تپه‌ی هگمتانه مشخص شده است که محل کاخ‌های باشکوه این ناحیه‌ی باستانی، در تپه هگمتانه کنونی واقع بوده است. نکته‌ی قابل توجه این شهر باستانی، شبکه‌ی منظم و پیشرفته‌ی آب‌رسانی آن بوده است.

موزه هگمتانه

بعد از دیدار از تپه‌ی هگمتانه، می‌توانید از موزه‌ی هگمتانه در ضلع شرقی تپه دیدن کنید. در راهرو و تالار سمت راست موزه، اشیایی که از هگمتانه کشف شده نگهداری می‌شوند. از برجسته‌ترین آثار این موزه پایه ستون‌های متعلق به کاخ‌های هخامنشی از جمله شالی ستون مربوط به دوران اردشیر دوم با متن میخی، دو مهر استامپی سنگی و شیشه‌ای مربوط به دوران قبل از اسلام و سرگاو از جنس سفال متعلق به دوران هخامنشی است. همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۷:۳۰ عصر می‌توانید از این موزه دیدن کنید.

گنبد علویان از جاذبه های تاریخی همدان

گنبد علویان در بلوار علویان همدان و در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله واقع شده است. این گنبد به عنوان شاهکار معماری و تاریخی دوره سلجوقیان محسوب می شود. در ابتدا این گنبد توسط خاندان علویان به عنوان مسجد ساخته شد که بعدها قسمت سرداب این بنا به مقبره خاندان تبدیل شد.

گنبد علویان دارای موقعیتی عالی و دسترسی آسانی دارد که همین امر سبب می شود تا بازدیدکنندگان زیادی را به سمت خود جذب می کند. گنبد علویان با معماری اسلامی جزو نمونه ‌های منحصر به‌ فرد در معماری و گچبری بعد از اسلام است و در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

آدرس: همدان، چهارباغ علویان، شمال شرق میدان امام زاده عبدالله

میدان امام همدان از جاذبه های گردشگری همدان

یکی از بزرگترین و قدیمی ترین میدان‌های ایران در مرکز شهر همدان، میدان امام با نمای زیبا و منحصر به فرد است. در این میدان به تمامی نقاط شهر همدان دسترسی مستقیم دارید. در سال ۱۳۰۷ توسط معمار آلمانی طراحی شده و تا ۱۳۱۲ احداث گردیده است.

در اطراف این میدان دوازده گنبد به چشم می خورند که با آجر کاری های ساده و برجسته و نقش‌ های هندسی و گچبری ‌های زیبا تزیین شده اند. میدان امام همدان جزو جاهای دیدنی همدان محسوب می شود.

آدرس: همدان، میدان مرکزی شهر همدان

پیست اسکی الوند از جاذبه های تفریحی همدان

همان طور که می دانید همدان شهری کوهستانی است و در دامنه کوهستان الوند واقع شده است. اگر به دنبال تفریحی هیجانی و جذاب هستید می توانید به مناطق کوهستانی این شهر سفر کنید که در هر ماه از سال پوشیده از برف است و محیط مناسبی برای ورزش اسکی است، به طوری که جزو پیست های اسکی استاندارد در ایران شناخته شده است.

پیست اسکی تاریک دره یا الوند فعالیت خود را از سال ۱۳۶۴ شروع کرده است و دارای امکانات زیادی مانند محل اقامت و سالن غذا خوری است.

این پیست دارای سه دستگاه تله ‌اسکی است و علاقه مندان به ورزش اسکی روز هیجان انگیزی را تجربه خواهند کرد، همچنین پیست اسکی تاریک دره دارای ظرفیتی ۵۰۰ نفری است. در فصل تابستان نیز این منطقه دارای پیست چمن است.

آدرس: ۱۰ کیلومتری جنوب غربی جاده گنج نامه

سراب گاماسیاب نهاوند در همدان

 سراب گاماسیاب در جنوب شرقی شهرستان نهاوند قرار گرفته است و به عنوان سرچشمه یکی از بلندترین رودهای ایران شناخته می‌شود، همچنین رودخانه ‌های زیادی مانند خرم رود، قلقل رود و حرم آباد از این بخش تأمین می شوند، حتی زمین‌ های کشاورزی نیز توسط این سراب آبیاری می شود.

محوطه سراب گاماسیاب هر بازدید کننده ای را محو تماشای خود می کند. مورد جالب توجه در رابطه با این سراب آب جاری از چشمه هاست، زیرا به قدری سرد است که نمی توانید دستان خود را به آب بزنید. سراب گاماسیاب یکی از پر آب ترین چشمه های ایران است.

آدرس: ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند

بازار سنتی همدان

مجموعه تاریخی بازار همدان در محدوده خیابان‌های باباطاهر، اکباتان و شهدا قرار دارد و عمده بناهای آن مربوط به دوره قاجاریه است. مانند بازارهای اغلب شهرهای قدیمی ایران، بازار سنتی همدان نیز مسقف است. بعضی بخش‌های آن پوششی گنبدی شکل دارد.

بازار همدان به لحاظ وجود راسته‌های مختص به اصناف مختلف معماری ویژه‌ای دارد. برخی مورخان قدمت این بازار را به دوره سامانیان نسبت می‌دهند، اما اکثر این مجموعه بازمانده از دوره قاجاریه است.بازار همدان از اماکن باقی مانده از دوران قاجار است و در مرکز شهر قرار دارد. این بازار هم مثل همه بازارهای قدیمی ایران مسقف است.

جالب است که بگویم بازرگانان از شهر همدان به عنوان انبار ایران نام بردند. دیدن از این بازار هم  علاوه بر این که موقعیتی برای خرید مهیا می کند می تواند برای بیننده ای که علاقه مند به معماری  است جالب باشد.

سوغات و صنایع دستی همدان

یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌ها و صنایع دستی همدان سفال است. برای تهیه‌ی انواع ظروف سفالی می‌توانید به شهر لالجین که یکی از مهم‌ترین مراکز تولید سفال در استان همدان است سفر کنید. البته در بازار سنتی همدان نیز ظروف سفالی با لعاب، پوشش و رنگ‌های زیبا قابل تهیه هستند. دیگر صنایع دستی این استان شامل گلیم، گیوه، صنایع چوبی، حصیربافی و نساجی سنتی است.

همدان یکی از قطب‌های شیرینی غرب کشور است. سبد سوغاتی‌های خوراکی شما از این استان می‌تواند با شیرینی‌های سنتی استان همدان مانند کماج، انگشت‌پیچ، حلوا زرده‌ی همدان، نان شیرمال، باسلوق، برساق، و نان نارگیلی پر شود.

همدان دیار ترشی‌ها و مرباهای مختلف است. به نظر می‌رسد دلیل اهمیت تهیه‌ی ترشی در همدان، زمستان‌های طولانی و سرد گذشته بوده است که بانوان را وادار به نگهداری طولانی مدت مواد غذایی از این طریق می‌کرده و اکنون هم این رسم همچنان به قوت خود باقی مانده است.

در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نوع ترشی در همدان تهیه می‌شود. شاخصه‌ی اصلی ترشی همدان استفاده از گیاهان بومی و به کار بردن چاشنی‌ها و سبزی‌های منطقه در آنها است که سبب تمایز ترشی‌های همدان با سایر نقاط کشور شده است. انواع ترشی‌ها و مرباهای همدان را نیز در سبد سوغاتی‌های خود قرار دهید.