استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد؟

استابلایزر ولتاژ چیست؟

استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ برق، یک وسیله الکتریکی است که نوسان ولتاژ را تثبیت کرده و به مصرف کننده می فرستد.

مهم ترین عوامل خراب شدن وسایل برقی، نویزهای برق شهر، نوسان و یا قطع و وصل ناگهانی ولتاژ یا برق شهر بوده که آسیب جدی بیش تر در قسمت حساس و اصلی دستگاه هم چون موتور، کمپرسور، پاور اتفاق افتد.
به منظور محافظت از تثبیت کننده ولتاژ لوازم برقی و ترانس یخچال به ویژه کولر گازی، یخچال، لباسشوئی، سیستم صوتی و تصویری و کامپیوتر و باید از استابیلایزر استفاده کرد همچنین، تولید کننده لوازم برقی در مقابل اشکال به وجود آمده به علت نوسان برقی در دستگاه بدون استابلایزر هیچ مسئولیتی را قبول نمی کند.

انواع مختلفی از استابلایزر ها برای کاربرد های مختلف الکتریکی اختراع شده است که فروش استابلایزر ولتاژ را بسته به کاربرد شان متفاوت می کند.

موارد استفاده از دستگاه استابلایزر

طرز کار استابلازر

طرز کار این وسایل به این شکل است که یک جاروبک ذغالی بر روی یک سطح هسته حلقوی مسی با سرعت زیادی چرخش می کند. این کار باعث می شود ولتاژهای لحظه ای بیش از اندازه حذف شوند یا کاهش شدید داشته باشند.

این اصلاح بر مبنای تغییر تعداد دور سیم پیچ بر روی هسته های حلقوی و استوانه ای است. از خصوصیات مهم این دستگاه ها می توان به پیوستگی خطی و سینوسی کامل بودن ولتاژ خروجی، هماهنگی فازها، دیجیتالی بودن مکانسیم کنترل، بالابودن توان، بازدهی و دقت و کیفیت آن اشاره کرد.

روش تست عملکرد استابلایزر

فیلم زیر با با تغییر ولتاژ ورودی استابلایز، ولتاژ خروجی تنظیمات استابلایزر را با ولت متر اندازه گیری می کند. با مشاهده فیلم زیر می توانید نحوه عملکرد دقیق استابلایزر را متوجه شوید.

تفاوت یو پی اس با استابلایزر در چیست؟

استابلایزر و یو پی اس هر دو تثبیت کننده ولتاژ هستند و دارای فیلتر‌های الکترونیکی و الکتریکی جهت حذف نوسان و نویز برق می‌باشند و برقی یکنواخت به مصرف کننده ارسال می‌کنند، اما تنها تفاوت آن‌ها در این است که یو پی اس دارای باتری یو پی اس برای زمان خاموشی و نبود برق است.

استفاده از یو پی اس یا استابلایزر بستگی به نیاز مصرف کننده دارد، برای بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها و مکان‌هایی که در آن نیاز مبرم به برق بوده و قطع برق امکان بروز خسارت‌های جبران ناپذیری را دارد استفاده ازیو پی اس توصیه میشود، اما با توجه به کم بودن میزان قطعی برق به ویژه در شهر‌های بزرگ، برای مصارف خانگی استفاده از استابلایزر از لحاظ اقتصادی به صرفه‌تر است.

استابلایزر ups چیست؟

دستگاه محافظ یو پی اس، فقط دارای یک برد الکترونیکی می‌باشند که به هنگام بالا و یا پائین بودن ولتاژ برق شهر از حدتعریف شده برق را قطع می‌نمایند و نیز یک مدار تاخیر جهت وصل مجدد برق شهر با زمان معین می‌باشند که این سیستم به دلیل ابتدایی بودن آن محافظ مطمئن و کاملی برای دستگاه‌های مصرف کننده نمی‌باشد، ولی استابلایزر یو پی اس فاصله میکروکنترولر هوشمند، محافظ بسیار مطمئن برای دستگاه یو پی اس می‌باشد.

فرق ترانس استابلایزر و محافظ خانگی

دستگاه محافظ خانگی، فقط دارای یک برد الکترونیکی است که به هنگام بالا و یا پائین بودن ولتاژ برق شهر از حدتعریف شده برق را قطع می نمایند و نیز دارای یک مدار تاخیر off dly جهت وصل مجدد برق شهر با زمان معین می باشند که این سیستم به دلیل بدوی بودن آن محافظ مطمئن وکاملی برای دستگاههای مصرف کننده نیست.

