بد کارکردن خودرو در حالت درجا
بد درجا کار کردن موتور خودرو میتواند توسط تعدادی از مسائل ناشی شود که برخی از آنها جدی هستند. این در حالی است که سایر مسائل از درجه اهمیت کمتری برخوردارند.
اما تمامی این نشانه تقریبا یکسان باقی می‌مانند. هنگامی که موتور ماشین در حال کار کردن است خودرو احساس سخت و خشن کار کردن را میدهد. حتی خودرو در سرعت کمتر از حد معمول دارای هرزگردی میشود که این موضوع نشانگر RPMهای ناهماهنگ است.
و ممکن است به هنگام رانندگی ایجاد صدای لرزش کند. با این که سخت درجا کارکردن موتور به نظر یک مشکل کوچک می‌آید. اما این موضوع اغلب نشانگر یک مشکل بزرگتر مرتبط با موتور خودرو است. خودرو باید سریعا مورد بررسی قرار گرفته و تعمیر شود. چرا که مشکلات کوچک منجر به ایجاد مشکلات بزرگ و پر هزینه میشوند.
عملکرد موتور هنگام درجا کارکردن خودرو
سرعت دور آرام یک موتور اساسا سرعت چرخشی است که موتور به هنگامی که پدال گاز فشرده نشده است دارد. سرعت دور آرام موتور بر حسب دقیقه توسط چرخش میل لنگ اندازه گیری میشود.
وقتی خودرو با سرعت هرزگردی در حال کار کردن است با اینکه قدرت لازم برای به کار انداختن قطعاتی مثل پمپ آب، آلترناتور و قدرت فرمان دادن خودرو را تولید میکند.
اما قدرت لازم برای حرکت دادن خودرو را ندارد. سرعت درجا کار کردن یک خودرو سواری معمولا بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ دور بر دقیقه است. درجا کار کردن به صورت مناسب در یک خودرو نباید با لرزش همراه باشد.
بیشتر بدانید: ایا درجا کارکردن ماشین ضرر دارد؟
دلایل بد کارکردن ماشین
1- انژکتور سوخت کثیف
سیستم تزریق سوخت، سوخت را به درون سیلندرها تزریق میکند که این امر مخلوطی از هوا و سوخت و شرایطی برای احتراق و سوختن آن را فراهم می‌آورد.
انژکتورها دهانه‌های کوچکی برای تزریق سوخت به سیلندرها دارند و به مرور زمان می‌توانند توسط کثیفی‌ها گرفته و مسدود شوند. انژکتور سوخت مسدود یا خراب شده منجر به نرسیدن سوخت به موتور و کمبود آن میشود.
همین امر موجب بد کار کردن خودرو در حالت درجا میشود. حتی میتواند باعث ایجاد نشانه‌هایی مثل کاهش شتاب خودرو یا احساس پر قدرت کار نکردن خودرو شود.
اگر مشکل سریعا شناسایی شود ممکن است با تمیز کردن انژکتور عملکرد مناسب آن بازگردد. در صورتی که در زمان مناسب این مشکل شناسایی نشده و به آن رسیدگی نشود باید انژکتور را تعویض کرد.
2- شمع‌های معیوب و آسیب دیده
شمع خودرو ها مسئولیت ایجاد جرقه برای احتراق و سوختن بنزین را به عهده دارند. اگر شمع‌ها عملکرد نامناسبی داشته باشند میتواند روی هرزگردی و درجا کار کردن خودرو تاثیر داشته باشد. موتور خودرو دارای لرزش خواهد شد و صدای لغزش و جابه جایی از آن شنیده میشود.
3- پمپ سوخت خراب یا مسدود شده
علت بد کار کردن موتور خودرو میتواند به نرسیدن سوخت به موتور مرتبط باشد. پمپ سوخت که مسئولیت رساندن سوخت از باک به انژکتورها را دارد میتواند خراب یا مسدود شود. در این صورت سوخت کافی به موتور خودرو نمی‌رسد که همین امر منجر به درجا کار کردن نامناسب خودرو و خفه کردن موتور و حتی کاهش شتاب خودرو میشود.
