تشخیص خرابی باتری خودرو و زمان تعویض آن

روشن نشدن و درست کار نکردن خودرو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما یکی از مهمترین و شک بر انگیزترین مواردی که باید به بررسی آن بپردازیم باتری است. برای تشخیص خرابی باتری خودرو علائمی وجود دارد که با بررسی آن ها متوجه می شویم باتری سالم است یا فقط نیاز به شارژ دارد یا خراب شده و یا باید فکر تعویض آن باشیم.

نشانه های خراب شدن باتری خودرو

باتری خودرو اگر سالم باشد قابلیت شارژ و نگهداری شارژ را دارد و قادر است شدت جریان لازم برای روشن کردن موتور خودرو را تامین کند، باتری که خراب است نمی تواند مجدد شارژ شود و آن را در خود نگه دارد از طرفی نیروی لازم برای به حرکت درآورن موتور را ندارد بنابراین باید تعویض شود.

از مهمترین و سریع ترین راه تشخیص خرابی باتری خودرو عبارتند از:

1. موتور هندل می زند اما روشن نمی شود.
2. نه صدای هندل به گوش می رسد، نه استارت می زند، نه چراغ روشن می شود ونه اصلا برق پشت فرمان می آید.
3. یک روز استارت می زند، یک روز استارت نمی زند.
4. استارت زدن در هوای سرد خیلی سخت تر و زمانبر است.
5. زیاد از روش باتری به باتری و اتصال ساز استفاده می کنید.
6. زمانی که خودرو برای مدتی طولانی خاموش می ماند استارت نمی زند.

حالا در صورت مشاهده چه علائمی از خرابی باتری مطمئن شده و اقدام به تعویض آن کنم؟

چگونه بفهمیم باتری ماشین خراب است؟

1-به تاریخ تولید و خرید باتری توجه کنید.

معمولا عمر مفید باتری های خودرو 2 تا 4 سال است. بنابراین اگر از زمان خرید باتری شما بیش از 3 سال می گذرد، بهتر است قبل از هرچیزی اقدام به تعویض باتری سالم نمایید. چرا که ممکن است در شرایط بحرانی دینام نتواند این باتری را شارژ کند در نتیجه ماشین شما روشن نشود.

2- آیا نشانگر باتری تغییر رنگ داده است؟

در صورت مشاهده علائمی از خرابی ماشین اکر باتری شما از نوع اتمی است به راحتی می توان به خرابی باتری خودرو پی برد. باتری های اتمی ماشین (تر) مجهز به یک چشمی روی باتری هستند که با توجه به تغییر رنگ آن می توان خرابی یا خالی شدن باتری را تشخیص داد.

در صورتی که چشمی به رنگ سیاه تغییر رنگ داده است، به این معنی است که شارژ باتری خالی شده است و نیازمند شارژ مجدد است، در صورتی نشانگر روی باتری سفید شده است به معنی خرابی باتری اتمی ماشین است و  از وجود مشکل در باتری مطمئن خواهید شد.

3- آیا در ظاهر باتری تغییر شکل ایجاد شده است؟

هرگونه تغییر شکل در ظاهر باتری مانند برآمدگی، تو رفتگی که به یکباره متوجه آن شوید، نشان دهنده خراب بودن باتری است و نیاز به ترید در تعویض آن نیست. بد نیست بدانید از مهمترین عواملی که باعث این تغییرات فرم ظاهری باتری می شون، گرم شدن بیش از حد باتری یا وارد شدن ضربه، شکستگی و از این قبیل موارد که می  تواند موجب خرابی و کاهش عملکرد باتری ماشین شما شوند.

4- سخت و دیر روشن شدن ماشین

استارت نخوردن یا دیر استارت خوردن ماشین دلایل متعددی دارد اما با مشاهده موارد زیر از خراب بودن باتری اطمینان حاصل کنید.

• مشخص ترین نشانه ای که اخطار نزدیک شدن باتری به پایان عمرش را می‌دهد، این است که باتری خودروی شما در حالت شارژ کامل (بطور نمونه پس از طی مسافت طولانی) و اطمینان از سالم بودن سیستم شارژ، نتواند دوباره پیشرانه را روشن کند و استارت بزند.
  
