عمر مفید باتری ماشین به عوامل مختلفی بستگی دارد که می توان آن را محاسبه کرد. باتری ماشین سبب روشن شدن موتور ماشین شده، و در نتیجه سیستم تهویه هوا و سایر وسایل برقی داخل ماشین روشن می شود. زمانی که موتور ماشین خاموش می شود، سیستم تهویه هوا و سایر وسایل خاموش می شود. تمام موارد فوق با یک استارت ساده انجام می شود.
شرایط مختلفی برای محاسبه تقریبی عمر مفیدی باتری باید در نظر گرفت. حتی فاکتورهایی که ارائه میکنیم ممکن است خود بسته به شرایط دیگری باشند. مثلا اگر فروشنده عمر مفید باتری خودرو فروخته شده را ۵۰۰۰۰ کیلومتر تخمین زد بدانید که خود این عدد کیلومتر نیز در رانندگی درون شهری و برون شهری متفاوت میباشد.
طول عمر مفید باتری ماشین
از نظر بسیاری از تولید کنندگان باتری میانگین عمر مفید باتری ماشین در حدود 2 تا 3 سال می باشد، این می تواند با نگهداری و مراقبت درست از خودرو و باتری تا 5 سال نیز افزایش یابد.
عوامل موثر در تعیین عمر مفید باتری ماشین
در ابتدا ما به چکیده این نکات اشاره میکنیم تا بتوانیم در ادامه بحث هر کدام را جداگانه شرح دهیم. به شما توصیه میکنیم چنانچه به نکات مراقبت از باتری خودرو نیز علاقه دارید صد در صد این نات را دنبال کرده و جدی بگیرید . ۵ فاکتور تعیین کننده عمر مفید باتری وجود دارد که عبارتند از :
- نوع باتری (باتری اتمی یا سیلد باشد یا باتری اسیدی)
- برند باتری (باتری های برندهای مختلفی دارند و این مورد میتواند از نظر کیفیت و استانداردهای رعایت شده در عمر مفید باتری اختلاف ایجاد کند)
- شرایط رانندگی (اصول رانندگی کردن در عمر مفید باطری ماشین اهمیت زیادی دارد که توضیح خواهیم داد)
- مراقبت و نگهداری از باتری ماشین
- وضعیت سلامت و حجم تجهیزات برقی خودرو
1- تاثیر نوع باتری در عمر مفید باتری
باتری های ماشین از نظر ساختاری دو دسته اند باتری های اسیدی و باتری اتمی. باتری های اسیدی با اسید و آب مقطر شارژ میشوند و باتری های اتمی زمانی که دشارژ میشوند میتوان آن را مجددا شارژ کرده و برای مدتی از آن استفاده مفید داشت. باتریهای اسیدی و اتمی در طول عمر مفید با هم متفاوت میباشند و در ومجموع باتری اتمی خودرو عمر بیشتری دارد که دلایل آن هم به شرح زیر است.
- باتری اتمی واکنش بهتری به درخواست قطعات برقی ماشین میدهد و سالم تر میماند.
- باتری اسیدی مدام با خطر سولفاته شدن سر باتری مواجه میشود که نسبت به باتری اتمی خیلی بیشتر است.
- باتری اسیدی امکان خالی شدن باتری از مایع در کوتاه مدت را دارد که در باتری اتمی اینگونه نیست و با دشارژ شدن مشخص میشود.
- باتری اتمی چشمی باتری دارد که به شما وضعیت سلامت باتری را اعلام میکند.
- باتری اتمی متمرکزتر و صفحات آن بهینه تر از باتریهای اسیدی عمل میکند.
2- برند باتری و عمر مفید باتری
در واقع میتوان گفت که مهمترین معیار تعیین کننده عمر مفید باتری خودرو برند باتری است. باتری های متفرقه هر چقدر هم که به خوبی نگهداری شوند در کوتاه مدت تحت تنش های مختلفی میتوانند به کار خود پایان دهند. جهت آشنایی با بهترین برند باتری ماشین بخوانید!
کافیست صفحات باتری نتوان نیروی الکتریکی را ذخیره کند تا با علائم زیر پایان عمر مفید خود را به شما نشان دهد.