4- انسداد فیلتر سوخت
این گرفتگی نیز میتواند همین مشکلات را به همراه داشته باشد. وظیفه این قطعه به نمایش گذاشتن آلاینده‌های موجود در سوخت است. در طول زمان دچار گرفتگی شده و نیاز به تعویض پیدا میکند. درجا کار کردن نامناسب خودرو یکی از نشانه‌های انسداد این فیلتر است.
4- از کار افتادن قطعات الکتریکی
بروز مشکل و یا خرابی در سیستم احتراق یا قطعات مختلف الکتریکی نیز میتواند باعث ایجاد این مشکل شود. در این صورت مشکل با بال رفتن دور موتور افزایش می‌یابد. مشکلات اصلی معمولا شامل معیار کنترل احتراق، شمع‌ها و وایرهای متصل به آنها می‌باشد.
5- از کار افتادن سنسور جریان هوا
این مشکل میتواند دلیل نامناسب کار کردن خودرو در حالت درجا باشد. این سنسور مقدار هوای ورودی به سیستم انژکتورهای سوخت را محاسبه کرده و آن اطلاعات را به کامپیوتر خودرو منتقل میکند.
کامپیوتر از این داده‌ها استفاده کرده تا مقدار مناسبی از سوخت را با هوا مخلوط کند. به مرور زمان این سنسور کثیف می‌گردد. عملکرد مناسبی نخواهد داشت و یکی از نشانه‌های این موضوع نامناسب کار کردن خودرو در حالت درجا است. این مشکل حتی میتواند به کاهش شتاب خودرو و ریپ زدن و خفه کردن موتور منجر شود.
6- کثیفی سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن میزان کم و زیاد بودن گازهای خروجی از محفظه احتراق را اندازه‌گیری میکند. متناسب با نتایج به دست آمده میزان سوخت ورودی به موتور توسط کامپیوتر خودرو تنظیم میشود.
هدف اصلی، بدست آوردن ترکیب ایده‌آل برای به حداقل رساندن میزان آلایندگی است. سنسور اکسیژن کثیف و یا از کار افتاده باعث روشن شدن چراغ چک خودرو میشود. منجر به عملکرد نامناسب خودرو در حالت درجا، بازده پایین سوخت و رد شدن خودرو در تست آلایندگی شود.
تک کارکردن ماشین یعنی چه؟
اصطلاع سه کار کردن یا تک کار کردن موتور به معنی از کار افتادن حداقل یکی از سیلندرها است به همین خاطر تاثیر بسزایی در کشش اتومبیل دارد . سه كار كردن به حالتي مي گويند كه موتور به دليل كار نكردن يكي از سيلندر ها درست كار نمي كند. چون بيشتر موتورهاي استفاده شده در خودروهاي سواري چهار سيلندر هستند وقتي يك سيلندر كار نكند موتور با فعاليت سه سيلندر كار را ادامه می دهد که اينجا اصطلاحا می گویند موتور سه شده يا سه كار مي كند.
تک کار کردن موتور حتما دلیلی برای بد کار کردن موتور است.اما بد کار کردن موتور همیشه به معنی تک کار کردن آن نیست. در تعریف دقیق تر میتوان گفت تک کار کردن موتور همیشه باعث بد کار کردن موتور میشود اما بد کار کردن موتور دلایل متعددی دارد و لزوما به معنی تک کار کردن موتور نیست.
در موتور های چهار زمانه که شامل اغلب موتورهای درون سوز امروزی میشود احتراق کامل همه سیلندرها در دو دور کامل میل لنگ اتفاق می افتد . فارغ از تعداد سیلندر ها حرکت پیستون ها دو به دو با هم هماهنگ است بطور مثال در یک اتومبیل چهار سیلندر خطی پیستون های یک و چهار در یک زاویه و پیستون های دو و سه نیز در زاویه مقابل آنها کار میکنند.