در حالی که استابلایزر با تغییرات ولتاژ، برق را قطع نمی کند. بلکه ولتاژ را در محدوده مشخصی از نوسانات، اصلاح می نماید.

استابلایزر با دارا بودن ویژگی هایی که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده محافظ بسیار مطمئن برای لوازم برقی می باشد:

مزایای استفاده از استابلایزر

به طور کلی تثبیت کننده ولتاژ موجب موراد زیر می شود:

• عمر مفید تجهیزات را افزایش می دهد.
• میزان نقص تجهیزات را کاهش می دهد.
• منبع تغذیه را تثبیت شده و پایدار حفظ می کند.
• باعث کاهش سر و صدا و جرقه دستگاه ها می شود.
• از ولتاژ های پایین و ولتاژ بالای شبکه جلوگیری می کند.
• محافظت هایی در موارد اضافه بار و گرمای بیش از حد و اتصال کوتاه انجام می دهد.

1- تثبیت برق شهری

همانطور که قبلا اشاره کردیم برق شهر دارای نوسانات ولتاژ می باشد،به همین دلیل است که استفاده از استابلایزر می تواند به میزان زیادی عمر دستگاه های مصرف کننده را بالا برده و راندمان دستگاه هارا افزایش دهد.

2- رفع مشکلات ناشی از ژنراتور

ولتاژ ژنراتورها (خصوصا برای ژنراتور های برق اضطراری و دستگاه های با توان پائین ) تثبیت شده نیست و دارای نوسانات خیلی زیادی می باشد که برای رفع این مشکل حتما باید دستگاه استابلایزر بین ورودی مصرف کننده ها و خروجی ژنراتور قرار بگیرد.

3- کاهش مصرف برق

کاهش ولتاژ برق شهر باعث به هم حوردگی درمیزان عملکرد دستگاه ها شده و توان اسمی همچنین میزان راندمان الکتروموتور را به اندازه مورد قبولی کاهش می دهد.

در نتیجه دور الکترو موتور کم شده و باعث گرمای ان (اتلاف انرژی) می شود که نهایتا برق بسیار زیادی را مصرف کرده و در بیشر مواقع افزایش مصرف برق تا ۲۵% نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

4-محافظت از نواساتنات شدید و رعد برق

برق شهر بعلت استفاده هزاران مصرف کننده مسکونی و صنعتی همینطور اشکالات در شبکه انتقال  همیشه دارای نوسانات بسیار زیادی می باشد که این نویز ها بعضا باعث خرابی های جبران ناپذیری برای مصرف کننده از جمله قسمت های سخت افزاری و نرم افزاری می شود. بوسیله استابلایزر تمام امواج جریان و نویزهای برق شهر ،فیلتر میشود.

5- نماش ولتاژ در مانیتورینگ

استابلایزر ها بمنظور نمایش ولتاژ ورودی و خروجی تثبیت شده و نیز مقدار بار مصرفی همچنین اختلال و خرابی شبکه دارای یک صفحه LCD می باشند که در همه مواقع موارد ذکر شده را نمایش می دهند.

6- محافظت در مقابل اتصال کوتاه

درصورتیکه به هر دلیل اتصال در مدارات داخلی و یا خروجی استابلایزر انجام شود، سریعا دستگاه بصورت خودکار ( بوسیله میکروکنترلر)، خروجی را قطع نموده و از  هرگونه مشکل و ایراد برای مصرف کننده جلوگیری می کند.

7- محافظت از نویز ها

8- جلوگیری از شوک های الکتریکی اولیه

برق شهر موقع وصل مجدد دارای نوسانات لحظه ای بسیار زیادی می باشد که در برابر مصرف کننده ها بسیار مضر است.استابلایزر برای رفع شوک ها و در دست گرفتن جریان های ابتدایی بطوری طراحی شده که با دیرکرد چهار دقیقه ای برق شهر را مجددا وصل می کند.

9- بهبود راندمان دستگاه

هنگامی که ولتاژ ورودی دستگاه ها از حد تعیین شده کمتر باشند، دستگاه هایی همانند موتور های برقی و لامپ ها، راندمان مطلوب خود را نداشته وکارایی انها به کمترین حالت ممکن می رسد. همچنین در طول عمر مفید انها نیز بطور چشمگیری کاهش می یابد.

10- حفاظت از سیم کشی ساختمان

موقعی که ولتاژ برق شهر پایین می آید، مصرف کننده برای جبران این کاهش، جریان زیادی از مدار و سیم کشی می کشند. این بحث جریان بسیار زیادی را از فیوز ها و کابل های برق عبور میدهد که باعث قطعی فیوزها و گرمای شدید کابل های ورودی و موتور دستگاه مصرف کننده می گردد.