• اگر ماشین پس از مدتی خوابیدن (بیش از یک ساعت) نیز دیگر استارت نزند، ولی پس از این که روشن شد و مدتی کار کرد براحتی استارت زد قطعا باطری خراب است و نیاز به تعویض دارد. در این حالت باطری شارژ می شود ولی شارژ را نگه نمیدارد. و پس از مدتی خوابیدن مجددا دشارژ میشود و توان استارت زدن ندارد.
• اگر ماشین با استارت سنگین روشن می شود یکی از راه های تشخیص خرابی باتری خودرو میتواند باشد. ولتاژ باطری هرگز نباید زیر ۱۲ ولت باشد اگر ولتاژ باطری از ۱۲ کمتر شد ماشین با استارت سنگین روشن می شود و باید فورا ولتاژ باطری را اندازه گیری کنید اگر از ۱۲ پائین تر بود و دینام هم درست شارژ می کند باطری خراب شده و نیاز به تعویض دارد.

بنابراین هنگامی که ماشین به سختی روشن می شود و بعد از استفاده طولانی مدت و خاموش کردن آن، دوباره به زحمت استارت می خورد، باطری شما معیوب است. او این مشکل نه تنها در فصل های سرد، بلکه در تمام فصول رخ می دهد. نشان دهنده زمان تعویض باتری است.

5- استارت نخوردن ماشین در هوای سرد

یکی دیگر از نشانه های خراب شدن باتری، استارت نخوردن یا به سختی روشن شدن ماشین در هوای سرد است. البته تا حدودی برای اکثر خودرو ها عادی است اما اگر هر روز بیش از حد برای روشن کردن ماشین زمان می گذارید باید علت را در خرابی باتری جویا شد. اگر توجه کرده باشید روی باتری همچین جمله ای نوشته شده است: ” Cold Cranking Amps” که بیانگر وجود آمپری با انرژی کافی برای استارت در هوای سرد است. بنابراین در حالت عادی باتری باید قادر به استارت صبحگاهی باشد.

حال اگر این اتفاق بیش از یکبار در هفته رخ دهد جای نگرانی دارد و باسید به فکر تعویض باطری ماشین باشید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در موردن استارت نخوردن ماشین در هوای سرد مقاله ی دلایل و راهکارهای روشن نشدن ماشین در هوای سرد را مطالعه فرمایید!

6- صدای هندل به گوش نمی رسد یا استارت نمی زند، چراغ روش نمی شود و برق پشت آمپر نمیاد

تشخیص این وضعیت تقریبا ساده است و نشانه ی واضح تری از خرابی باتری ماشین است. باتری ماشین شما تمامی اکسسوارها و چراغ های ماشین را نیرو می بخشد به ویژه وقتی دینام یا آلنترناتور کار نکند. بنابراین اگر ماشین شما ظاهرا فقط خالی از علایم حیاتی است اولین چیزی که باید به آن توجه کنید باتری خراب یا معیوب است

. و حواستان باشد که در این وضعیت که ماشینتان حتی انرژی روشن کردن یک چراغ یا موتور را هم ندارد ممکن است هم باتری خراب باشد هم آلترناتور. اگر ماشین استارت نمی زند یا چراغ های جلو روشن نمی شوند، احتمال استارتر خراب است و یا موتور دچار یک اشکال مکانیکی شده است.

از دیگرعلائم خرابی باتری، می توان به نبودن برق پشت آمپر اشاره کرد. البته این مورد می تواند به شکل سوسو زدن چراغ صفحه کیلومتر نیز خود را نشان دهد.

جهت درک بهنر این مطلب در تشخیص باتری معیوب این ویدئو را نیز مشاهده نمایید!

یکی از خدمات بالقوه کیان باتری، تعویض باتری ماشین در محل است که با یک تماس می توانید از آن بهره مند شوید.

اقداماتی که باید بعد از مشاهده علائم خرابی باتری خودرو انجام دهیم؟

همیشه مشاهده این نشانه های رایج نشان دهنده خراب بودن باتری و فرا رسیدن زمان تعویض آن نیست، در مواردی ممکن است علت وجود نشانه های بالا خراب بودن قطعه ای به غیر از باتری باشد و با تعویض باتری مشکل اتومبیل شما برطرف نگردد که فقط یک هزینه غیر ضروری به دوش شما باشد.