جابجایی حاصل احتراق هر پیستون به سمت پایین، پیستون قرینه خود را که در نوبت احتراق است تا انتهای مرحله تراکم به سمت بالا میبرد. کار نکردن هر یک از سیلندرها باعث تاخیر در بالا رفتن پیستون سیلندر بعدی در نوبت احتراق میشود و باصطلاح آن سیلندر تک کار میکند.
علائم تک کار کردن خودرو
هنگام تک کار کردن موتور مخصوصا در اتومبیل های چهار سیلندر موتور با تاخیر و لرزش گاز میخورد و حرکت و شتاب اولیه اتومبیل دچار افت شدید میشود و باصطلاح ریپ میزند. در بعضی از موارد موتور به صورت لحظه ای و در هنگام شتابگیری تک کار میکند. با هماهنگ شدن دور موتور با سرعت اتومبیل مشکل بصورت موقت حل میشود.
تک کار کردن موتور در هنگام شتابگیری معمولا در دنده های سنگین و به شکل ریپ زدن موتور با فواصل زمانی مشخص روی میدهد که با افزایش دور موتور فواصل زیاد شده و ریپ زدن متوقف میشود. برای تشخیص تک کار کردن موتور در حین حرکت توجه به نوع لرزش و ریپ زدن موتور کافیست.
لرزش و ریپ حاصل از تک کار کردن موتور همیشه دارای یک سیکل منظم است که با بالا رفتن دور موتور تند تر میشود. یکی از نشانه های تک کار کردن موتور لرزش موتور در حالت دور آرام یا باصطلاح درجا است، کوچکترین نقص در احتراق هر کدام از سیلندر ها باعث لرزش موتور خودرو میشود و همزمان با هر لرزش هوا با سرعت غیر طبیعی از اگزوز اتومبیل خارج میشود
. در هنگام تک کار کردن موتور اتومبیل این لرزش و خروج هوای توام با آن دارای ریتمی هماهنگ با دور موتور است که با دقت به لرزش موتور و نگاه داشتن دست در مقابل خروجی اگزوز به راحتی قابل تشخیص است.
- لرزیدن و بد کار کردن موتور خودرو مخصوصا در اول گاز دادن
- کم توان شدن موتور خودرو و کاهش بازدهی موتور در سرعت های بالا و سربالایی ها
- لرزیدن موتور در استارت صبح
- چند استارت خوردن خودرو
توجه: با خودرویی که تک کار میکند رانندگی نکنید چون به موتور خودرو صدمه میزند. دلیل آن هم فشار آمدن به سیلندرهایی است که کار میکند.
مهمترین دلایل تک کار کردن موتور می‌پردازیم
1- خراب شدن شمع موتور
شمع موتور یکی از مهمترین قطعات سیستم جرقه است. هر سیلندر در موتور اتومبیل معمولا دارای یک شمع است که در صورت جرقه نزدن شمع سیلندر مربوط به آن از کار افتاده و موتور تک کار میکند. در بعضی مواقع جرقه ضعیف نیز باعث از کار افتادن یک سیلندر و تک کار کردن موتور میشود.
در بعضی از مواقع الکترود داخلی شمع میسوزد و ولتاژ مورد نیاز جرقه شمع را از خود عبور نمیدهد. در این صورت سیلندر بطور کامل از کار می افتد و موتور بصورت مداوم تک کار میکند. وجود آب در محفظه احتراق نیز باعث عدم جرقه بین الکترودهای شمع و تک کار کردن موتور میشود.
هنگام خیس شدن شمع با آب جرقه از روی عایق الکترود مثبت عبور کرده و فاصله هوایی بین دو الکترود را طی نمیکند. آب ممکن است بخاطر شکستگی منی فولد، خرابی واشر منی فولد، خرابی واشر سرسیلندر و یا ترک سرسیلندر وارد محفظه احتراق موتور بشود.