تثبیت ولتاژ بوسیله استابلایزر از تولید این گرما و همچنین خطر آتش سوزی جلوگیری میکند.

11- محافظت در برابر دو فاز شدن برق

بعد از برطرف کردن مشکل دستگاه عملکرد معمولی خود را از شروع میکند.

انواع استابلایزر ولتاژ

 انواع استابلایزر از لحاظ تکنولوژی ساخت:

1- استابلایزر رله‌ای

در این سیستم یک ترانس با استفاده از چند رله که سر‌های خروجی سیم پیچ‌ها را متناسب با ولتاژ برق شهر تعیین می‌کند، برق را به صورت پله‌ای اصلاح می‌کند.

این مدل از استابلایزر برای استفاده‌ی مکان‌هایی که نوسانات برق شهر به صورت لحظه ایی بوده بهتر است، زیرا در کسری از ثانیه افت ولتاژ را جبران نموده و مانع از آسیب دیدن لوازم برقی میگردد، اما رنج تغییر ولتاژ در آن‌ها بیست ولت میباشد به این صورت که زمانی رله عمل میکند که برق شهر به زیر ۲۰۰ ولت یا بالای ۲۴۰ ولت رسیده باشد2

2- استابلایزر سروو موتوری

ترانس در این مدل به صورت حلقوی بوده و به جای رله، تغییرات ولتاژ برق شهر با استفاده از یک بازو جاروبک، روی ترانس که به صورت هوشمند کنترل می‌شود، اصلاح می‌گردد.

در این نمونه اصلاح افت یا افزایش ولتاژ برق شهر در بازه‌ی بسیار کمتری (۳ ولت) و با دقت بیشتری انجام میگیرد، ولی به خاطر سیستم مکانیکی از سرعت کمتری نسبت به نمونه رله‌ای بهره میبرد که این امر موجب میگردد از استبیلایزر سرو موتوری در محل‌هایی استفاده بشود که ولتاژ برق شهر به صورت دائمی بالاتر از حد مجاز یا پایین‌تر از آن باشد.

 

انواع استابلایزر از لحاظ ولتاژ برق ورودی:

1- استابلایزر تک فاز

استابلایزر‌های تک فاز به هر دو صورت رله‌ای و سروو موتوری موجود می‌باشند.

از استابلایزر های تک فاز جهت جلوگیری از صدمات ناشی از نوسانات ولتاژ در آزمایشگاه ها، دستگاههای حساس، سرور های کامپیوتر، منازل و اداره ها استفاده می گردد.

2- استابلایزر سه فاز

در استبیلایزر‌های سه فاز به خاطر وجود ولتاژ بالا و جریان زیاد از تکنولوژی سروو موتور استفاده میگردد که از راندمان بالاتری برخوردار است.

از استابلایزر های سه فاز جهت جلوگیری از صدمات ناشی از نوسانات ولتاژ در کارخانجات، دستگاه های CNC، دیزل ژنراتور ها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع غذایی و … استفاده می گردد.

استابلایزر سه فاز خود به دونوع متعادل و نامتعادل تقسیم می شود.

خرید استابلایزر ولتاژ

خرید تثبیت کننده ولتاژ یک راه حل کارآمد برای داشتن هزینه های متوسط است و به کسانی که می خواهند از دستگاه ها و تجهیزات (سخت افزار) خود در برابر تغییرات (نوسانات) ولتاژ و همچنین سر و صدای موجود محافظت کنند، توصیه می شود. هیچ چیز به اندازه محافظت و پایداری منبع تغذیه، برای تجهیزات الکترونیکی مهم نیست.

قیمت انواع استابلایزر

طبق تحقیقات انجامی بیشترین عوامل خرابی  لوازم برقی موراد زیر می باشد:

• نویزها
• نوسانات
• قطع و وصل ناگهانی برق
• افزایش و کاهش ولتاژ

از این رو خسارت های بوجود امده بوسیله این عوامل بیشتر در قسمت های گران قیمت و حساس دستگاه مانند : کمپرسور ،موتور ،پاور و غیره رخ می دهد.

هزینه بوجود آمده از خسارات احتمالی وعملکرد نامناسب یوپی اس در بیشتر مواقع به مراتب بیشتر از هزینه جلوگیری و پیشگیری ( بهره برداری از استابلایزر ) می باشد.