- متورم شدن باتری
- سولفاته کردن سر باتری
- بوی نامطبوع از باتری
- خاموش شدن خودرو در سرعت کوتاه
- روشن نشدن خودرو مخصوصا در هوای سرد
بیشتر بدانید: دلایل و راهکارهای روشن نشدن ماشین در هوای سرد
3- تاثیر شرایط رانندگی در عمر باتری ماشین
اهمیت دادن به این موضوع وظیفه هر راننده ایست که عمر باتری را چگونه میتواند تخمین بزند و قبل از مسافرت و هر برنامه تردد دیگری که دارد چگونه وضعیت باتری را چک کند. همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم اینکه ما باتری را مثلا بر اساس یک کیلومتر خاصی خریداری کنیم (که البته امروزه باتری فروشی ها به هیچ وجه روی در هنگام فروش حرفی از این که این باتری چند کیلومتر عمر مفید دارد نمیزنند) دیدگاه اشتباهی میباشد. عمر مفید باتری در شرایط خاصی میتواند کم یا زیاد باشد. این شرایط عبارتند از :
- وضعیت جاده اعم از پستی بلندیها، شیب و شرایط نامساعد و….
- رانندگی در داخیل شهر یا بیرون شهر و حجم رانندگی روزانه در ترافیک و سایر تردد های کوتاه مدت
- تعداد استارت زدن های روزانه که روی آغاز بکار باتری و همچنین عمر مفید باتری خودرو تاثیر گذار میباشد
4- مراقبت و نگهداری از باتری خودرو
بعد از انتخاب نوع باتری بدانید که مراقبت و نگهداری از باتری خودرو مهمترین معیار تعیین کننده عمر مفید باتری میباشد. ما در قبال نگهداری از قطعات خودرو کاملا مسئل باشیم. یک راننده میتواند در صورت مشاهده هر گونه مشکلات برقی و فنی خودرو آن مشکل را برطرف و یا به مکانیک سیار و یا به تعمیرگاه مراجعه کند.
چنانچه راننده مسئولیت خود را در قبال قطعات انجام ندهد مشکلات ریز میتوانند مشکلات بزرگتری و در نهایت به صورت زنجیره ای روی کلیه قطعات موتوری و سایر بخش های خودرو تاثیر مستقیم و غیر مستقیمی بگذارند. مواردی که راننده باید جهت نگهداری از باتری و اهمیت عمر مفید باتری خودرو رعایت کند عبارتند از :
- باتری به باتری کردن اصولی و حفظ سلامت باتری
- تمیزکاری کردن سر باتری و بررسی شل بودن سر باتری ها به صورت هفتگی
- بررسی جعبه محافظ باتری خودرو که در صورت شل بودن خود میتواند در عمر مفید باتری تاثیر منفی داشته باشد
- قرار دادن ماشین در پارکینگ در شرایط نامساعی هوا (سرمای شدید و بارش های مختلف و یا گرمای بیش از حد)
- شارژ کردن به موقع باتری اتمی و اسیدی پس از مشاهده وضعیت نیاز به شارژ باتری
5- اهمیت لوازم برقی خودرو در عمر مفید باتری
این لوازم برقی خودرو است که نیاز به برق و دریافت کمک از باتری خودرو پیدا میکند. چنانچه مشکلات فنی خودرو در یکی از این لوازم بروز دهد و نتواند به خوبی وظیفه خود را انجام دهد بدون شک در برقرسانی کلی ماشین اختلال به وجود آمده و طبیعتا این آسیب ها روی عمر مفید باتری خودرو نی تاثیر خواهد داشت و مواردی که رانندگان باید برای بهینه کردن عمر باطری ماشین رعایت کنند عبارتند از :
- چک کردن دینام باتری یا همان دینام موتور به صورت دوره ای
- چک کردن سیستم روشنای خودرو و بررسی کلیه اتصالات و کابل هایا نتقال دهنده برق باتری به چراغ ها
- چک کردن شمع و وایر و تعویض به موقع آنها وبررسی وضعیت تک کار کردن موتور در صورت بروز علائم آن
- چک کردن وضعیت کویل و علائم خرابی کویل دوبل که همانند شمع و وایر بسیار مهم میباشد
چه عواملی باعث کاهش عمر مفید باتری خودرو میشوند؟
دلایل زیادی وجود دارد که باعث میشود عمر باتری خودرو از آنچه میتواند باشد کوتاه‌تر شود. در اینجا به هفت مورد از آنها اشاره میکنیم:
1- اشتباهات رانندگی
همه افرادی که خودرو دارند حداقل یک‌بار برایشان پیش آمده است که بدون خاموش‌کردن سیستم‌های الکتریکی ماشین، موتور را خاموش کنند. مخصوصا وقتی از کارهای روزانه خسته به خانه برمی‌گردید یا زمان‌هایی که حواستان پرت است، احتمال اینکه یادتان برود چراغ‌های ماشین، سیستم تهویه هوا و سیستم صوتی را خاموش کنید یا صندوق‌عقب را کامل ببندید زیاد است.