معمولا تک کار کردن در اثر وجود آب در محفظه احتراق در زمان سرد بودن موتور اتفاق می افتد و بعد از گرم شدن موتور شمع خشک شده و سیلندر بکار می افتد. در برخی از موارد به دلیل بالا رفتن مقاومت داخلی شمع جرقه از بیرون شمع و در روی عایق چینی خارجی میگذرد
این حالت معمولا در حین شتابگیری اتومبیل اتفاق می افتد و موتور برای چند لحظه تک کار کرده و ریپ میزند. از علائم این مشکل وجود خطهای سیاه روی عایق چینی خارجی شمع است که بصورت عمودی و در موازات یکدیگر تشکیل میشوند.
بیشتر بدانید: علائم خرابی شمع خودرو و علت آن
2- خرابی کوئل و وایر شمع
کوئل اتومبیل یک ترانس جرقه است که ولتاژ باطری ماشین را تا چند هزار برابر تقویت کرده و از طریق وایر شمع به شمع موتور هدایت میکند. کیفیت جرقه شمع در پلاسما تا حدود زیادی وابسته به جرقه شمع است.
در اتومبیل های قدیمی که دارای یک کوئل بودند خرابی کوئل باعث خاموش شدن یا روشن نشدن موتور میشد، اما امروزه اکثر اتومبیل ها حداقل دارای دو کویل هستند.
خراب شدن کوئل باعث از کار افتادن سیلندر یا سیلندرهای مربوط به آن کوئل می شود. خرابی کوئل همیشه به معنی عدم جرقه نیست، در بعضی مواقع جرقه ضعیف نیز باعث تک کارکردن لحظه ای و یا حتی دائمی موتور میشود.
برای تست کوئل کافیست کوئل یا وایر شمع را در آورده و جرقه آن را برسی کنیم. در اتومبیل هایی که کوئل مستقیما بر روی شمع قرار دارد برای تست لازم است کوئل از جای خود خارج شود و در اتومبیل های دارای وایر باید وایر را به آرامی از روی شمع در بیاوریم.
با چسباندن نوک پیچ گوشتی به محل اتصال شمع بر روی وایر یا کوئل و نزدیک کردن قسمت فلزی آن به بدنه در هنگامی که موتور روشن است جرقه ای در فاصله هوایی بین پیچ گوشتی و بدنه اتومبیل دیده میشود.
جرقه خوب و مناسب باید به رنگ آبی باشد و حداقل فاصله هوایی دو سانتیمتر را طی کند. جرقه باید دارای قطر مناسب(حداقل یک میلیمتر) و به راحتی قابل رویت باشد. جرقه های کوتاه و مویی نشان دهنده اشکال در مدار جرقه هستند.
در مواردی کثیف بودن و یا ترک داشتن عایق کوئل باعث ضعیفی یا عدم جرقه کوئل در هنگام شتابگیری میشود.
پیشنهاد میشود نحوه تعویض باتری ماشین را مطالعه نمایید.
3- خراب یا کثیف شدن انژکتور
انژکتور یا سوخت پاش مهمترین قطعه سیستم سوخت رسانی است که در دهه های گذشته بطور کامل جایگزین سیستم کاربراتوری شده است.
انژکتور یک شیر برقی کوچک و بسیار دقیق است که طبق زمانبندی معین باز و بسته میشود. زمان باز شدن انژکتور همزمان با مرحله مکش در سیلندر است که در کسری از ثانیه انجام میشود.
هر گونه اشکال در پاشش سوخت منجر به از کار افتادن سیلندر مربوطه و در نتیجه تک کار کردن موتور میشود. یکی از رایج ترین اشکالات انژکتور کثیف شدن آن است که موجب بد کار کردن ، ریپ زدن و تک کارکردن موتور اتومبیل میشود.