بنابراین باید دقت عمل بیشتری به خرج دهیم. با همه ی این تفاسیر، بهتر است قبل از اقدام برای خرید باتری جدید، تمامی قطعات مربوطه را چک کنید. اگر خودتان نمی توانید از سلامت قطعات نام برده اطمینان حاصل کنید، برای این کار از یک تعمیرکار مطمئن کمک بگیرید.

در اینجا به بررسی مواردی که هنگام استارت نخوردن ماشین یا مشاهده دیگر علائم بالا باید چک کنید، می پردازیم.

iهمچنین پیشنهاد میشود مطلب ”  آموزش نحوه تعویض باتری ماشین “را مطالعه نمایید!

دینام را چک کنید.

وظیفه دینام شارژکردن باتری است. بنابراین ممکن است ایراد از دینام خودرو شما باشد. اگر اتومبیل شما هر کدام از علائم بالا را دارد و با تعویض باتری هنوز هم این نشانه ها وجود دارند، بهتر است دینام خود را به یک تعمیرکار خودرو نشان دهید.

بست باتری

قسمت اتصال بست را به قطب های باتری چک کرده و از محکم بودن بست ها اطمینان حاصل کنید. اگر خودتان نمی توانید از تعمیرکار کمک بخواهید که بست های باتری را جدا کرده و آن‌ها را تمیز کند. احتمال دارد که بست ها سولفاته شده باشد. این حالت باعث نارشایی جریان برق یا توقف آن می شود.

استارت

یکی از عوامل دیگر، درست کار نکردن قطعه استارت است. در برخی از مواقع تمام شدن ذغال استارت یا خرابی قطعات دیگر آن باعث عملکرد ضعیف یا قطع آن می شود. بد نیست به استارت خود  نیز نگاهی بیاندازید.

شمع ها

این قطعات، وظیفه جرقه زنی را در موتور بر عهده دارند. خرابی شمع ها یا تنظیم نبودن پلاتین شمع باعث اختلال در روشن شدن خودرو و عملکرد نادرست موتور می شود. سعی کنید شمع‌ها را زود به زود تعویض کنید.

فیوز ها

فیوز های خودرو را چک کنید. در صورتیکه یکی از آن ها سوخته باشد باید برای تعویض آن با فیوز هم آمپرش، اقدام کنید. سوختن یکی از فیوز‌ ها می تواند با از کار افتادن خودرو، مرتبط باشد. بهتر است همیشه چند فیوز با آمپرهای مختلف، در ماشین‌تان داشته باشید.

خرابی پایه های نگدارنده باتری

پایه های نگدارنده باتری در تمام خودرو ها وجود دارد. وظیفه این پایه ها همانطور که از نامشان پیداست، نگه داشتن باتری است. ممکن است این پایه ها شکسته باشند و باتری جابه‌جا شده باشد.

بعد از بررسی این موارد، اگر متوجه شدید که تشخیص خرابی باتری خودرو درست بوده است بهتر است برای خرید یک باتری مناسب اقدام کنید.

پیشنهاد می کنیم برای انتخاب درست باتری ماشین ، مقاله ی “کدام باتری خودرو بهتر است” را مطالعه فرمایید.

عواملی که باعث خرابی باتری ماشین می شوند

1- اتصال کوتاه، اولین دلیل خرابی باتری خودرو

یکی از مهمترین علت خرابی باتری خودرو، بوجود آمدن اتصال کوتاه در دو سر قطبهای آن است. این امر توسط برخی از تعمیرکاران جهت تست قدرت باتری به صورت دستی انجام می شود که کاری اشتباه و بسیار خطرناک است.

و یا توسط استارت سیستم اتصال کوتاه در دو سر قطبهای باتری ایجاد می شود، این امر بدلیل معیوب و یا کثیف بودن کلکتور سیم پیچ آن می باشد که با سرویس نمودن استارت و تمیز کردن ذغالهای مابین کلکتورها امکان پذیر می شود. لذا یکی از پیشنهادات باز کردن استارت موتور و سرویس نمودن آن است.