در این مواقع وقتی ماشین را خاموش می‌کنید و می‌روید، یا تا صبح باتری تخلیه میشود یا اینکه ضعیف میشود. این موارد عمر باتری را کوتاه می‌کنند.
همچنین بخوانید: اشتباهات رایج رانندگی و نکاتی برای رانندگان تازه کار
2- آب‌وهوای بیش از حد سرد یا گرم
آب‌وهوا تأثیر زیادی در کوتاه‌شدن عمر باتری خودرو دارد. در مناطق گرمسیر متوسط عمر باتری کمتر است، زیرا خود موتور گرمای زیادی را تولید میکند. وقتی هم در گرمای شدید رانندگی کنید، درجه حرارت شدید باعث تبخیر مایعات در باتری خودرو میشود و به ساختار داخلی آن آسیب می‌رساند.
اگر هوا بیش‌ازحد سرد باشد، باز هم عمر باتری سریع‌تر به پایان می‌رسد. دلیلش این است که مثلا در دمای صفر سانتی‌گراد (یا ۳۲ درجه فارنهایت)، باتری‌ها عموما ۳۵% ضعیف‌تر از حالت نرمال هستند. به همین دلیل برای اینکه عملکرد خوبی داشته باشند، سخت‌تر کار می‌کنند. این امر باتری را ضعیف‌تر میکند.
3- برق دزدی ماشین
در برخی ماشین‌ها سیستم‌های الکترونیکی به‌دلایل مختلف برق‌دزدی می‌کنند. اگر این مشکل را برطرف نکنید، عمر باتری زودتر از آنچه باید، به پایان خواهد رسید.
4- مشکل در سیستم شارژ باتری
اگر سیستم شارژ باتری خودرو مشکل داشته باشد باتری خیلی زود تخلیه میشود. بسیاری از خودروها، انرژی موردنیاز برای رادیو، چراغ و سایر سیستم‌ها را از دینام تأمین می‌کنند که اگر مشکل داشته باشد، برای مثال تسمه‌های آن کشش خودشان را از دست داده باشند یا تنسیونر آن فرسوده شده باشد، ممکن است باتری را تخلیه کند.
5- معیوب‌بودن دینام
در مورد قبل گفتیم که دینام باتری را شارژ میکند. اگر دیود دینام معیوب باشد، باتری را ضعیف میکند. دیود معیوب میتواند حتی وقتی موتور خاموش است شارژ را به جریان بیندازد و باتری را کامل تخلیه کند.
6- توقف‌های پشت‌سر هم در فواصل کوتاه
خاموش‌کردن ماشین چند بار پشت‌سر هم در فواصل کوتاه باعث کاهش عمر مفید باتری خودرو میشود. برای مثال فرض کنید می‌خواهید نان بخرید، توقف می‌کنید و ماشین را خاموش می‌کنید، چند متر آن‌طرف‌تر دوباره برای کاری دیگر توقف می‌کنید و ماشین را خاموش می‌کنید و همین‌طور ادامه می‌دهید. اگر زیاد به این شکل رانندگی می‌کنید عمر باتری ماشین‌تان را کوتاه می‌کنید.
دلیلش این است که باتری در هنگام روشن‌کردن ماشین بیشترین انرژی را تأمین میکند. وقتی مدت کوتاهی بعد دوباره آن را خاموش می‌کنید، دینام فرصت کافی برای شارژ مجدد باتری پیدا نمی‌کند. به همین دلیل باتری سخت‌تر کار میکند و ضعیف میشود.
