اجزای تشکیل دهنده باتری سیلد اسید شاید چیزی نباشد که لزومی به دانستن آن داشته باشیم اما برای درک بهتر سازوکار باتری که در مقاله های قبل به آن اشاره کردیم بهتر است بدانیم اجزای تشکیل دهنده باتری ماشین چیست.
توصیه می شود قبل از مطالعه ادامه مطلب فیلم زیر را جهت درک بهتر ساز و کار اجزای باتری ماشین تماشا نمایید!
اجزای تشکیل دهنده پیل برقی چیست؟
- قطب مثبت
- صفحه مثبت
- جدا کننده باتری ماشین
- قطب منفی
- صفحه منفی
- درپش باتری
- خمیر باتری
- صفحات باتری
- جعبه باتری
پوسته یا جعبه باتری
جعبه باتری ماشین یا از صمغ پلی اتیلن تشکیل شده و یا از پلی کربنات که بسیار مستحکم است و جهت حفظ باتری از ضربات> ارتعاشات و افزایش عمر باتری طراحی شده است اما در تصادفات سنگین با شکستن باتری خودرو مواجه خواهید شد.
جعبه باتری ماشین با توجه با توجه به ولتاژ باتری تعداد خانه های آن کم و زیاد خواهد شد. یک باتری ۱۲v ماشین دارای ۶ (خانه ) سلول می باشد. اصول استاندارد ساخت باتری خودروی اتومبیل برای هر خانه ۲v را در نظر گرفته شده است.
درپوش باتری
جنس درپوش از جنس پوسته آن یا همان پلی پروپیلن است و به باتری متصل شده است. هر باتری دارای ۶ درب می باشد. دربها در محل سوراخ مخصوص ریختن الکترولیت نصب می شوند و بر روی آنها یک سوراخ سوزنی ریز وجود دارد. این سوراخ جهت تخلیه گازهای تولید شده در خانه های می باشد.
نشانگر باتری
قطعه ای است استوانه ای که از درون الکترولیت و در خانه باتری قرار گرفته و از طرف دیگر از روی صفحه ساخته شده بالایی قابل مشاهده می باشد. که درون استوانه یک گوی سبز رنگی به نسبت چگالی اسید ۱۲۷۵ درجه ساخته شده یعنی زمانی که میزان الکترولیت که بصورت استاندارد بایستی ۱۲۷۵ درجه باشد درون باتری ریخته شود گوی سبز رنگی به سطح آب آمده ورنگ سبز آن کاملاٌ مشهود می باشد.
حال هر چه اسید الکترولیت کمتر شود یعنی اسید سولفوریک که به صفحات مثبت ومنفی بچسبد و آبی که به صورت آب مقطر درون باتری باقی می ماند گوی به استوانه فرو می رود و رنگ سبز بصورت رنگ سیاه دیده می شود. پس با این نشانگر می توان وضعیت آن را فهمید.
- شارژ
- نیمه شارژ
- یا دشارژ
ترمینال باتری
ترمینال ها به کابلها متصل میشوند یکی به مثبت و دیگری به منفی . ترمینالها نقطه اتصال بین باتری ماشین و سیستم الکتریکی ماشین است .
قطب مثبت باتری
قطب های باتری یا برجک های باتری از سرب تشکیل شده است این قطبها از بالا از در پوش پوسته باتری بیرون زده واز داخل به صفحات مثبت داخلی نصب شده قطب مثبت از نظر قطر بزرگتر از قطب منفی می باشد.
قطب منفی
قطب منفی هم همانند مثبت از سرب تشکیل شده و از درپوش پوسته باتری بیرون زده واز داخل به صفحات منفی داخلی نصب شده قطب منفی از نظر قطر از قطب مثبت کوچکتر است.
مواد تشکیل دهنده اجزای داخل باتری خودرو
صفحات منفی Negative plates
صفحات مثبت ومنفی از دو قسمت تشکیل می شوند یکی ماده فعال آن صفحه ودیگری اسکلت اصلی جنس ماده فعال صفحات منفی در حالت شارژ کامل pbo می باشد برای تهیه این صفحات وصفحات مثبت ابتدا یک اسکلت فلزی سبک تهیه می کنند.
جنس این اسکلت معمولا ٌاز آلیاژ سرب می باشد بعلت افزایش مقاومت وسهولت در هنگام ریخته گری آن درصدی کلیسیم وآنیموان به آن اضافه می شود بعلت نفوذ بهتر الکترولیت در صفحات منفی ومثبت بهتراست این صفحات حالت اسفنجی داشته باشد.
بعلت قرار دادن ماده فعال بین شبکه های اسکلت آن را به صورت خمیر تهیه کرده و شبکه اسکلت عبور می دهند. سپس آن را در کوره های مخصوص خشک می نمایند.
رنگ صفحات منفی خاکستری وتعداد آن در هر خانه باتری یکی بیشتر از صفحات مثبت آن خانه می باشد.
صفحات مثبت Positive Plates
جنس ماده فعال صفحات مثبت در زمان شارژکامل دی اکسید سرب pbo2 میباشد که این صفحات به رنگ قهوه ای سوخته یا قهوه ای مایل به قرمز می باشند. هر صفحه مثبت بین دو صفحه منفی قرار میگیرد بنابراین تعداد آنها یکی کمتر از تعداد صفحات منفی در آن خانه می باشد. به همین دلیل میزان مصرف شدن صفحات مثبت بیش از صفحات منفی می باشد.
توجه: در گذشته هنگامی که مصرف کننده باتری را خریداری میکرد لازم بود قبل از استفاده روی خودرو و آنها به دستگاه شارژ متصل کرده تا شارژ شود.
امروزه تغییر در نحوه ساخت صفحات مثبت و منفی دیگر به شارژ اولیه احتیاج نیست. به این ترتیب که امروز جنس صفحات مثبت ومنفی هر دو از اکسید سرب pbo می باشد.
در کارخانه پس از تکمیل فرآیند ساخت، الکترولیت افروزده می شود پس آن زیر دستگاه شارژ قرار می دهند که پس از شارژ کامل، الکترولیت تخلیه شده و باتری بصورت خشک تحویل فروشگاه می گردد و پس از خرید بایستی الکترولیت داخل باتری ریخته شود ودیگر نیاز به شارژ ندارد و آماده استفاده می باشد .
الکترولیت باتری
الکترولیت تشکیل شده از یک حجم اسید سولفوریک غلیظ +۳ حجم آب مقطر که پس از ترکیب وخنک شدن بایستی مورد استفاده قرارگیرد. چون زمان ترکیب آب مقطر با اسید سولفوریک دمای الکترولیت به نقطه جوش ۱۰۰درجه می رسد.
احتیاط ! بایستی توجه داشت که زمان تعویض بایستی از دستکش ضد اسید و عینک استفاده کرد.
خمیر باتری
خمیر باتری که به صفحات مثبت و منفی می چسبد یک مخلوط اکسید سرب است که هم دی اکسید سرب و هم سرب اسفنجی تولید می کند.
صفحات عایق یا سپراتور باتری
صفحات عایق داخل باتری که بین صفحات قرار دارد ممکن است از جنس پشم شیشه و صمغ، کائوچو، فایبر گلاس و رایج ترین آنها که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد از جنس P.V.C (پلی کلریدونیل) میباشد.
همچنین بخوانید: عملکرد سپراتور (جدا کننده) در باتری چیست؟