2- شارژ بیش از حد مجاز

مورد دیگر از علت خراب شدن باتری ماشین، شارژ بیش از حد مجاز آن توسط شارژر یا دینام است. شارژ زیاد موجب به جوش آمدن اسید و تصاعد بخار اسید شده که این بخار قابل انفجار بوده که تجمع آن در باتری خطر انفجار را تشدید می کند.

بنابراین سطح ولتاژ شارژ باتری حائز اهمیت است. البته باید بدانید که عموما همه ی شارژر ها دارای سیستمی جهت تنظیم سطح ولتاژ می باشند. و جریان شارژ باتری را با توجه به مشخصات باتری کنترل می کنند.

3- مسدود شدن دریچه‌ها و مسدود شدن بخار اسید در داخل باتری‌ها

باتری های اسیدی مجهز به دریچه هایی برای خروج بخارات اسیدی هستند که طبق دلیل بالا، از ایجاد انفجار جلوگیری به عمل آورند. در حالتی که این دریچه ها مسدود شوند، بخار اسیدی در باتری تجمیع یافته و شرایط انفجار باتری آماده می شود بنابراین در هنگام نصب باتری مراقب باشید که این دریچه ها را مسدود نکرده باشید.

4- عدم رعایت اصول سرویس و نگهداری باتری

سرویس و نگهداری باتری و سیستم شارژ آن با توجه به مواردی که در قبل به آن اشاره شد باید در دوره های زمانی مناسب به دقت انجام پذیرد. بخصوص باتری‌هایی که سیلد (اتمی) نیستند و نیاز دارند تا سطح آب باتری آنها کنترل شود تا لایه های سربی باتری، درون آب اسید قرار داشته باشند و همچنین قطبهای باتری و سرباتری که به آن متصل می باشند تمیز باشند و به اصطلاح سولفاته نباشند. بدیهی است رعایت این موارد عمر مفید باتری را افزایش خواهد داد.

5- عدم کیفیت و مرغوبیت باتری های تولید شده

همیشه یکی از موارد حائز اهمیت، مرغوبیت کالاست که باید در هنگام خرید مورد توجه قرار گیرد. البته مرغوبیت بیشتر، هزینه بیشتر را در بر خواهد داشت که در مکان های حساس این هزینه به صرفه خواهد بود.

نکاتی که باید برای افزایش طول عمر باتری خودرو انجام دهیم

• از روشن کردن چراغ های بزگ در ترافیک های سنگین خودداری کنید، این کار موجب می شود علاوه بر کاهش مصرف شارژ باتری و مصرف سوخت، لامپ ها نیز عمر بیشتری داشته باشند و به دینام فشار زیادی وارد نشود.
• از دیگر مواردی که روی باتری اثر می گذارد، استفاده بیش از از حد از کولر خودرو است که باتری آسیب وارد می کند. لذا در فصول گرم سال که از کولر بیشتر استفاده می گردد، باتری به دلیل مصرف زیاد فرسوده می شود.
• گرمای زیاد به باتری آسیب می زند، چرا که گرما باعث کاهش رسانایی الکتریکی و خرابی صفحات و شبکه های داخل باتری شده که در نهایت موجب ضعیف و معیوب شدن باتری می گردد.
• علاوه بر گرما , سرما هم اثر مخربی بر باتری ماشین وارد میکند. بنابراین سعی کنید خودرو را در پاکینگ با دمای مناسب پارک کنید.

• نکته دیگری که بسیاری از رانندگان خودرو باید به آن دقت کنند، توجه به قطب‌های باتری است. همیشه باید به‌صورت چشمی قطب‌های باتری بررسی شوند در صورتی که مواد سولفاته روی قطب‌ها وجود داشته باشد آن را با آب جوش تمیز کنید و مقداری گریس بر روی آن بمالید.

نتیجه گیری

در این مقاله آموختیم در صورت مشاهده چه علائمی در خودرو ، ممکن است ایراد از باتری ماشین باشد و در چه صورتی مطمئن شویم که اقدام به تعویض باتری کنیم. باطری ها آنچنان قطعات مطمئنی هستند که گاهی افراد فراموش می کنند که باطری به آخر عمر خود رسیده و قبل  از برخورد به هرگونه مشکلی، باطری جدید خریداری کنند.