7- کابل باتری پوسیده یا شل‌شده
اگر اتصالات باتری مشکل داشته باشند، سیستم شارژ نمی‌تواند هنگام رانندگی باتری را شارژ کند. همیشه آنها را تمیز کنید و بررسی کنید که شل نباشند یا پوسیده نشده باشند. کابل‌های شل‌شده نمی‌توانند به‌درستی جریان الکتریکی را انتقال دهند و باعث میشوند باتری به‌سختی موتور را راه‌اندازی کند.
8- خوردگی پایانه‌های باتری
یکی از دلایل اصلی خرابی باتری خودرو زودتر از موعد، خوردگی و پوسیدگی پایانه‌های باتری است. اسید باتری در کانکتورها نشت میکند، سپس سفت میشود و اجازه نمی‌دهد بین پایانه‌ها و نقاط اتصال تماس مؤثری برقرار شود. این امر قابلیت باتری را برای شارژ مجدد از طریق دینام خودرو کاهش میدهد. خوردگی و پوسیدگی پایانه‌ها را به‌راحتی می‌توانید مشاهده کنید.
تشخیص اتمام عمر باتری خودرو
نشانه‌های ضعیف‌شدن باتری معمولا مشخص هستند و تقریبا به‌راحتی می‌توانید آنها را تشخیص دهید. اگر این ۷ نشانه را متوجه شدید شک نکنید عمر باتری رو به اتمام است و باید آن را تعویض کنید.
چند سال از عمر باتری می‌گذرد
معمولا باتری ماشین از ۲ تا ۵ سال دوام می‌آورد. بنابراین اگر چندسال است آن را تعویض نکرده‌اید دیگر وقت آن است.
چراغ چک موتور روشن میشود
چراغ چک موتور به مشکلات زیادی در خودرو ارتباط دارد و یکی از آنها باتری ماشین است. معمولا وقتی چراغ چک روشن میشود (دلایل روشن شدن چراغ چک خودرو)، اولین چیزی که بررسی می‌کنند باتری ماشین است. اگر نشانه‌های دیگر به اندازه کافی بارز هستند که بفهمید مشکل از باتری است، وقتی تعویض آن است. در غیر این صورت ماشین را نزد تعمیرکار ببرید تا مشکلات احتمالی را بررسی کند.
موتور روشن میشود اما نه با سرعت همیشگی
موتور خودرو باید بلافاصله بعد از استارت زدن روشن شود. اگر دیر شروع به کار کند یا به باتری مربوط است یا مشکلی در دینام یا استارت وجود دارد.
موتور اصلا روشن نمی‌شود
معمولا ماشین در این حالت‌ها در هنگام استارت زدن و شروع احتراق چندبار کلیک میکند ولی موتور روشن نمی‌شود. اگر بعد از چند بار کلیک روشن شد، نشان میدهد باتری به میزان بسیار کمی برقرسانی دارد. این یعنی باتری ضعیف شده است. ولی اگر روشن نشود باتری مرده است.
کم‌نور شدن چراغ‌های جلو
یکی از بارزترین نشانه‌هایی که باتری به پایان عمرش نزدیک شده است کم‌نور شدن چراغ‌های جلو است. در این حالت باتری نمی‌تواند به‌اندازه کافی به چراغ‌های جلو برقرسانی کند. این موضوع را می‌توانید وقتی در جاده چراغ‌های پرنور ماشین‌های دیگر را می‌بینید متوجه شوید یا اینکه خودتان حس کنید که در شب به خوبی جاده را نمی‌بینید.
مشکلات الکتریکی عمومی
رادیو، چراغ‌های داشبورد، برف‌پاک‌کن، شیشه‌بالابر برقی، سیستم تهویه، چراغ‌ها و بسیاری از سیستم‌های الکترونیکی ماشین، همگی از باتری استفاده می‌کنند. وقتی باتری ضعیف است، هر یک از آنها ممکن است به‌درستی کار نمی‌کنند یا از کار بیفتند.