کثیف شدن انژکتور ممکن است به دلیل ورود ذرات ریز جدا شده از صافی و لوله های بنزین و یا جرم آن طی چندین سال باشد. بطور کلی کثیف شدن انژکتور باعث بروز دو نوع اشکال میشود که باعث بد یا تک کار کردن موتور میشوند.
در حالت اول ذرات وارد شده به داخل انژکتور در مقابل یک یا چند سوراخ خروجی قرار گرفته و قسمتی از مسیر پاشش سوخت را مسدود میکند. در حالت دوم ذرات ریز مانع از بسته شدن کامل انژکتور و نشت بنزین در زمان بسته بودن آن میشود.
از آنجایی که مقدار سوخت پیش بینی شده برای هر سیکل احتراق بسیار دقیق است کم یا زیاد شدن مقدار پاشش سوخت بدلایل ذکر شده باعث احتراق ناقص و یا از کار افتادن کامل سیلندر و در نتیجه تک کار کردن موتور میشود.
بیشتر بدانید: رسوب زدایی موتور خودرو
4- هوا کشیدن منی فولد و اتصالات آن
علت بد کار کردن موتور خودرو: منیفولد مجرای عبور و تقسیم هوا از دریچه گاز به سوپاپ گاز و محفظه احتراق است که بر روی سرسیلندر بسته شده و بوسیله واشر یا اورینگ منی فولد آبندی می شود.
بعد از روشن شدن موتور فشار هوای داخل منی فولد بدلیل مکش پیستون ها همواره کمتر از فشار هوای بیرون است. در دور آرام مقدار معینی هوا از دریچه گاز عبور کرده و پس از مخلوط شدن با سوخت تزریق شده توسط انژکتورها به سمت سوپاپ گاز و محفظه احتراق میرود.
هر گونه اشکال در واشر یا اورینگ منی فولد باعث ورود هوا به یکی از مجاری آن و بهم خوردن نسبت هوا و سوخت میشود. هوا کشیدن منی فولد ممکن است به دلیل ترک خودن منی فولد به دلایل مختلف و یا خرابی واشر یا اورینگ منی فولد باشد.
در بعضی از موارد خرابی اورینگ انژکتورها نیز باعث هواکشیدن و تک کار کردم موتور می شود.
5- اشکالات مربوط به سوپاپ (کم بودن خلاصی سوپاپ و..)
سوپاپ ها دریچه های ورود گاز (مخلوط هوا و سوخت) و خروج دود از محفظه احتراق هستند که در زمانبدی هماهنگ با حرکت پیستون ها باز و بسته می شوند.
سوپاپهای هر سیلندر باید در مرحله احتراق یا قدرت آن سیلندر کاملا بسته و آب بندی باشند تا از هدر رفتن نیروی حاصل از احتراق جلوگیری کنند. به دلیل سرعت بالای باز و بسته شدن سوپاپها در دورهای بالا و انبساط سوپاپها در اثر گرمای حاصل از احتراق باید بین میل سوپاپ و متعلقات آن مقدار معینی خلاصی وجود داشته باشد
در غیر اینصورت سوپاپ ها بطور کامل بسته نشده و فشار (کمپرس) حاصل از احتراق که تامین کننده گشتاور موتور است از فاصله بین سوپاپ و نشیمنگاه سوپاپ(سیت سوپاپ) به بیرون نشت میکند. نشتی هر کدام از سوپاپها باعث از کار افتادن سیلندر مربوط به آن سوپاپ و تک کار کردن موتور می شود.
ماشین رو بنزین بد کار میکنه
هر وقت صحبت از بد کار کرذن خودرو روی بنزین میشود اولین چیزی که به ذهن همه میرسد تنظیم موتور است. خودرو چه دوگانه سوز باشد و چه تک سوز باشد تک کار کردن خودرو میتواند به خودرو صدمه های جدی بزند. اما برای عیب یابی خودروهای دوگانه سوز کمی کار آسان تر میشود.
در خودروهای دوگانه سوز وقتی خودرو روی گاز خوب کار میکند به این معنی است که قطعاتی به علت مشترک بودن بین گاز و بنزین سالم هستند چون خودرو روی گاز خوب کار میکند اما روی بنزین تک کار میکند.