بوی بد
یکی دیگر از علائم خرابی باتری خودرو بوی بدی است که از آن به مشام می‌رسد. اگر ماشین را روشن کرده‌اید و بویی شبیه تخم‌مرغ گندیده یا گوگرد استشمام می‌کنید، احتمالا نشانه نشت باتری است که ممکن است به دلیل قدیمی‌شدن باتری، آسیب خارجی به پایانه‌ها یا محفظه آن و یا اتصال کوتاه داخلی ایجاد شده باشد.
ارتباط عمر باتری خودرو با شارژ نشدن باطری
کامل شارژ نشدن باتری خودرو در طول رانندگی از دیگر عواملی است که به طور قطع عمر باطری ماشین را کم می کند. حتما می دانید که برای روشن شدن خودو لازم است تا باطری سالم باشد. یک باتری خوب برق لازم برای روشن شدن ماشین را فراهم می کند. در طول رانندگی نیز برای استفاده از برخی امکانات (کولر، سیستم صوتی و …) از باتری برق گرفته می شود.
در هنگام رانندگی باتری اتومات شارژ می شود ولی در مسیرهای کوتاه و با توقف های کوتاه، زمان کافی برای شارژ باتری وجود ندارد. در واقع وقتی مجبورید در فواصل کوتاه ماشین را متوقف و یا خاموش کنید برای دوباره روشن شدن، فضار بیشتری به باتری وارد می شود.
اگر باتری کامل شارژ نشود، اسید رقیق داخل باتری، به صفحات فلزی آسیب می زند. به این ترتیب عمر باطری ماشین به طرز محسوسی کم خواهد شد.
یکی از خدمات بالقوه کیان باتری، تعویض باتری ماشین در محل است که با یک تماس می توانید از آن بهره مند شوید.
عوارض استفاده از باتری فرسوده
به جز مشکلات گفته شده در بالا در صورتی که عمر باتری خودروی شما تمام شده باشد در نتیجه دیگر توان کافی برای ذخیره انرژی ندارد که این باعث می شود عملکرد سیستم برقی خودرو مخصوصا در دور های پایین به مشکل مواجه شود. مثلا دریچه های برقی موتور خودرو نمی توانند کارایی قبلی را داشته باشند و به دستورات ECU واکنش درست را نشان دهند.
همچنین به دلیل جریان ناکافی ممکن است عملکرد جرقه‌زنی شمع‌های موتور با اختلال مواجه شود و در نتیجه میزان مصرف سوخت و شتاب و توان موتور کاهش پیدا کند. بنابراین بهتر است اگر باتری خودرو عمر مفید خود را پشت سر گذاشته است، در کمترین زمان آن را تعویض نمایید.
نتیجه گیری
به شما پیشنهاد میکند تا چنانچه به دنبال یک باتری مناسب میگردید ابتدا دسته بندی باتری اتمی خودرو را انتخاب کنید و سپس از برندهای برنا باتری، باتری سوزوکی و باتری های صبا باتری محصول مورد نیاز خود را در آمپر مناسب تهیه نمایید.
و راه های افزایش طول عمر باتری ماشین عبارتند از:
- چک کردن سطح الکتروریک
در باتری اسیدی نباید سطح الکترولیت ماشین کمتر از 4/0 تا 45/0 اینچ بالاتر از صفحات باشد. میتوان برای اندازه گیری آن از یک لوله شیشه ای استفاده شود. اگر الکترولیت دارای تراکم مورد نیاز باشد به باتری صدمه وارد میشود.
- جدا کردن باتری در عدم استفاده در مدت طولانی
در صورت عدم استفاده طولانی از ماشین می توانید باتری ها را از محل اتصال آن در ماشین جدا کنید. این کار باعث افزایش عمر مفید باتری ماشین می شود.
- ترک عادت های بد رانندگی
استارت های بیش از حد و توقف های کوتاه زیر 20 دقیقه برای باتری مضر است.
- محکم نمودن باتری در جای خود
باتری را در محل خود سفت کنید تا در لغزش های جاده تکان نخورد.
- خوردگی باتری
باتری را تمیز نگاه داشته و با یک مسواک و محلول جوش شیرین پایه های آن را تمیز نگاه دارید.
- چک کردن باتری ماشین
مراجعه به متخصص ماشین به طور دوره ای می تواند باعث افزایش عمر مفید باتری ماشین گردد.