قطعاتی مثل سرسیلندر، تسمه تایم، موتور، شمع و وایر، دریچه گاز ، فشنگی آب ، کوئل و سایر قطعات مشترک با سیستم گاز سالم هستند.
قطعات تاثیر گذار در تک کار کردن خودروی دوگانه سوز در حالت بنزین
- پمپ بنزین و ریگلاتور فشار بنزین
- صافی بنزین
- سوزن های انژکتور اصلی ترین دلیل بد کار کردن خودرو روی بنزین
- نقص در سیستم سیمکشی خودرو
- ECU خودرو را چک کنید.
بیشتر بدانید: همه چیز درباره گازسوز کردن خودرو ها
چگونه سیلندر از کار افتاده را تشخیص دهیم؟
موتور خودرو را روشن کنید و اجازه دهید اندکی گرم شود. به ترتیب وایر شمع‌ها را از محل خارج کنید. با کشیدن یک وایر اگر کارکردن موتور بدتر شد، یعنی سیلندر مربوط به وایر کشیده شده سالم بوده و وایر را به محل خود برگردانید.
به همین ترتیب به سیلندر بعدی مراجعه کنید. اگر با کشیدن وایر یکی از سیلندرها هیچ تغییری در موتور ایجاد نشد، این به معنی پیدا کردن سیلندری است که از کار افتاده است.
روش توضیح داده شده ساده‌ترین روش تشخیص سیلندر مرده و یا تشخیص سه کار کردن موتور در تمام خودروها است. در خودروهای امروزی کامپیوتر خودرو توانایی تشخیص سیلندر از کار افتاده را دارد و قطع احتراق سیلندر را به همراه شماره سیلندر در قسمت خطاهای دیاگ نمایش میدهد.
تشخیص علت سه کار کردن ماشین
چرا ماشین سه کار میکند برای تشخیص اینکه کدام سیلندر از کار افتاده است باید مراحل زیر را انجام دهید:
- اول دستگاه دیاگ بزنید و خطاها را چک کنید. اگر خطایی نبود دستکش دست کنید و وایر ها را دونه دونه بکشید. مواظب باشید که برق به بدنتان و یا بنزین برخورد نکند. با کشیدن هر وایر باید لرزش خودرو بیشتر شود. اگر وایری کشیده شد ولی لرزش تغییری نکرد در آن سیلندر مشکلی است.
- برق خروجی وایر همان سیلندر را چک کنید. اگر جرقه ندارد وایرها و کوئل را چک کنید. کوئل وظیفه ی تولید برق را دارد و وایر وظیفه ی انتقال برق را دارد.
- اگر کوئل و وایر ایرادی نداشت شمع خودرو را باز کنید. با دقت به نوک شمع نگاه کنید که خیس نباشد و یا گپ شمع به هم نریخته باشد. اگر قسمت چینی شمع که معمولا رنگ سفیدی دارد خط های سیاه عمودی داشته باشد و یا پلاتین شمع فرسوده شده باشد، شمع باید تعویض شود.
- اگر شمع، وایر و کوئل ایراد نداشت در مرحله ی بعد به سراغ سوزن های انژکتور میرویم. سوزن انژکتور وظیفه ی پاشش مقدار مشخصی بنزین را دارد. اگر بنزین خروجی از سوزن از مقدار مشخص کمتر و یا بیشتر باشد در آن سیلندر احتراق کم میشود و یا به اصطلاح احتراق ناقص میشود. برای تشخیص این مشکل باید سوزن انژکتور روی دستگاه شستشو انژکتور تست شود.
- سلامت واشر سرسیلندر توسط دستگاه پنج گاز و دستگاه کمپرس سنج تست کنید. این دستگاه ها وظیفه ی تست قطعات داخل موتور را دارند که با این تست هزینه های اضافی شما کاهش میابد.
